Idąc do banku, możesz doznać szoku. Zamiast kasjera znajdziesz automat, a zamiast okienka – doradcę z laptopem. To nie awaria, to nowa rzeczywistość polskiej bankowości. Niektóre banki zlikwidowały już kasy w trzech czwartych swoich oddziałów.
Fot. Warszawa w Pigułce
Skala zmian robi wrażenie
Na koniec drugiego kwartału 2025 roku z 3302 placówek bankowych w Polsce aż 867 działało w formule bezgotówkowej. To oznacza, iż ponad 26 procent wszystkich oddziałów nie oferuje już tradycyjnej obsługi gotówkowej przy okienku.
Jeszcze kilka lat temu taki scenariusz wydawał się niemożliwy. Dziś staje się nową normalnością. Zaledwie 4,5 proc. użyć kart płatniczych to transakcje gotówkowe, czyli wypłaty z bankomatów, co pokazuje, jak dramatycznie zmieniły się nasze przyzwyczajenia płatnicze.
Coraz częściej zamiast okienka znajdziesz wpłatomat, bankomat i doradcę, który pomoże w sprawach bardziej skomplikowanych niż zwykła wypłata. To fundamentalna zmiana filozofii bankowości – z instytucji wypłacającej gotówkę w centrum doradztwa finansowego.
Pionierzy bezgotówkowej rewolucji
Liderem transformacji bezgotówkowej w Polsce jest Credit Agricole, gdzie aż 75 procent placówek działa już w modelu bez tradycyjnych kas. To oznacza, iż w większości oddziałów tego banku klienci nie mogą wypłacić ani wpłacić gotówki przy okienku kasowym.
ING Bank stworzył 161 nowoczesnych „Miejsc Spotkań”, gdzie nie ma tradycyjnych kas, ale są strefy samoobsługowe dostępne 24 godziny na dobę. Klienci mogą tam załatwić większość spraw bankowych bez kontaktu z kasjerem.
BNP Paribas i Bank Millennium również przestawiły się na ten model – w obu instytucjach co druga placówka już nie obsługuje gotówki. To znaczące przyspieszenie w porównaniu z poprzednimi latami, gdy banki ostrożnie testowały takie rozwiązania tylko w wybranych lokalizacjach.
Według portalu Cashless.pl, BNP Paribas ma w tej chwili 180 oddziałów bez kas, Credit Agricole – 172, ING – 167, a Millennium – 144.
Giganci trzymają się tradycji
PKO Bank Polski, mimo iż posiada najszerszą sieć placówek w kraju, wciąż prowadzi obsługę gotówkową w ponad 90 procent swoich oddziałów. To świadomy wybór strategiczny, mający na celu utrzymanie klientów starszych i bardziej tradycyjnych.
Podobną strategię przyjęły Bank Pekao i Alior Bank – również utrzymują gotówkę w ponad 90 procent placówek. Ta różnica w podejściu między bankami wynika z odmiennych strategii biznesowych.
Mniejsze banki, często z większym udziałem klientów młodszych i bardziej cyfrowych, mogą sobie pozwolić na radykalne zmiany. Giganci muszą liczyć się z różnorodnością swojej bazy klientów, w której znaczny udział stanowią osoby przywiązane do tradycyjnych form obsługi.
Koszty decydują o wszystkim
Banki idą w stronę bezgotówkowości, bo coraz chętniej płacimy bezgotówkowo. W sklepach królują karty, telefony i Blik, a obsługa gotówki kosztuje banki coraz więcej. Zamiast utrzymywać kasy, instytucje wolą inwestować w aplikacje i urządzenia samoobsługowe.
Portal Bankier.pl wyjaśnia, iż dzięki odciążeniu personelu danego oddziału, ten może skupić się na bardziej dochodowych zajęciach, jak np. świadczenie spersonalizowanych porad finansowych, sprzedaż bardziej złożonych produktów.
Na koniec grudnia 2024 r. wydanych było 45,1 mln zbliżeniowych kart płatniczych, a ich udział w ogólnej liczbie kart płatniczych wyniósł 97,5 proc. – informuje Narodowy Bank Polski.
Młodzi prowadzą cyfrową rewolucję
Transformacja przynosi korzyści klientom korzystającym z nowoczesnych technologii. Otrzymują oni szybszą obsługę i więcej czasu doradcy na poważniejsze tematy, takie jak kredyty hipoteczne czy inwestycje.
Szczególnie młodzi klienci prowadzą tę rewolucję płatniczą. Wśród osób w wieku 18-24 lata niemal połowa płatności dokonywana jest telefonem. W tej grupie wiekowej karta plastikowa może niedługo stać się równie archaiczna co książeczka czekowa.
Pracownicy banków, zamiast zajmować się rutynowymi wypłatami i wpłatami gotówki, mogą skupić się na doradztwie finansowym i sprzedaży bardziej złożonych produktów. To oznacza wyższą jakość obsługi dla tych, którzy potrzebują profesjonalnej porady.
Nie wszyscy są zadowoleni
Dla części klientów – zwłaszcza starszych, mniej cyfrowych – mogą być problematyczne. Czasem trudno choćby zorientować się, iż placówka nie ma kasy, bo z zewnątrz wygląda jak każda inna.
Portal Goniec.pl ostrzega, iż starszy klient, który chce wypłacić emeryturę lub opłacić rachunek gotówką, może odbić się od drzwi – i zostać odesłany do bankomatu lub aplikacji, z której nie potrafi korzystać.
Jednak badania pokazują rosnącą akceptację dla cyfrowych rozwiązań. Już 64 procent Polaków korzysta z bankowości mobilnej, a 39 procent deklaruje chęć płacenia telefonem w najbliższym czasie.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli należysz do osób regularnie odwiedzających oddział banku, aby wypłacić lub wpłacić gotówkę, musisz przygotować się na zmiany. Sprawdź, czy twój bank w najbliższych placówkach przez cały czas oferuje obsługę kasową, czy przeszedł już na model bezgotówkowy.
Dla osób starszych: Warto skorzystać z pomocy pracowników banku podczas pierwszych wizyt w bezgotówkowej placówce. Większość instytucji zapewnia wsparcie w nauce korzystania z automatów. Pamiętaj, iż doradcy w takich oddziałach mają więcej czasu w pomoc w skomplikowanych sprawach.
Dla przedsiębiorców: jeżeli regularnie wpłacasz utarg w gotówce, koniecznie sprawdź lokalizacje placówek z obsługą kasową w twojej okolicy. Możliwe, iż będziesz musiał zmienić bank na taki, który przez cały czas oferuje tradycyjną obsługę.
Klientom biznesowym: Rozważ inwestycję w terminale płatnicze, jeżeli jeszcze ich nie masz. 52 procent konsumentów ma problem z płatnością bezgotówkową przy usługach domowych – to duża grupa potencjalnych klientów, którzy mogą wybrać konkurencję oferującą płatność kartą czy BLIKiem.
Młodsi klienci: Wykorzystaj tę sytuację do pełniejszego poznania możliwości bankowości mobilnej. Banki inwestują w te technologie, więc warto nauczyć się korzystać z wszystkich dostępnych funkcji. To może przynieść oszczędności dzięki promocjom dla użytkowników aplikacji mobilnych.
Transformacja bezgotówkowa to nie koniec świata – to raczej początek nowych możliwości. Banki będące pionierami tych zmian często oferują swoim klientom najbardziej zaawansowane usługi cyfrowe, co może przełożyć się na większą wygodę w przyszłości.
Pamiętaj też, iż jeżeli twoja placówka przeszła na model bezgotówkowy, zawsze możesz wypłacić gotówkę z bankomatu lub wpłacić przez wpłatomat. To jednak wymaga podstawowej umiejętności obsługi tych urządzeń – warto się ich nauczyć, zanim staną się jedyną opcją.
