125. rocznica urodzin dr Ireny Białówny

Zdjęcie: 125. rocznica urodzin dr Ireny Białówny

Miasto w szczególny sposób uczci jubileusz dr Ireny Białówny – lekarki pediatrii, która większość życia poświęciła najmłodszym mieszkańcom Białegostoku. Białostocki Ośrodek Kultury realizuje projekt „125. rocznica urodzin dr Ireny Białówny”, który otrzymał dofinansowanie z programu Narodowego Centrum Kultury. W najbliższą niedzielę w centrum miasta zostanie otwarta wystawa plenerowa oraz odbędzie się spacer historyczny, poświęcony tej niezwykłej białostoczance. Partnerem wydarzenia jest SP Nr 52 w Białymstoku, której patronką jest dr Białówna.

W listopadzie 2025 r. przypada 125. rocznica urodzin dr Ireny Białówny, lekarki, która już przed II wojną światową opiekowała się dziećmi w Białymstoku. W czasie okupacji angażowała się w działalność konspiracyjną. Za to została aresztowana i osadzona m.in. w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie jako lekarka niosła pomoc swoim współwięźniarkom. Po wojnie wróciła do Białegostoku i do końca życia działała na rzecz odbudowy służby zdrowia oraz opieki nad dziećmi.

– Warto przypomnieć dr Irenę Białównę i oddać tej wyjątkowej białostoczance należytą cześć za jej życie i poświęcenie ludziom, a przede wszystkim dzieciom – powiedział prezydent miasta Tadeusz Truskolaski.

Z okazji tegorocznego jubileuszu Białostocki Ośrodek Kultury realizuje projekt, w ramach którego przeprowadzi kwerendy w archiwach i zbierze wspomnienia mieszkańców, a także przygotuje wystawę plenerową, spacer historyczny oraz warsztaty edukacyjne w Szkole Podstawowej Nr 52 im. Ireny Białówny. Już w najbliższą niedzielę (12 października) o godz. 14.00 na Rynku Kościuszki zostanie otwarta wystawa plenerowa oraz odbędzie się spacer historyczny.

Tak szeroki zakres działań jest możliwy dzięki otrzymanemu dofinansowaniu z programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje. Edycja 2025”. Wartość realizowanego przez BOK projektu to prawie 39 tys. zł., a otrzymane dofinansowanie to 22 tys. zł, co stanowi ponad 56% całej kwoty projektu. Opracowane podczas jego realizacji materiały zostaną udostępnione również online. Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie Białostockiego Ośrodka Kultury.

W Białymstoku od 1990 roku dr Irena Białówna patronuje jednej z ulic w centrum miasta, a od 2012 roku Szkole Podstawowej Nr 52. Placówka ta prowadzi szereg działań związanych ze swoją patronką.

Pomysł na nadanie imienia szkole pojawił się około 2011 roku. Społeczność szkoły rozpatrywała różne kandydatury osób zasłużonych dla naszej Ojczyzny. Uczestniczyły w tym wszystkie statutowe organy szkoły. Po zapoznaniu się z wyłonionymi kandydatami nastąpiło głosowanie nad wyborem patrona. Zarówno wśród Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego najwięcej głosów zdobyła kandydatura dr Ireny Białówny. W szkole rozpoczęto gromadzenie dokumentacji związanej z życiem i działalnością przyszłej patronki. Dyrektor placówki Anna Rogowska wystąpiła z wnioskiem do Rady Miasta o nadanie szkole imienia i Rada podjęła uchwałę o nadaniu imienia dr Ireny Białówny zarówno Publicznemu Gimnazjum Nr 31, jak i Szkole Podstawowej Nr 52, gdyż wówczas stanowiły Zespół Szkół Nr 4 w Białymstoku. 5 czerwca 2012 roku odbyła się wielka uroczystość nadania imienia, poświęcenia sztandaru oraz oddania do użytku nowego bloku sportowego wraz z kompleksem boisk.

Od tego wydarzenia każdego roku 5 czerwca obchodzone jest Święto Szkoły oraz prowadzone są różne działania, które na stałe wpisały się w kalendarz imprez i uroczystości szkolnych m.in. uroczyste apele, konkursy plastyczne, quizy wiedzy o patronce oraz piknik rodzinny, który ma na celu wzmacnianie więzi rodzinnych i integrację lokalnej społeczności.

W placówce na każdym etapie edukacyjnym prężnie rozwija się ideę wolontariatu, a we współczesnym rozumieniu dr Irena Białówna wolontariuszką była na pewno. Na lekcjach wychowawczych są prowadzone rozmowy z uczniami i uczennicami na temat empatii, zrozumienia drugiego człowieka, traktowania każdego z szacunkiem i życzliwością. Życiorys i działalność patronki szkoły są modelowym wzorem do propagowania tego rodzaju treści.

Co roku podczas Święta Szkoły przyznawana jest statuetka „Złote Serce Ireny”. Powoływana jest kapituła, zgodnie z regulaminem przyznawania wyróżnień, wyłania kandydatów i kandydatki do uhonorowania. Nagrodę przyznaje się w trzech kategoriach: UCZEŃ/ NAUCZYCIEL/ oraz PRZYJACIEL SZKOŁY. Wyróżniane są osoby, które mają w sobie chęć i pasję pracy na rzecz innych ludzi, podejmują interesujące inicjatywy, są animatorami i wyznaczają kierunki, za nimi podążają inni. Są to osoby cieszące się szacunkiem i uznaniem społeczności szkolnej.

Ponadto przy placówce powstał „Ogród Ireny”. Jest tam kwiatowa rabata, na której rosną kwiaty podarowane przez rodziców oraz są drzewa posadzone przez uczniów. Rośnie tam jarząb pospolity, który został nazwany „Jarzębinka Irenka”. Dzięki zaangażowaniu wspólnoty szkolnej powstał też kącik patronki, który poprzez swój wystrój przenosi do gabinetu dr Ireny.

Dodatkowo uczniowie i harcerze wraz z nauczycielami dbają o grób dr Ireny na Cmentarzu Farnym w Białymstoku.

Szkoła Podstawowa Nr 52 przez szereg lat współpracowała z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku, a konkretnie Muzeum Medycyny i Farmacji. Organizowane były spotkania z pracownikami instytucji, którzy przybliżali postać patronki dzieciom i młodzieży połączone ze zwiedzaniem muzeum.

W 2019 roku podczas uroczystej gali w Operze i Filharmonii Podlaskiej były wręczane statuetki „Człowiek 100–lecia”. Spośród stu zgłoszonych kandydatów wybrano dziesięciu najbardziej zasłużonych białostoczan, wśród nich znalazła się dr Irena Białówna. W uznaniu za podejmowane działania kultywujące wartości dr Ireny Białówny zaszczytną statuetkę odebrała dyrektor szkoły Anna Rogowska.

Działaniom szkoły przyświecają piękne i mądre słowa patronki „Celem mojego życia jest zdrowe i szczęśliwe dziecko”, które są umieszczone na jednej ze ścian sali gimnastycznej.

Magdalena Gajewska

Źródło: Miasto Białystok