Sześć lat temu Uniwersytet Warszawski uzyskał status uczelni badawczej w konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”. 9 grudnia podczas uroczystej gali społeczność UW podsumowała liczne osiągnięcia będące zasługą realizowanego od 2020 roku programu.
„Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (IDUB) to zakrojony na największą od dziesięcioleci skalę program wsparcia polskich uczelni prowadzących wysokiej jakości badania naukowe.
Od 2020 roku społeczność Uniwersytetu Warszawskiego korzysta dzięki niemu z dodatkowego źródła finansowania różnorodnych aktywności naukowych – zarówno tych wpisujących się w jeden z pięciu Priorytetowych Obszarów Badawczych, jak i o charakterze ogólnouniwersyteckim. W otwartych konkursach można było się ubiegać m.in. o mikrogranty dla doktorantów, dofinansowanie wyjazdów zagranicznych, wsparcie wizyt mentoringowych, rozwój czasopism naukowych czy odnowienie infrastruktury badawczej.
Najważniejsze efekty Programu IDUB na UW:
- wzrost liczby artykułów w prestiżowych wydawnictwach naukowych;
- wzrost liczby prestiżowych grantów europejskich, w tym ERC;
- wzrost liczby publikacji w najbardziej rozpoznawalnych i najlepiej cytowanych czasopismach;
- utworzenie kilkunastu nowoczesnych ośrodków badawczych, m.in. Centrum Uczenia Maszynowego, Centrum Doskonałości w Naukach Społecznych czy Centrum Badań nad Cywilizacjami Starożytnymi;
- rozwój współpracy badawczej na arenie międzynarodowej;
- wsparcie młodych badaczy, w tym stypendia dla ponad 350 doktorantek i doktorantów oraz ponad 1200 mikrograntów;
- zatrudnienie ponad 300 młodych badaczek i badaczy;
- wsparcie studentów w pierwszych wyjazdach naukowych;
- ponad 6 tys. przyznanych mikrograntów na wizyty studyjne, udział w konferencjach, kwerendy etc.;
- wzrost umiędzynarodowienia (granty na współpracę badawcza w międzynarodowych zespołach, wyjazdy, przyjazdy uczonych z całego świata).
Gala IDUB
9 grudnia w siedzibie Wydziału Psychologii UW na Ochocie odbyła się uroczysta gala pod hasłem „Nasza droga do doskonałości”, podczas której społeczność uczelni podsumowała sześć lat realizacji Programu.
– Z pełnym przekonaniem mogę powiedzieć, iż dzięki pracy całej społeczności Uniwersytetu Warszawskiego cele, jakie założyliśmy sobie sześć lat temu, rozpoczynając realizację IDUB-u, zostały spełnione. Nasze badania mają realny wpływ na rozwój światowej nauki, współpracujemy z renomowanymi ośrodkami na całym świecie, studenci i doktoranci już od początku swojej nauki na uczelni mają szansę aktywnie uczestniczyć w projektach. Skala tego Programu jest bardzo duża, a efekty jego realizacji widać na co dzień – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW.
Najbardziej istotne elementy Programu IDUB na UW przedstawił jego kierownik – prorektor UW ds. badań prof. Zygmunt Lalak: – W ciągu sześciu lat Program „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” zadomowił się na Uniwersytecie. Trudno się temu dziwić. W krótkim czasie stał się powszechnym źródłem finansowania szerokiego spektrum aktywności naukowych. Tak powszechnym, iż trudno dziś sobie wyobrazić jego brak. Nie ma wątpliwości, iż UW dzięki Programowi IDUB jest dziś silniejszą uczelnią badawczą. Wypracowanie rozwiązań umożliwiających realizację tak dużego programu w tak rozbudowanej i złożonej wewnętrznie uczelni było możliwe tylko dzięki pracy całego sztabu osób, które włożyły ogromny wysiłek, aby IDUB zakończył się sukcesem.
Podczas gali wystąpili członkowie Zespołu ds. Koordynacji i Obsługi Programu IDUB: dr Dominik Wasilewski, koordynator Programu IDUB i zastępca kierownika Biura Obsługi Badań, dr Lidia Tańska, zastępczyni kierownika Programu IDUB, Justyna Piecha i Eliza Rogowska-Lasocka, a także Diana Pustuła, kierowniczka Biura Międzynarodowych Programów Badawczych.
Drogowskazy Doskonałości
Podczas gali wręczono „Drogowskazy Doskonałości” – nagrody dla jednostek, które najaktywniej brały udział w realizacji Programu IDUB.
- Prof. Maciej Raś, prorektor UW ds. studenckich i jakości kształcenia, wręczył „Drogowskaz Młodych” dla osób studenckich z Wydziału Fizyki, które najchętniej korzystały z finansowania IDUB – jako wyraz uznania za nowatorskie pomysły, ciekawość i rozwijanie swoich talentów. Wyróżnienie odebrał prof. Krzysztof Turzyński, prodziekan ds. studenckich na Wydziale Fizyki.
- „Drogowskaz Młodych Badaczy” dla osób doktoranckich Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, które najczęściej realizowały mikrogranty IDUB, jako wyraz uznania za badawczą pasję i otwartość na wyzwania, wręczył prof. Adam Niewiadomski, prorektor UW ds. doktoranckich i prawnych. Wyróżnienie odebrali prof. Michał K. Cyrański, dyrektor Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, oraz Gabriela Szczupaj, przewodnicząca Rady Samorządu Doktorantów SDNSP.
- „Drogowskaz Gościnności” dla Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, który gościł największą liczbę badaczy z zagranicy – za promocję polskiej nauki oraz tworzenie nowych partnerstw i międzynarodowych mostów – wręczył prof. Sambor Grucza, prorektor UW ds. współpracy i spraw pracowniczych. Wyróżnienie odebrała prof. Katarzyna Kołodziejczyk, dziekan WNPiSM.
- Prof. Ewa Krogulec, prorektor UW ds. rozwoju, wręczyła „Drogowskaz Ciekawości” – dla pracowników Wydziału Chemii, którzy zrealizowali najwięcej projektów z zakresu badań własnych – za nieustawanie w poszukiwaniu nowych problemów badawczych. Wyróżnienie odebrał prof. Sławomir Sęk, dziekan Wydziału Chemii.
- „Drogowskaz Odkrywców” powędrował do pracowników Wydziału Historii, którzy najchętniej korzystali z finansowania kwerend badawczych, jako wyraz uznania za gotowość do wyruszania w drogę – od archiwów po najdalsze biblioteki – by szukać śladów przeszłości u źródła. Nagrodę wręczył dr Dominik Wasilewski. Wyróżnienie odebrał prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan Wydziału Historii.
- Dr Krzysztof Nierzwicki, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, wręczył „Drogowskaz Publikacyjny” – dla badaczy z Wydziału Biologii, którzy w ramach IDUB opublikowali najwięcej prac naukowych – jako wyraz uznania za wyjątkową aktywność w dzieleniu się wiedzą, pozwalając badaniom naukowym docierać dalej, szybciej i szerzej. Wyróżnienie odebrał prof. Krzysztof Spalik, dziekan Wydziału Biologii.
- Dr Lidia Tańska wręczyła „Drogowskaz Aktywności” dla pracowników Wydziału Neofilologii, którzy zrealizowali najwięcej mikrograntów IDUB – jako wyraz uznania za skuteczne przekuwanie pomysłów w działanie i konsekwentne poszerzanie granic akademickiej wyobraźni. Wyróżnienie odebrał prof. Robert Małecki, dziekan Wydziału Neofilologii.
- „Drogowskaz Specjalny” dla Zespołu IDUB UW – jako wyraz uznania za pełne oddanie sprawom i celom Programu, gotowość do działania i poszukiwania rozwiązań, a także niegasnącą wiarę w potencjał każdego projektu – wręczył prof. Zygmunt Lalak. Wyróżnienie odebrali członkowie Zespołu ds. Koordynacji i Obsługi Programu IDUB.
- Rektor UW prof. Alojzy Z. Nowak wręczył „Drogowskaz Specjalny” również kwestor UW Ewie Mikłaszewicz (jako wyraz uznania za wyjątkowe wsparcie i wskazywanie bezpiecznej drogi między ideą a jej finansową realizacją) oraz dla pracowników odpowiedzialnych za finanse UW – za dbałość o przejrzystość i skuteczność finansowania działań IDUB.
Galę IDUB prowadziły Maria Golińska-Wapińska, koordynatorka ds. komunikacji w Pionie Prorektora ds. Badań i pełnomocniczka ds. rozwoju szkół doktorskich w Pionie Prorektora ds. Doktoranckich i Prawnych, a także Marta Burzyńska, pełnomocniczka ds. komunikacji w Pionie Prorektora ds. Studenckich i Jakości Kształcenia.
Zwycięstwo w konkursie
Pierwszy konkurs w ramach Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” został przeprowadzony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2019 roku. Do udziału zgłosiło się 20 szkół wyższych, 10 z nich otrzymało status uczelni badawczej. Zwycięzcy w latach 2020–2026 otrzymywali zwiększoną subwencję.
Wnioski oceniał międzynarodowy zespół złożony z 15 ekspertów. Były to osoby, które w swej karierze pełniły funkcje rektorów bądź prezydentów uczelni europejskich, doradzały w zakresie rozwoju szkolnictwa rządom swoich państw, pracowały na rzecz takich instytucji, jak: Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów, Europejska Rada ds. Innowacji czy Europejska Rada ds. Badań Naukowych.
Każda uczelnia uczestnicząca w konkursie mogła otrzymać maksymalnie 40 punktów. Uniwersytet Warszawski otrzymał 36,5 punktu i zajął pierwsze miejsce. Wniosek uniwersytetu zawierał opis pięciu priorytetowych obszarów badawczych oraz 70 działań zaplanowanych na lata 2020–2026, dzięki którym Uniwersytet staje się uczelnią badawczą mocniej rozpoznawalną na arenie międzynarodowej.
IDUB w 2026 roku
Rok 2026 na Uniwersytecie Warszawskim przeznaczony jest w ramach Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” na działania służące zapewnieniu trwałości dotychczas osiągniętych rezultatów. Najważniejsze z nich widoczne są przede wszystkim w obszarach dotyczących zwiększenia wpływu na naukę światową, rozwoju relacji z renomowanymi ośrodkami zagranicznymi, wspierania rozwoju młodych naukowców, w tym doktorantów, szkoleń, a także rozwoju ścieżek kariery. Efekty IDUB widoczne są również w administracji uniwersyteckiej, która odegrała kluczową rolę w latach 2020–2025 w koordynacji działań horyzontalnych.
W celu zapewnienia ciągłości działań badawczych realizowanych w ramach Programu IDUB powołany został Instytut Badań Zaawansowanych (IBZ). Jego misją jest zwiększanie wpływu działalności naukowej UW na rozwój światowej nauki poprzez wspieranie nowatorskich badań o wysokim potencjale, inicjowanie i koordynowanie projektów interdyscyplinarnych oraz budowanie trwałych partnerstw z uznanymi ośrodkami badawczymi na świecie.
Więcej na stronie IDUB – inicjatywadoskonalosci.uw.edu.pl >>
O I edycji Programu IDUB można przeczytać więcej w artykule prof. Zygmunta Lalaka, prorektora UW ds. badań, który ukazał się na łamach pisma uczelni „UW”:






