„Antygona w Nowym Jorku” zaskoczeniem na maturze rozszerzonej
„Antygona w Nowym Jorku” Janusza Głowackiego to utwór, którego pojawienie się na maturze rozszerzonej z języka polskiego w 2025 roku wywołało niemałe poruszenie. Zgodnie z doniesieniami serwisów informacyjnych, wybór tego dramatu zaskoczył nie tylko uczniów, ale także nauczycieli.
Temat 1.
Każdy tekst słowny sytuuje się w polu innych tekstów, naśladując je, przekształcając.
Na podstawie: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Wrocław 2002.
Na czym mogą polegać relacje między tekstami i jakie mogą być funkcje tych relacji w danym utworze literackim? Punktem wyjścia do rozważań uczyń powyższy cytat.
W pracy odwołaj się do:
- Antygony w Nowym Jorku Janusza Głowackiego
- innych utworów literackich
- wybranego kontekstu.
Matura 2025. Rozszerzony język polski, arkusz CKE
Problem z dostępnością „Antygony w Nowym Jorku”
Wielu maturzystów znalazło się w trudnej sytuacji – nie mieli dostępu do książki, nie omawiali jej w szkole, a tymczasem temat maturalny wymagał konkretnej wiedzy i interpretacyjnego zaplecza. To sytuacja niepokojąca. Nie każdy uczeń ma możliwość kupienia książki za 200 zł lub wypożyczenia jej z biblioteki (o ile ta w ogóle ją posiadała).
Problem nie dotyczy tylko tej jednej książki – chodzi o całościowe myślenie o edukacji. jeżeli w poleceniu do wypracowania pojawia się dramat, którego nie sposób kupić ani przeczytać w legalnym, powszechnym obiegu – to naruszona zostaje zasada równości szans.
Nie neguję wartości literackiej tego dramatu. Wręcz przeciwnie – uważam, iż to utwór przejmujący i ważny, pokazujący losy ludzi bezdomnych, osadzony w wielkomiejskim kontekście, z wyraźnym echem antycznego mitu. Właśnie dlatego ta książka zasługuje na większą obecność w edukacji, nie tylko na egzaminacyjne zaskoczenie.
Intertekstualność – tak. Dostępność – też.
Nie mam wątpliwości, iż wybór tekstu Głowackiego miał uzasadnienie merytoryczne. To znakomity przykład współczesnej reinterpretacji dramatu antycznego, pełen nawiązań do „Antygony” Sofoklesa i problemów społecznych. Ne wolno jednak zapominać, iż analiza lektury na egzaminie wymaga nie tylko kompetencji interpretacyjnych, ale przede wszystkim znajomości tekstu.
