Co to jest KONOSAMENT?

chiny24.com 1 rok temu

Konosament (Bill of Lading; B/L) jest jednym z najważniejszych dokumentów istniejących w transporcie morskim. Bill of Lading w wolnym tłumaczeniu oznacza potwierdzenie załadunku. Jest to dowód dla załadowcy/eksportera, iż towar został wydany przewoźnikowi morskiemu i załadowany na pokład statku.

W praktyce B/L jest traktowany jako dowód wysłania towaru w podróż morską. Wystawiając B/L przewoźnik morski potwierdza, iż dany towar znajduje się w jego posiadaniu i iż to on – przewoźnik jest władny wydać go odbiorcy na zasadach określonych w tym dokumencie.

B/L spełnia kilka funkcji:

- jest dowodem przyjęcia określonego w nim ładunku do przewozu i zobowiązaniem przewoźnika do wydania tego ładunku w porcie przeznaczenia legitymowanemu posiadaczowi konosamentu;
- jest papierem towarowym, ponieważ reprezentuje towar, na który został wystawiony i upoważnia do dysponowania tym towarem;
- jest papierem wartościowym (przeniesienie praw własności do ładunku, na który konosament opiewa, wymaga równocześnie przeniesienia/wydania samego dokumentu);
- jest dokumentem przenaszalnym, w zależności od rodzaju konosamentu poprzez wręczenie, indos, w drodze cesji;
- nie jest umową przewozu ładunku; (To bardzo istotna cecha B/L. Dokument ten nie jest umową dotyczącą przewozu towarów/ładunków pomiędzy przewoźnikiem a załadowcą, albo pomiędzy przewoźnikiem a odbiorcą. B/L to potwierdzenie przejęcia towaru przez przewoźnika)

Wystawienie konosamentu polega na jego podpisaniu i ewentualnym opieczętowaniu przez upoważnioną do tego osobę. Konosament wystawia się w kilku ponumerowanych egzemplarzach, z których każdy jest oryginałem dokumentu. Oprócz tego sporządzane są także kopie, które nie upoważniają do dysponowania ładunkiem.

Podstawowe rodzaje konosamentów:

Konosament na okaziciela (bearer bill of lading) jest przenoszony poprzez wręczenie. Każda osoba posiadająca konosament może odebrać ładunek, na który konosament opiewa.

Konosament na zlecenie (order bill of lading) jest przenoszony w drodze indosu. Indosowanie konosamentu polega na dokonaniu na nim odpowiednich zapisów (zdarza się, iż konosamenty posiadają w tym celu odpowiednią rubrykę oznaczoną: „for endorsement”).

Konosament na zlecenie, umożliwia łatwe i bezpieczne dla nabywcy przenoszenie praw, a rów-nocześnie uniemożliwia (lub znacznie utrudnia) odbiór ładunku przez osobę nielegalnie wchodzącą w jego posiadanie, czego nie gwarantuje konosament na okaziciela.

Konosament imienny (straight bill of lading, bill of lading to a named /specified/ person) może być przenoszony tylko w drodze cesji (przelewu wierzytelności). Przy sprzedaży konosamentu w drodze cesji (przelewu wierzytelności) należy zachować formę pisemną, sporządzając dokument kupna – sprzedaży, podpisany przez strony umowy (sprzedający – kupujący).

Podstawowe klauzule konosamentu:

- zakres odpowiedzialności przewoźnika za ładunek, limity odpowiedzialności,
- zasady płatności frachtu, warunki przeładunku i wydania ładunku,
- zastaw na ładunku, przewóz ładunków niebezpiecznych,
- klauzule określające zasady postępowania i/lub zakres odpowiedzialności przewoźnika w sytuacjach szczególnych.

Co znajdziemy na konosamencie

Konosament jest drukiem ścisłego zarachowania (posiada unikalny numer) i przygotowywany jest wedle powszechnie przyjętego wzoru. Posiada określone rubryki, jak w poniższym wyszczególnieniu:

W górnej części konosamentu znajdują się następujące rubryki:

Shipper: Nadawca/załadowca/wysyłający. Pełna nazwa firmy wysyłającej/eksportującej towar, wraz z adresem;

Consignee: Odbiorca ładunku. Pełna nazwa firmy odbierającej/importującej towar, wraz z adresem;

Sposób wypełnienia tej klauzuli decyduje o rodzaju konosamentu. Pozostawienie rubryki nie wypełnionej lub wpisanie to order / to bearer powoduje, iż mamy do czynienia z konosamentem na okaziciela.

Notify address: Adres awizacji. Adres, pod który należy wysłać zawiadomienie o przybyciu ładunku do portu przeznaczenia. Jest to szczególnie istotne przy konosamentach na okaziciela, gdyż wówczas armator nie wie, kto będzie odbiorcą ładunku.

Place of receipt: Miejsce odbioru towaru.

Precarriage by: Przewóz przed dostarczeniem na statek.

Vessel: Statek (nazwa)

Port of Loading: Port załadunku

Port of discharge: Port wyładunku

Place od delivery: Miejsce dostarczenia

Document No.: Numer dokumentu

No. of original Bill of Lading: Liczba orygianlnych egzemplarzy konosamentu

Point and country of origin: Punkt (tu: miejsce pochodzenia) i kraj pochodzenia

Domestic routing / Export instructions: Firma forwardingowa odpowiedzialna za ładunek na terenie kraju zładowcy / eksportera, przed załadowaniem na statek oraz/lub instrukcje dotyczące eksportu

Środkową część konosamentu zajmują rubryki dotyczące ładunku:

Marks and numbers: Oznaczenia i numery (kartonów)

Number and kind of package: Liczba i rodzaj pakunków (przesyłek)

Description of goods: Opis ładunku

Weight/Measurement: Waga/Wymiary

W dolnej części konosamentu umieszczone są klauzule:

Freight and charges: Fracht i koszty

Prepaid: Przedpłacona (płatność za transport po stronie załadowcy)

Collect: Do odbioru (płatność za transport po stronie odbiorcy/importera)

Stamp and signature of the carrier or its agent: Pieczęć i popis przewoźnika lub jego agenta

Rewers konosamentu, czyli zbiór ważnych zapisów

Druga strona B/L to wyłącznie treści zapisane “drobnym drukiem”. Warto je przestudiować, Znajdują się tu bowiem przede wszystkim informacje o tym, za co przewoźnie NIE ODPOWIADA. Nieznajomość informacji na rewersie konosamentu jest przyczyną wielu nieporozumień i kłopotów niedoświadczonych importerów oraz eksporterów.

Jak chronić konosament?

Jak wspomniałem wcześniej, B/L, czyli konosament jest papierem wartościowym. A jako taki wymaga ochrony. Dzięki dzisiejszym uwarunkowaniom technicznym można uciec się do stosunkowo prostego rozwiązania: uniknąć drukowania, wysyłania, przewożenia konosamentów poprzez skorzystanie z usługi zwolnienia teleksowego (Telex Release). W tym przypadku mamy do czynienia z elektroniczną wersją konosamentu. Załadowca po otrzymaniu wpłaty za towar, zamiast prosić o wydruk wersji papierowej konosamentu, informuje biuro spedytora i zwalnia towar teleksowo. Szybko, sprawnie i bezpiecznie.

Pod warunkiem, iż to na czym się nie znamy, powierzymy osobom, dla których tego typu działania to chleb powszedni.

Co powinniśmy robić sami, a co powierzyć osobom i firmom trzecim podczas realizacji operacji importowych? O tym, jak i o konosamentach mówię podczas szkoleń “Import z Chin (i nie tylko…)”.

Zapraszam!