Bezsenne noce dziecka. Sprawdzone sposoby dla rodziców

Bezsenne noce prowadzą do zmęczenia, frustracji i zmartwień związanych z potencjalnymi problemami zdrowotnymi dziecka. Na szczęście większość problemów z zasypianiem można rozwiązać poprzez wprowadzenie odpowiednich nawyków i rutyn, które wspomogą w uzyskaniu spokojnego, regenerującego snu.

Zrozumienie, dlaczego dziecko ma problem z zasypianiem, jest kluczowe. Możliwych przyczyn jest sporo. Najczęstsze to:

• dziecięce lęki i zmartwienia – duży stres utrudnia zaśnięcie tak jak dorosłym,
• nadużywanie elektroniki – ekrany emitujące niebieskie światło (tablet, telefon, telewizor) mogą pobudzać dziecko, a godzina spędzona przed ekranem wymaga co najmniej dwóch godzin wyciszenia przed snem,
• zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura w pokoju,
• jedzenie słodyczy albo ciężkostrawnych potraw przed snem, co może powodować nadpobudliwość,
• niektóre środki farmakologiczne, które mogą wpływać na jakość snu dziecka.

– Wieczorna rutyna to bardzo istotny element wprowadzania dziecka w senny nastrój. Znaczenie tutaj mają zarówno same czynności, które przygotowują do spania, jak i ich powtarzalność, która pomoże wyrobić dobre nawyki z tym związane – radzi pedagog Edyta Borowicz-Czuchryta, ekspertka platformy #MAMYNATORADĘ, prowadzonej przez fundację Ogólnopolski Operator Oświaty. – Wprowadźmy zatem takie zwyczaje, jak czytanie bajek, zamiast rozpraszającego oglądania kreskówek. Ciepła kąpiel czy wyciszająca muzyka również mogą okazać się pomocne.

Spokój i poczucie bezpieczeństwa

Edyta Borowicz-Czuchryta, na co dzień dyrektor przedszkola i szkoły podstawowej w Lublinie, podkreśla, iż aby dziecko mogło zasnąć, potrzebuje poczucia bezpieczeństwa i komfortu. Ważne jest, aby pokój, w którym śpi, sprzyjał relaksowi.

– Pomoże lampka nocna lub przyjazny półmrok, zależnie od preferencji dziecka. Także przedmioty, które budzą pozytywne skojarzenia. Pluszaki czy ulubiony kocyk będą naszymi sprzymierzeńcami – podpowiada pedagog. – Duży nacisk należy położyć też na wyeliminowanie świateł ekranów z wieczornej rutyny dziecka. Rodzice robią to zwykle niechętnie, jednak w trosce o zdrowy dziecięcy sen, warto znaleźć spokojniejszą alternatywę. To często przynosi najlepszy skutek.

Warto w ogóle zrezygnować z nadmiernej stymulacji najpóźniej na dwie godziny przed snem. Gry komputerowe, intensywne filmy czy hałaśliwe zabawy mogą nadmiernie pobudzić dziecko i sprawić, iż będzie miało trudności z wyciszeniem się.

Aktywność fizyczna – tak, ale w ciągu dnia

Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza na świeżym powietrzu, ma pozytywny wpływ na jakość snu dziecka. Jednak ważne jest, aby nie była ona wykonywana bezpośrednio przed snem, gdyż może zadziałać odwrotnie, pobudzając organizm.

– Na aktywność fizyczną musi być adekwatna pora i nie jest to z pewnością czas tuż przed snem. Jednak zdrowe zmęczenie i zapewnienie dziecku odpowiedniej dawki ruchu w ciągu dnia może pomóc mu lepiej spać w nocy – mówi Edyta Borowicz-Czuchryta. – Wysiłek fizyczny pomaga w głębokim i spokojnym śnie.

Gdy domowe sposoby nie działają

Jeśli wszystkie powyższe metody zawiodą, a problemy z zasypianiem będą się utrzymywać, warto rozważyć konsultację z lekarzem. W niektórych przypadkach problem może wynikać z przyczyn medycznych, takich jak zaburzenia lękowe, bezdech senny czy inne problemy zdrowotne.

Jak radzi ekspertka platformy #MAMYNATORADĘ, w pierwszej kolejności należy udać się do pediatry, którego zwykle odwiedzamy z naszym dzieckiem. Taki lekarz już je zna, co oszczędzi maluchowi stresu i pozwoli łatwiej zdiagnozować problem. – Być może otrzymamy wtedy skierowanie do neurologa lub psychiatry dziecięcego i tam będziemy kontynuować leczenie.

Pedagog przypomina też, iż każde dziecko jest inne i choćby rodzeństwo może mieć odmienne potrzeby do spokojnego przespania nocy. Miejmy to więc na uwadze, projektując wieczorne rytuały.

Podpowiedzi dla rodzica

• Wprowadź wieczorną rutynę – regularne, uspokajające czynności, takie jak kąpiel czy czytanie, pomagają dziecku się wyciszyć.
• Wyłącz ekrany telewizora, tabletu i telefonu na dwie godziny przed snem.
• Stwórz spokojne środowisko – przyciemnione światło i ulubione przedmioty pomagają poczuć się bezpiecznie.
• Zadbaj o aktywność fizyczną dziecka w ciągu dnia, bo zdrowe zmęczenie wspiera lepszy sen, ale unikaj intensywnego wysiłku na krótko przed pójściem spać.

***

Artykuł jest częścią projektu społecznego #MAMYNATORADĘ, którego celem jest wspieranie rodziców w dbaniu o prawidłowy rozwój i dobrostan dzieci. Bezpłatne poradniki dla rodziców są opracowywane przez doświadczonych pedagogów, psychologów dziecięcych i logopedów z praktyką w szkołach i przedszkolach: https://operator.edu.pl/pl/poradnia. Projekt prowadzi fundacja edukacyjna Ogólnopolski Operator Oświaty.

(JJ)