Sądecczyzna stoi dziś przed jednym z najpoważniejszych wyzwań rozwojowych ostatnich dekad: systematycznym odpływem młodych ludzi. Zjawisko to nie jest jedynie statystycznym trendem, ale procesem, który w dłuższej perspektywie wpływa na lokalną gospodarkę, rynek pracy, system edukacji, finanse publiczne i spójność społeczną regionu.
To właśnie dlatego Fundacja Silver Economy realizuje kampanię Wizja Sądecczyzny 2035 – jako próbę odpowiedzi na długofalowe wyzwania demograficzne i rozwojowe regionu, opartej nie na doraźnych hasłach, ale na danych, analizach i dialogu społecznym.
Dostępne prognozy demograficzne wskazują, iż Nowy Sącz oraz znaczna część Sądecczyzny wchodzą w fazę trwałego spadku liczby mieszkańców. Jednocześnie rośnie średni wiek populacji, a struktura demograficzna coraz wyraźniej przesuwa się w stronę osób w wieku poprodukcyjnym.
Kluczowym elementem tego procesu jest selektywna migracja młodych ludzi – zwłaszcza osób w wieku 18–35 lat, które wyjeżdżają do większych ośrodków akademickich i metropolii w poszukiwaniu:
– dostępu do nowoczesnego rynku pracy,
– lepszych perspektyw rozwoju zawodowego,
– stabilności mieszkaniowej i jakości życia.
Problem nie polega wyłącznie na samym wyjeździe, ale na braku powrotów. Region traci w ten sposób kapitał ludzki, który jest najważniejszy dla innowacyjności, przedsiębiorczości i rozwoju lokalnych wspólnot.
Odpływ młodych mieszkańców niesie ze sobą długofalowe skutki:
– osłabienie lokalnego rynku pracy, szczególnie w zawodach wymagających wysokich kompetencji,
– zmniejszenie potencjału przedsiębiorczości i innowacji,
– spadek wpływów podatkowych w perspektywie średnio- i długoterminowej,
– rosnące obciążenie systemów opieki społecznej i zdrowotnej,
– erozję kapitału społecznego – mniej liderów, społeczników i inicjatorów zmian lokalnych.
To wyzwanie nie dotyczy wyłącznie Nowego Sącza, ale obejmuje całą Sądecczyznę, wymagając myślenia ponad podziałami administracyjnymi i kadencyjnymi.
Kampania „Wizja Sądecczyzny 2035” prowadzona przez Fundację Silver Economy powstała w odpowiedzi na potrzebę długofalowego, strategicznego spojrzenia na przyszłość regionu. Jej celem nie jest jedynie diagnoza problemów, ale stworzenie przestrzeni do rozmowy o tym:
– jak zatrzymać młodych ludzi w regionie,
– jak stworzyć warunki do ich powrotów,
– jak przygotować Sądecczyznę na zmiany demograficzne, które są już faktem.
W centrum kampanii znajduje się założenie, iż rozwój regionu do 2035 roku musi opierać się na:
– kapitale międzypokoleniowym – współpracy młodych, aktywnych zawodowo i seniorów,
– edukacji i kompetencjach przyszłości,
– nowoczesnej gospodarce lokalnej, zdolnej konkurować o talenty,
– partycypacji obywatelskiej i realnym dialogu z mieszkańcami.
„Wizja Sądecczyzny 2035” zakłada, iż demografia nie ma być tłem polityk publicznych, ale ich fundamentem. Bez uwzględnienia trendów migracyjnych i struktury wieku mieszkańców nie da się racjonalnie planować:
– inwestycji infrastrukturalnych,
– polityki mieszkaniowej,
– oferty edukacyjnej,
– rozwoju rynku pracy,
– usług społecznych i zdrowotnych.
Kampania wskazuje, iż decyzje podejmowane dziś będą miały bezpośredni wpływ na to, czy za 10–15 lat Sądecczyzna będzie regionem aktywnym i przyciągającym młodych ludzi,
czy też peryferyjnym, starzejącym się obszarem o malejącym znaczeniu gospodarczym.
Wniosek: Czas na świadome wybory
Ubytek młodych talentów nie jest procesem nieodwracalnym, ale wymaga świadomych, skoordynowanych działań. Kampania „Wizja Sądecczyzny 2035” stawia ważne pytanie:
czy region chce jedynie reagować na skutki zmian demograficznych, czy aktywnie nimi zarządzać?
Odpowiedź na to pytanie zdecyduje o przyszłości Sądecczyzny w nadchodzących dekadach.
