Lęk nie jest wrogiem...
Lęk towarzyszy dzieciom od najmłodszych lat. Czasem jest jak cień – pojawia się bez ostrzeżenia i długo nie chce zniknąć. Strach przed szkołą, przed obcymi, przed rozłąką z rodzicem czy przed porażką – to wszystko jest częścią dziecięcej codzienności. I nie ma w tym nic złego. Lęk to sygnał, iż dziecko coś przeżywa, coś próbuje zrozumieć, coś chce ochronić.
Najważniejsze, żeby dziecko z tym lękiem nie zostało samo. Rozmowa to pierwszy krok. Czasem wystarczy obecność, uważność i pytanie: "Opowiedz mi, czego się boisz?". Czasem potrzebna jest pomoc specjalisty. A czasem wystarczy... dobry film.
Nie poradnik, nie wykład – animacja
Animacje mają w sobie coś, czego nie mają żadne poradniki ani podręczniki: opowiadają trudne rzeczy prostym językiem. Przenoszą dzieci do świata, w którym emocje mają kolor, kształt i głos.
Pozwalają się zidentyfikować z bohaterem, zobaczyć swój strach z boku i zrozumieć, iż nie jest się dziwnym ani "niegrzecznym", tylko po prostu – wrażliwym.
Oto sześć filmów i animacji, które naprawdę mogą pomóc dziecku oswoić lęk. I może dorosłemu też.
1. "W głowie się nie mieści" (Inside Out, 2015)
To prawdopodobnie najlepszy film o emocjach, jaki powstał. Radość, Smutek, Strach, Gniew i Odraza rządzą światem emocjonalnym 11-letniej Riley. Dziecko może zobaczyć, iż każda emocja ma swoją rolę, choćby ta "niewygodna" – jak smutek czy
lęk. To piękna metafora psychicznego dojrzewania i nauki rozumienia siebie.
Ta animacja uczy, iż nie trzeba być szczęśliwym na siłę. I iż z lękiem można żyć – ważne, żeby go zrozumieć.
2. "Mały Książę" (The Little Prince, 2015)
To nie jest typowa bajka. Jest spokojna, refleksyjna, chwilami smutna – i właśnie dlatego tak ważna. Pokazuje, jak bardzo dzieci potrzebują uwagi, relacji, wolności od presji i
zrozumienia.
Lęk w tej historii nie jest potworem – to samotność, oczekiwania dorosłych, brak bliskości. Film poruszy w dziecku coś głębszego niż tylko chwilowy niepokój.
3. "Potwory i spółka" (Monsters Inc., 2001)
Zabawna animacja, która odczarowuje nocne lęki. Potwory z szafy okazują się nie takie straszne, a nawet… wrażliwe. Dzieci mogą zobaczyć, iż to, co wydaje się przerażające, wcale nie musi takie być.
Idealna bajka dla maluchów bojących się ciemności, potworów i samotności w pokoju.
4. "Mary i Max" (Mary and Max, 2009)
To film animowany, ale zdecydowanie dla starszych dzieci – od 10 roku życia wzwyż. Porusza temat samotności, inności, wyobcowania, ale też siły przyjaźni. Główna bohaterka, Mary, walczy z lękiem, niepewnością i poczuciem odrzucenia.
To jedna z tych opowieści, które dają przestrzeń do rozmowy po seansie – o tym,
że czasem każdy z nas czuje się "nie taki".
5. "Sekretne życie Waltera Mitty" (The Secret Life of Walter Mitty, 2013)
Film fabularny, który warto obejrzeć wspólnie z nastolatkiem. Walter Mitty ucieka w świat wyobraźni, bo nie radzi sobie z codziennością i własnym lękiem przed życiem. Ale w końcu wychodzi poza bezpieczne ramy i... zaczyna naprawdę żyć.
To film o tym, iż lęk można pokonać, kiedy postawimy pierwszy krok – choćby jeżeli jest niepewny.
6. "Ernest i Celestyna" (Ernest & Celestine, 2012)
To animacja o przyjaźni między dużym niedźwiedziem a małą myszką. O strachu przed tym, co inne, i o przełamywaniu stereotypów. Film uczy, iż odwaga to nie brak lęku, tylko działanie mimo strachu.
Dzieci uczą się z niej, iż nie trzeba być dużym i silnym, żeby mieć głos i znaczenie.
Czasem film mówi za nas...
Nie każdy dorosły potrafi rozmawiać z dzieckiem o lęku. Nie każdy musi od razu szukać psychologa. Ale każdy może usiąść z dzieckiem na kanapie, włączyć mądrą bajkę i po prostu… być.
Bo czasem najważniejsze pytanie nie pada w gabinecie, tylko przy napisach końcowych: "Czy ty też się kiedyś tak bałeś?".
