Stabilny rynek pracy i rosnące płace nie gwarantują dziś młodym krakowianom łatwego startu zawodowego. Najnowsze dane Grodzkiego Urzędu Pracy pokazują, iż to właśnie osoby do 30. roku życia najmocniej odczuwają strukturalne zmiany zachodzące w lokalnej gospodarce.
III kwartał 2025 roku przyniósł na krakowskim rynku pracy obraz umiarkowanej stabilności, ale z coraz wyraźniejszymi sygnałami napięć. Zatrudnienie utrzymuje się na wysokim poziomie, wynagrodzenia przez cały czas rosną, a liczba podmiotów gospodarczych zwiększa się rok do roku. Jednocześnie rośnie liczba zarejestrowanych bezrobotnych, która na koniec września wyniosła 12 878 osób, a stopa bezrobocia osiągnęła poziom 2,5 proc. Choć wskaźnik ten wciąż należy do najniższych w Polsce, dynamika zmian przyciąga uwagę analityków.
Autorzy „Krakowskiego Obserwatorium Rynku Pracy” podkreślają, iż wzrost bezrobocia nie jest prostym odzwierciedleniem pogorszenia koniunktury. W dużej mierze wynika on ze zmian legislacyjnych oraz reformy urzędów pracy, które zmodyfikowały zasady rejestracji osób bezrobotnych. Jednocześnie coraz większa liczba zgłoszeń planowanych zwolnień grupowych pokazuje, iż wiele firm znajduje się w procesie reorganizacji, co w kolejnych kwartałach może przełożyć się na realne pogorszenie sytuacji zatrudnieniowej.
W centrum raportu znalazła się sytuacja młodych mieszkańców Krakowa. Osoby do 30. roku życia stanowią dziś blisko 29 proc. populacji miasta – to ponad 230 tys. osób. Choć prognozy demograficzne przewidują stopniowy spadek liczebności tej grupy, jej znaczenie dla rynku pracy pozostanie kluczowe. To właśnie młodzi najszybciej reagują na zmiany koniunktury: w okresach wzrostu stosunkowo łatwo znajdują zatrudnienie, ale w momentach spowolnienia równie gwałtownie je tracą.
Na koniec III kwartału 2025 roku w Krakowie zarejestrowanych było 2 290 bezrobotnych do 30. roku życia. To wzrost o 37,7 proc. w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Udział młodych w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 17,8 proc. Choć w ostatnich latach ich sytuacja stopniowo się pogarsza, przez cały czas pozostaje ona lepsza niż w okresach wyraźnego spowolnienia gospodarczego sprzed dekady czy w czasie pandemii.
Zmienia się również profil młodych pozostających bez pracy. Coraz częściej są to osoby z wyższym wykształceniem, które po zakończeniu edukacji napotykają trudności w płynnym wejściu na rynek pracy. Brak udokumentowanego doświadczenia zawodowego, wysokie oczekiwania pracodawców oraz mniejsza liczba ofert powodują, iż okres poszukiwania zatrudnienia się wydłuża, choć przez cały czas najczęściej nie przekracza kilku miesięcy.
Raport zwraca uwagę na rosnącą rozbieżność między oczekiwaniami młodych pracowników a realiami rynku. Przedstawiciele pokolenia Z nie koncentrują się wyłącznie na wynagrodzeniu. Coraz większą wagę przywiązują do stabilności zatrudnienia, jasnych zasad współpracy, dobrej atmosfery w miejscu pracy oraz wspierającego stylu zarządzania. Wbrew obiegowym opiniom, wielu z nich świadomie rezygnuje z szybkiego awansu na rzecz bezpieczeństwa zawodowego, mając świadomość dynamicznych zmian technologicznych i wpływu automatyzacji oraz sztucznej inteligencji na rynek pracy.
Jednocześnie młodzi krakowianie wykazują dużą aktywność przedsiębiorczą. W latach 2021–2025 osoby do 30. roku życia stanowiły ponad jedną trzecią beneficjentów dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej przyznawanych przez Grodzki Urząd Pracy w Krakowie. Co istotne, ponad 75 proc. firm założonych przez młodych z wykorzystaniem dotacji pozostawało aktywnych, a osoby, które zakończyły działalność, bardzo rzadko wracały do rejestrów bezrobocia. Najczęściej wybierane były działalności usługowe, w tym usługi kosmetyczne i fryzjerskie, prace wykończeniowe w budownictwie oraz specjalistyczne projektowanie.
Dane te pokazują, iż przedsiębiorczość nie jest dla młodych jedynie rozwiązaniem tymczasowym, ale coraz częściej staje się trwałą alternatywą wobec pracy etatowej. Jednocześnie raport wskazuje, iż skuteczna polityka rynku pracy powinna dziś łączyć wsparcie dla zatrudnienia z działaniami ułatwiającymi młodym start zawodowy oraz rozwój własnych inicjatyw.
Obraz krakowskiego rynku pracy w III kwartale 2025 roku pozostaje więc względnie stabilny, ale pełen sygnałów ostrzegawczych. Niskie bezrobocie i wysokie wynagrodzenia nie eliminują problemów strukturalnych, które w największym stopniu dotykają osoby młode. To od tego, jak miasto i pracodawcy odpowiedzą na ich potrzeby i oczekiwania, zależeć będzie długofalowa kondycja rynku pracy w Krakowie.
