Biblioteczka apteczka: terapia przez słowa- kontynuacja szkolnej podróży z Empatią

Kryzysy emocjonalne dzieci i młodzieży stały się faktem powszechnym, dane statystyczne pokazują jak w ostatnich latach lawinowo zwiększyła się liczba dzieci wymagających pomocy psychologicznej i psychiatrycznej.

Wychodząc naprzeciw problemom emocjonalnym współczesnych dzieci w Szkole Podstawowej nr 10 im. Jerzego Kukuczki w Mikołowie klasa 1b przystąpiła do realizacji projektu „ABC Empatii”. Udział w tym przedsięwzięciu pokazał jak wielka jest potrzeba rozmowy o emocjach, o współodczuwaniu oraz patrzenia na świat z szerszej perspektywy niż perspektywa „ja”. To zaowocowało kontynuacją oddziaływań w obszarze empatii i dziecięcych emocji. Na kanwie podejmowanych działań projektu „ABC Empatii” stworzyliśmy projekt własny „Puk, puk. Kto tam? Depresja. Biblioterapia- kojąca moc książki”. W tym przedsięwzięciu wzięli udział uczniowie klasy 2b, bogatsi o umiejętność empatyzowania z odmiennością, bardziej wrażliwi na potrzeby innych.
Projekt skierowany był do uczniów klas 1-3, którzy wkraczając w nowy świat, przynoszą nie tylko tornister pełen nowych książek i ładny, kolorowy piórnik. Często w tym pięknym, starannie wybranym plecaku przynoszą również troski domu rodzinnego. W jednym znajduje się rozwód rodziców, w innym choroba bliskiego, w jeszcze innym nietrzeźwy rodzic. Ten mały, niepewny pierwszak przychodzi z tak ciężkim plecakiem i trudno mu udźwignąć wszystko na swoich barkach.
Projekt bazował na wykorzystaniu terapeutycznych walorów literatury dziecięcej, by niejako mimochodem, wykorzystując bezpieczny świat bajek oraz ich bohaterów nauczyć dzieci rozmowy o emocjach. W ramach projektu uczniowie klasy 2b wzięli udział w cyklu zajęć biblioterapeutycznych, co w sposób wymierny wyposażyło je w strategie radzenia sobie z emocjonalnymi trudnościami.
Rozmawialiśmy kolorami o emocjach, by nauczyć się je rozpoznawać. Zastanawialiśmy się czy emocje i uczucia są nam potrzebne, czy wszystkie są dobre, czy odczuwamy jedną, a może kilka naraz, czy wszyscy zawsze w danej sytuacji czują to samo. Rozprawialiśmy o mocy słów, o „ciepłym i puchatym” oraz o „złym i kolczastym”, o pięciu nieudanych i o tym, iż każdy ma super moc. Mówiliśmy o tym, iż nie na wszystko w życiu mamy wpływ, ale zawsze mamy w sobie coś co jest dobre i co może być naszą super mocą. Pracowaliśmy nad poczuciem własnej wartości, bo to fundament do tego, by nie otworzyć drzwi, gdy puka depresja. Uczyliśmy się nie tylko słuchać siebie, ale i słyszeć. By kiedyś być może „usłyszeć na czas”.
Dzięki tym zajęciom uczniowie lepiej radzą sobie w rzeczywistości szkolnej, a także w tej domowej, ukrytej pod kolorowym tornistrem.
Projekt objął również swoim działaniem rodziców uczniów, którzy chętnie przybyli na warsztaty biblioterapeutyczne. Rodzice dowiedzieli się jak przez literaturę wspierać rozwój emocjonalny swoich pociech. Nie brakowało również pozycji, w których sami mogą szukać wsparcia w tej najbardziej z wymagających życiowych ról.
Dwuletnie działania projektowe doprowadziły do powstania w szkole miejsca przyjaznego dziecięcym emocjom. Wspólnie z uczniami stworzyliśmy „Szkolną Biblioteczkę- Apteczkę”, w której znalazły się pozycje o walorach terapeutycznych. To miejsce przyjazne dzieciom, stanowi dla nich kącik odpoczynku, w którym mogą zanurzyć się w lekturze wartościowych z punktu terapeutycznego pozycji. „Biblioteczka Apteczka” jest często odwiedzana przez uczniów, którzy w czasie wolnym korzystają z „książek plasterków”. Jest też miejscem, z którego korzystają nauczyciele wypożyczając pozycje książkowe na zajęcia wychowawcze.
Kiedy uczniowie wkroczyli w świat trzecioklasistów, przystąpiliśmy do realizacji kolejnego przedsięwzięcia bazującego tym razem na zasobach i mocnych stronach uczniów. Efektem trzyletnich działań projektowych było stworzenie przez uczniów własnego „Plecaka umiejętności”. W tym niezwykłym plecaku znalazły się ich supermocne, ich potencjał do stawiania czoła trudnościom.
Obecni uczniowie już klasy 4b dzięki udziałowi w projektach związanych z emocjami zdecydowanie lepiej radzą sobie z konfliktami, potrafią powstrzymać impulsywne reakcje i przystąpić do technik mediacyjnych. To zgrany zespół, który nie boi się mówić o swoich problemach, potrafiący doskonale ze sobą współdziałać i szanujący się wzajemnie.
To dowód na to, iż o emocjach nie tylko warto mówić, ale przede wszystkim trzeba mówić, a proces dydaktyczny to nie tylko dydaktyka, ale również dbanie o dobrostan psychiczny uczniów i relacje, bo nie ma dobrej edukacji bez budowania relacji.

Więcej na stronie internetowej szkoły: https://sp10mikolow.edupage.org/a/programy-i-projekty-sp.