Chyba miłość już przeminęła – Jesteś najpiękniejszą dziewczyną na tym wydziale – powiedział wtedy, wręczając jej bukiet stokrotek kupionych na bazarku przy metrze Politechnika. Ania roześmiała się, przyjmując kwiaty. Stokrotki pachniały latem i czymś nieuchwytnie adekwatnym. Darek patrzył na nią z pewnością człowieka, który doskonale wie, czego chce. A on chciał właśnie jej. Ich pierwsza randka odbyła się w Łazienkach Królewskich. Darek przyniósł koc, termos z herbatą i domowe kanapki przygotowane przez jego mamę. Siedzieli na trawie do zmroku. Ania zapamiętała, jak się śmiał, odchylając głowę do tyłu. Jak niby przypadkiem dotykał jej dłoni, jak patrzył – jakby była jedyną osobą na całej Warszawie. Po trzech miesiącach zaprosił ją do kina na francuską komedię, której nie zrozumiała, ale śmiała się razem z nim. Po pół roku – przedstawił rodzicom. Po roku – poprosił, by z nim zamieszkała. – I tak jesteśmy razem każdej nocy – argumentował Darek, przeciągając palcami po jej włosach. – Po co płacić za dwa mieszkania? Ania się zgodziła. Nie dla pieniędzy. Po prostu przy nim świat nabierał sensu. Ich wynajmowana kawalerka pachniała pomidorową w niedziele i świeżo wyprasowaną pościelą. Ania nauczyła się robić jego ulubione mielone z czosnkiem i koperkiem, dokładnie tak, jak mama Darka. Wieczorami Darek czytał jej na głos artykuły z czasopism o biznesie i finansach. Marzył o własnym interesie. Ania słuchała, podpierając brodę dłonią, wierzyła w każde jego słowo. Razem snuli plany: najpierw odłożyć na wkład własny, potem własne mieszkanie, potem auto. Dzieci, oczywiście. Dwójka – chłopiec i dziewczynka. – Ze wszystkim zdążymy – mówił Darek, całując ją w czubek głowy. Ania kiwała głową. Przy nim czuła się niezwyciężona. …Piętnaście lat wspólnego życia zarosło rzeczami, przyzwyczajeniami, rytuałami. Mieszkanie na Mokotowie z widokiem na skwer. Kredyt na dwadzieścia lat, który spłacali szybciej, rezygnując z wakacji i restauracji. Srebrna Toyota pod blokiem – Darek ją wybierał, sam się targował, co sobotę polerował maskę. Serce wypełniała duma – wszystko zawdzięczali sobie. Bez pieniędzy rodziców, znajomości, szczęścia – tylko praca, oszczędzanie, wytrwałość. Nigdy nie narzekała. choćby kiedy padała ze zmęczenia i budziła się na ostatniej stacji metra. choćby gdy miała ochotę porzucić wszystko i polecieć nad morze. Byli drużyną – tak mówił Darek, a Ania wierzyła. Jego dobro zawsze było na pierwszym miejscu. Ania znała tę zasadę na pamięć, wpisała ją głęboko w siebie. Gorszy dzień w pracy? Gotowała kolację, nalewała herbatę, słuchała. Starcie z szefem? Głaskała go po głowie, powtarzała, iż wszystko się ułoży. Wątpliwości? Zawsze znajdowała odpowiednie słowa, podnosiła go na duchu. – Jesteś moją kotwicą, moim zapleczem i oparciem – mówił wtedy Darek. Ania się uśmiechała. Bycie czyjąś kotwicą – czy to nie jest szczęście? Były też trudne okresy. Pierwszy – po pięciu latach. Firma, w której pracował Darek, splajtowała. Siedział w domu trzy miesiące i z dnia na dzień gasł. Drugi raz – jeszcze gorzej. Koledzy wrobili go z dokumentami; nie tylko stracił pracę, ale też miał spore długi. Musieli sprzedać samochód, by się wykaraskać. Ania nie wyrzuciła mu tego. Brała dodatkowe zlecenia, pracowała po nocach, oszczędzała na sobie. Martwiło ją tylko jedno – jak on się z tym czuje. Czy sobie poradzi. Czy nie straci wiary. …Darek się podniósł. Znalazł lepszą pracę. Znów kupili Toyotę. Życie wróciło na prostą. Rok temu, siedząc w kuchni, Ania w końcu wypowiedziała to, o czym myślała od dawna: – Może już czas? Nie mam już dwudziestu lat. Jak będziemy dalej zwlekać… Darek przytaknął poważnie. – Zróbmy to. Ania wstrzymała oddech. Tyle lat marzyła, odkładała, czekała na odpowiedni moment. I wreszcie – moment nadszedł. Wyobrażała to sobie tysiące razy. Małe paluszki w jej dłoni, zapach zasypki, pierwsze kroki po ich salonie, Darek czytający bajki wieczorem. Dziecko. Ich dziecko. Wreszcie. Wszystko się zmieniło. Ania zmodyfikowała dietę, tryb życia, aktywność. Zapisała się na badania, zaczęła brać witaminy, praca zeszła na dalszy plan – choć właśnie wtedy miała szansę na awans. – Jesteś pewna? – spytała szefowa znad okularów. – Taka okazja zdarza się raz w życiu. Ania była pewna. Awans oznaczał delegacje, stres, nieregularne godziny. Nie sprzyjało to ciąży. – Przejdę do oddziału – zaproponowała. Szefowa wzruszyła ramionami. Oddział był kwadrans pieszo od domu. Praca nudna, monotonna, bez widoków na rozwój, ale wyjście równo o szóstej i wolne weekendy. Ania gwałtownie się przyzwyczaiła. Nowi koledzy byli mili, choć nieambitni. Sama sobie robiła obiady, chodziła na spacery w przerwie, zasypiała przed północą. Wszystko dla przyszłego dziecka. Wszystko dla ich rodziny. Chłód pojawił się niepostrzeżenie. Na początku Ania nie zwracała uwagi – Darek dużo pracuje, jest zmęczony. Bywa. Ale przestał pytać, jak minął jej dzień. Przestał przytulać przed snem. Przestał patrzeć, jak kiedyś – gdy nazywał ją najpiękniejszą na wydziale. W domu zrobiło się zbyt cicho. Kiedyś potrafili gadać godzinami o wszystkim i niczym, teraz Darek każdego wieczoru siedział w telefonie. Odpowiadał zdawkowo, zasypiał odwrócony do ściany. Ania leżała obok, patrząc w sufit. Między nimi wyrósł dystans szerokości pół metra materaca. Bliskość znikła zupełnie. Dwa tygodnie, trzy, miesiąc – przestała liczyć. Darek zawsze miał jakąś wymówkę: – Jestem padnięty. Jutro, dobrze? Jutro nie nadchodziło. Zapytała wprost. Pewnego wieczoru, zebrała się w sobie, zablokowała mu wejście do łazienki. – Powiedz prawdę. Co się dzieje? Darek patrzył gdzieś obok niej, na framugę drzwi. – Nic. Wszystko normalnie. – To nieprawda. – Wymyślasz. Taki okres. Przejdzie. Minął ją, zamknął się w łazience, poleciała woda. Ania stała w korytarzu, dłoń miałą przyciśniętą do piersi. Bolało. Tępo, jednostajnie, nieustannie. Wytrzymała jeszcze miesiąc. Potem już nie dała rady i zapytała wprost: – Kochasz mnie jeszcze? Pauza. Straszna pauza. – Nie wiem, co czuję. Ania usiadła na kanapie. – Nie wiesz? Darek wreszcie spojrzał jej w oczy. W jego oczach pustka. Zagubienie. Ani śladu tego ognia sprzed piętnastu lat. – Wydaje mi się, iż miłość już dawno przeminęła. Milczałem, bo nie chciałem Cię ranić. Ania przez miesiące żyła w piekle niepewności. Łapała go na spojrzeniach, analizowała słowa, szukała wyjaśnień. Może w pracy jest ciężko. Może kryzys wieku. Może zły nastrój mu nie przechodzi. A on po prostu przestał kochać. I milczał, kiedy ona planowała ich przyszłość, rezygnowała z awansu, szykowała się na macierzyństwo. Decyzja przyszła nagle. Żadnych „może się ułoży”, „zobaczymy”, „trzeba dać czas”. Dość. – Składam papiery na rozwód. Darek zbladł, przełknął ślinę. – Zaczekaj. Po co tak od razu? Może spróbujemy… – Spróbujemy? – Może dziecko by coś zmieniło? Ludzie mówią, iż dzieci zbliżają. Ania zaśmiała się gorzko, nieładnie. – Dziecko tylko pogorszy sprawę. Skoro mnie nie kochasz – po co nam dziecko? Żeby potem rozwodzić się z niemowlakiem na rękach? Darek zamilkł, nie miał nic do dodania. Ania wyszła jeszcze tego samego dnia. Spakowała najpotrzebniejsze rzeczy, wynajęła pokój u znajomej. Papiery rozwodowe złożyła po tygodniu, gdy przestały trząść się ręce. Przed nimi była batalia o majątek: mieszkanie, samochód, piętnaście lat wspólnych zakupów i decyzji. Prawnik mówił coś o wycenach, udziałach, negocjacjach. Ania kiwała głową, notowała, próbowała nie myśleć, iż ich życie teraz wycenia się w metrach kwadratowych i koniach mechanicznych. niedługo wynajęła kawalerkę. Uczyła się żyć sama. Gotować dla jednej osoby. Oglądać seriale bez komentarzy obok. Spać na całym łóżku. Noce wciąż bywały ciężkie. Wtulona w poduszkę Ania wspominała stokrotki z bazarku, pikniki w Łazienkach, jego śmiech, dotyk dłoni, jego głos, który szeptał „jesteś moją kotwicą”. Bolało – nie do wytrzymania. Piętnastu lat nie wrzucisz do śmietnika jak starych rzeczy. Ale powoli przez ból przebijało się inne uczucie. Ulga. Słuszność. Zdążyła. Odeszła, zanim zdążyła związać się z nim na zawsze dzieckiem. Zanim utknęła w martwym małżeństwie na kolejne lata tylko po to, by „ratować rodzinę”. Trzydzieści dwa lata. Całe życie przed nią. Czy się boi? Bardzo. Ale da sobie radę. Innego wyjścia nie ma.

Jesteś najpiękniejszą dziewczyną na tym wydziale powiedział wtedy Michał, wręczając jej świeży bukiet stokrotek kupionych na bazarku pod Dworcem Wileńskim.

Zofia wybuchnęła śmiechem, sięgając po kwiaty. Pachniały latem i czymś niewymownie adekwatnym. Michał stał naprzeciwko niej z tym spojrzeniem człowieka, który dokładnie wie, czego chce. A chciał właśnie jej.

Ich pierwsza randka odbyła się w Łazienkach Królewskich. Michał przyniósł koc, termos z herbatą i domowe kanapki, które przygotowała jego mama. Siedzieli na trawie do późnego wieczora. Zofia zapamiętała jego śmiech głowa odrzucona do tyłu, promienny, prawdziwy. Delikatne dotknięcia jej ręki, niby przypadkowe, i ten sposób patrzenia na nią, jakby była jedyną osobą w całej Warszawie.

Po trzech miesiącach zabrał ją do kina na francuską komedię. Nie do końca zrozumiała fabułę, ale śmiała się do łez razem z nim. Po pół roku poznała jego rodziców. Po roku zaproponował, by się do niego wprowadziła.

Przecież i tak każdą noc spędzamy razem mówił Michał, bawiąc się jej włosami. Po co płacić za dwa mieszkania?

Zofia się zgodziła. Nie dla pieniędzy po prostu przy nim świat zyskiwał sens.

Ich wynajmowana kawalerka pachniała w niedziele barszczem i świeżo uprasowaną pościelą. Zofia nauczyła się smażyć jego ulubione kotlety z czosnkiem i koperkiem, dokładnie jak u jego mamy. Michał wieczorami czytał na głos artykuły o biznesie i finansach. Marzył o własnym interesie. Zofia słuchała uważnie, podeprwszy policzek dłonią, wierząc w każde jego słowo.

Snuli plany: najpierw odłożyć na wkład własny, potem własne mieszkanie, potem samochód. W końcu dzieci oczywiście: syn i córka.

Ze wszystkim zdążymy całował ją w czubek głowy, gdy to powtarzał.

Zofia kiwała głową; czuła się wtedy nie do ruszenia.

…Piętnaście lat wspólnego życia przeobraziło się w nawyki, rytuały, rzeczy. Mieszkanie na dobrym osiedlu z widokiem na skwer. Kredyt hipoteczny na dwadzieścia lat, który spłacali szybciej, odmawiając sobie wakacji czy wyjść do restauracji. Srebrna Toyota na parkingu Michał sam ją wybrał, wynegocjował cenę, co sobotę z uporem polerował maskę.

Rósł w niej dumny żar. Sami wszystko osiągnęli. Bez wsparcia rodziców, znajomości czy szczęścia. Po prostu pracowali, oszczędzali, zaciskali zęby.

Nigdy się nie skarżyła. choćby gdy padała ze zmęczenia, zasypiając w metrze i budząc się na stacji końcowej. choćby gdy marzyła, by rzucić wszystko i polecieć gdzieś nad morze. Byli zespołem tak mówił Michał i Zofia wierzyła.

Jego spokój był zawsze najważniejszy. Zofia znała tę zasadę na pamięć, miała ją wplecioną w DNA. Gorszy dzień w pracy? Szykowała kolację, nalewała herbatę, słuchała opowieści. Kłótnia z szefem? Glaskała go po głowie, szepcząc, iż wszystko wróci na dobre tory. Zwątpienie? Potrafiła znaleźć słowa, które stawiały go na nogi.

Jesteś moją kotwicą, zapleczem i wsparciem Michał mówił w te chwile.

Zofia się uśmiechała. Być dla kogoś kotwicą czyż to nie szczęście?

Bywało ciężko. Pierwszy raz po pięciu latach, gdy firma Michała zbankrutowała. Przez trzy miesiące siedział w domu, przeglądał ogłoszenia, gasnąc z każdym dniem.

Drugi raz było gorzej. Podstawili go w pracy, stracił stanowisko i utopił sporo pieniędzy. Musieli sprzedać samochód, by się wywiązać z długów.

Ani razu nie usłyszał od niej pretensji. Zofia brała dodatkowe zlecenia, pracowała po nocach, oszczędzała na sobie. Troszczyła się tylko o to, by się nie załamał. By nie stracił wiary w siebie.

…Michał wyszedł na prostą. Znalazł pracę choćby lepszą niż poprzednia. Kupili znów srebrną Toyotę. Życie wróciło na dawny tor.

Rok temu siedzieli w kuchni i Zofia wypowiedziała na głos myśl, która męczyła ją od dawna:

Może już czas? Nie mam już dwudziestu lat. jeżeli będziemy czekać…

Michał przytaknął, poważnie i z namysłem.

Zacznijmy się przygotowywać.

Zofia zatrzymała oddech. Tyle lat odkładania, wyobrażeń, czekania na odpowiedni moment. A oto on.

Setki razy wyobrażała sobie dziecięce paluszki trzymające ją za rękę. Zapach pudru dla niemowląt. Pierwsze kroki po ich salonie. Michał czytający bajki do snu.

Ich dziecko. Nareszcie.

Zaczęły się zmiany. Zofia wszystko przeredagowała: dietę, tryb życia, wysiłki. Zapisała się do lekarzy, przebadała się, zaczęła brać witaminy. Kariera poszła na bok choć właśnie szykowano dla niej awans.

Jesteś pewna? spytała szefowa, patrząc ponad okularami. To szansa raz w życiu.

Zofia była pewna. Awans to delegacje, nadgodziny, stres. Nie najlepsze warunki na ciążę.

Wolę przenieść się do oddziału odparła cicho.

Szefowa tylko wzruszyła ramionami.

Oddział był kwadrans spacerem od domu. Praca nudna, bez perspektyw. Ale można było punktualnie wychodzić i nie myśleć o niej w weekendy.

Zofia gwałtownie się zaaklimatyzowała. Nowi współpracownicy sympatyczni, choć wycofani. Sama przygotowywała sobie obiady, spacerowała w przerwie, chodziła spać przed północą. Wszystko dla przyszłego dziecka. Dla ich rodziny.

Chłód pojawił się nagle. Z początku zrzucała to na zmęczenie. Michał był zapracowany, przemęczony bywa.

Ale przestał pytać, jak minął jej dzień. Przestał ją przytulać na dobranoc. Przestał patrzeć jak kiedyś kiedy nazywał ją najpiękniejszą dziewczyną na wydziale.

W domu zrobiło się cicho. Nie tak zwyczajnie, raczej pusto. Kiedyś przegadali godziny o pracy, planach, żartach. Teraz Michał gapił się wieczorami w telefon, odpowiadał półsłówkami. Kładł się spać odwrócony do ściany.

Zofia leżała w tej ciszy, patrząc w sufit. Pomiędzy nimi rosła przepaść szerokości pół metra materaca.

Bliskości już nie było. Dwa tygodnie, trzy, miesiąc przestała liczyć. Michał zawsze miał wymówkę:

Jestem bardzo zmęczony. Może jutro.

Ale jutro nie nadchodziło.

W końcu zebrała się w sobie. Zasłoniła mu drogę do łazienki.

Co się dzieje? Powiedz prawdę.

Michał patrzył gdzieś obok, w okolicę futryny.

Wszystko dobrze.
To nieprawda.
Wmawiasz sobie. To tylko taki okres. Minie.

Minął ją, zamknął się w łazience, puścił wodę.

Zofia stała na korytarzu, dłoń wciskała w serce. Bolało. Cicho, tępo, nieprzerwanie.

Wytrzymała jeszcze miesiąc. Wreszcie spytała wprost:

Kochasz mnie jeszcze?

Cisza. Przeraźliwie długa, ciężka jak ołów.

…Nie wiem, co do ciebie czuję wydusił.

Zofia opadła na kanapę.

Nie wiesz?

Po raz pierwszy spojrzał jej w oczy. W nich pustka i zagubienie. Żadnej iskry sprzed piętnastu lat.

Wydaje mi się, iż już dawno przestałem cię kochać. Milczałem, bo nie chciałem sprawić ci bólu.

Miesiące żyła w piekle niewiedzy. Analizowała każde słowo, spojrzenie, szukała wyjaśnień. Może praca? Może kryzys wieku średniego? Może zmęczenie?

On po prostu przestał kochać. Milczał, podczas gdy ona planowała wspólną przyszłość, odkładała karierę, przygotowywała ciało na macierzyństwo.

Decyzja przyszła z nagła. Żadnych więcej może, a jeżeli się ułoży, trzeba poczekać. Dość.

Składam pozew o rozwód.

Michał pobladł. Widziała, jak napina się jego gardło.

Poczekaj, nie tak od razu. Możemy spróbować
Spróbować?
Może spróbujmy mieć dziecko? Podobno dzieci zbliżają.

Zofia zaśmiała się gorzko, brzydko.

Dziecko by wszystko tylko pogorszyło. Nie kochasz mnie. Po co nam dziecko? Żeby potem rozwodzić się przy malutkim?

Michał zamilkł. Nie miał nic do dodania.

Tego samego dnia wyprowadziła się. Spakowała najpotrzebniejsze rzeczy, wynajęła pokój u znajomej. Pozew złożyła tydzień później, gdy już przestały jej drżeć ręce.

Podział majątku miał być długi: mieszkanie, samochód, piętnaście lat wspólnych zakupów i decyzji. Prawnik mówił o wycenach, udziałach, negocjacjach. Zofia kiwała głową, notowała skrzętnie, starając się nie myśleć, iż ich życie rozpisuje się teraz na metry kwadratowe i konie mechaniczne.

Wkrótce znalazła własną kawalerkę do wynajęcia. Uczyła się być sama. Gotować na jeden talerz. Oglądać seriale bez czyichś komentarzy. Spać na całym łóżku.

W nocy przychodziły wspomnienia leżała z twarzą w poduszce i wracały: stokrotki z bazaru, piknikowe koce w Łazienkach, jego śmiech, jego dotyk, głos szepczący jesteś moją kotwicą.

Ból był nie do zniesienia. Piętnastu lat nie wyrzuca się z serca jak starych ubrań do kontenera.

Ale przez tę rozpacz przebijała się ulga. Słuszność. Zdołała zatrzymała się w porę. Uratowała siebie, zanim związała się z nim na zawsze przez dziecko. Zanim ugrzęzła na lata w pustym małżeństwie dla dobra rodziny.

Trzydzieści dwa lata. Całe życie przed nią.

Strach? Ogromny.

Ale da sobie radę. Nie ma wyjścia.