Był poetą, który sporą część życia spędził w Bieszczadach. Po raz kolejny uczczono jego pamięć

Zdjęcie: Paweł Lewandowski | foto GOK Komańcza

XVI Harasymiada odbyła się 5 września w Restauracji pod Kominkiem w Komańczy. Organizatorzy podkreślali, iż celem wydarzenia jest pielęgnowanie lokalnej tradycji oraz podtrzymywanie pamięci o Jerzym Harasymowiczu, poecie, który przez znaczną część życia był związany z Bieszczadami i z Komańczą.

W prowadzeniu wydarzenia uczestniczyli Renata Szczepańska, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Komańczy oraz Mieczysław Czytajło. W gronie zaproszonych gości znaleźli się między innymi wójt gminy Komańcza Roman Bzdyk, przedstawiciele rady gminy i sołtysi, reprezentanci powiatu sanockiego, Nadleśnictwa Komańcza, Zakładu Karnego w Łupkowie, dyrekcje szkół podstawowych, duchowieństwo oraz szeroka reprezentacja lokalnej społeczności.

Szkoła, dyskusja, recytacje i koncerty

Spotkanie rozpoczął powitalny rytuał, po którym rozpoczęła się część artystyczna. Jako pierwsi wystąpili uczniowie Szkoły Podstawowej w Rzepedzi, prezentując montaż słowno-muzyczny inspirowany twórczością i związkiem poety z regionem. W dalszej części odbyła się moderowana dyskusja zatytułowana „Harasymiady, Harasymowicz”, w której udział wzięła Krystyna Chowaniec oraz Mieczysław Czytajło. Rozmowa miała charakter refleksji nad miejscem poety w lokalnej pamięci oraz nad znaczeniem cyklicznych spotkań literackich. Interpretacje wierszy Jerzego Harasymowicza zaprezentowali: Dorota Sawczyszyn, Lidia Olejarz oraz Marcin Brewczyński. Ich występy stanowiły znaczącą część programu, zarówno ze względu na dobór utworów, jak i formę wykonawczą.

Fot. Gminny Ośrodek Kultury w Komańczy

Część muzyczną tworzyli wykonawcy reprezentujący różne formy działalności artystycznej: Paweł Lewandowski, Jerzy Krupa, Kwartet Smyczkowy z Woli Piotrowej oraz Marianna Jara z zespołem Muzyka Gór. Połączenie recitalu poetyckiego ze stojącymi na wysokim poziomie koncertami muzycznymi dawało uczestnikom wydarzenia możliwość wielowymiarowego odbioru twórczości Harasymowicza.

Związek z Bieszczadami i najważniejsze fakty biograficzne

Harasymiada jest poświęcona pamięci Jerzego Harasymowicza (ur. 1933 r. w Puławach, zm. 21 sierpnia 1999 r.), poety silnie związanego z krajobrazem i kulturą południowo-wschodniej Polski. W udostępnionych informacjach przypomniano, iż dzieciństwo poety związane było z licznymi przeprowadzkami ze względu na służbę ojca – oficera Wojska Polskiego – a w czasie wojny rodzina znalazła się na wschodzie.

Młodość Jerzego Harasymowicza miała związek z edukacją leśną: jako szesnastolatek rozpoczął naukę w Gimnazjum Leśnym w Limanowej, odbył praktykę w Nadleśnictwie Muszyna, a szkołę kontynuował w Ojcowie, gdzie instytucję przekształcono w Technikum Leśne. Po krótkim okresie pracy w leśnictwie zdecydował się poświęcić literaturze. Debiutancki tomik „Cuda” ukazał się w 1956 roku i przyniósł autorowi opinię poety o odrębnej, nowatorskiej wrażliwości. Wśród kolejnych ważniejszych publikacji wymieniany jest tomik „Wesele rusałek” z 1981 roku, który w literackiej pamięci związany jest z obrazami bieszczadzkich wiosek, cerkwi i górskiego pejzażu.

Fot. Gminny Ośrodek Kultury w Komańczy

Poeta wielokrotnie wracał w Bieszczady – odwiedzał między innymi Komańczę, Czarną i Ustrzyki Górne – i czerpał z tego regionu inspirację. Jego twórczość często dotykała postaci i losów ludzi marginalizowanych, w tym Łemków wysiedlonych po wojnie z Beskidu Niskiego.

Jerzy Harasymowicz zmarł 21 sierpnia 1999 roku. Na jego cześć, na Przełęczy Wyżnej odsłonięto pomnik – dwa głazy połączone metalowym motywem inspirowanym formą cerkiewnej bani, zaprojektowany przez Piotra Patoczkę.

Znaczenie Harasymiad i potrzeba pamięci lokalnej

Harasymiady organizowane w Komańczy od lat stanowią forum spotkań miłośników literatury i muzyki oraz lokalnej społeczności. Jak wynika z opisu tegorocznej edycji, wydarzenia te służą nie tylko przypominaniu biografii i dorobku Harasymowicza, ale też aktywizowaniu środowisk szkolnych i kulturalnych, co wyraźnie podkreślił udział uczniów oraz przedstawicieli instytucji edukacyjnych.

Tego typu inicjatywy odgrywają rolę w utrzymaniu pamięci o postaciach lokalnie ważnych, a równocześnie pełnią funkcję integracyjną, łącząc środowiska samorządowe, edukacyjne i kulturalne.