Zgrzytanie zębami u dzieci polega na niezwykle silnym zaciskaniu zębów, głównie w nocy, czego skutkiem może być, między innymi, uszkodzenie szkliwa.
Szacuje się, iż aż 20-50 procent dzieci zgrzyta zębami. Ale bruksizm to nie tylko przypadłość maluchów. Problem dotyczy około 10 procent ogółu populacji.
Psychoterapia, fizjoterapia, aparat i szyna - oto, jak można leczyć zgrzytanie zębami u dzieci.
Zgrzytanie zębami u dzieci to przypadłość, która występuje głównie w nocy, choć zdarza się, iż dziecko zgrzyta czasem również w ciągu dnia – na przykład kiedy ogląda bajkę lub jest mocno pochłonięte innym zajęciem. Tak samo jak w nocy, jest tego zupełnie nieświadome, zgrzytanie zębami jest bowiem odruchem mimowolnym. To, iż dziecko zgrzyta zębami, słyszymy dopiero my – rodzice – kiedy ono śpi. Również dentysta jest w stanie to zauważyć, ponieważ zęby dziecka, które zgrzyta, mają często (choć nie zawsze) wytarte powierzchnie.
Zgrzytanie zębami u dziecka – objawy
Bruksizm to patologiczne tarcie zębami żuchwy o zęby szczęki. Objawia się przede wszystkim zgrzytaniem, stukaniem zębami oraz zaciskaniem szczęk, ale nie tylko. Jest to złożony problem i pociąga za sobą wiele innych objawów, takich jak:
zaburzenia w obrębie zębów – nadmierne ich ścieranie, rozchwianie, a choćby pękanie, krwawienie dziąseł, stany zapalne dziąseł, uszkodzenie szkliwa,
przygryzanie języka i policzków,
zdeformowany język – po bokach odciska się kształt zębów,
ból oraz zaburzenia w funkcjonowaniu stawu skroniowo-żuchwowego, przerost mięśni żwaczy,
niemożność szerokiego otwarcia ust,
ból w okolicy oczu, zaburzenia widzenia,
bóle karku, a choćby kręgosłupa,
bóle głowy, ucha, zaburzenia równowagi, zaburzenia słuchu,
nieefektywny sen, uczucie rozbicia w ciągu dnia, rozkojarzenie.
Jakie są przyczyny zgrzytania zębami?
Przyczyny bruksizmu nie są do końca jasne. Podejrzewa się, iż zgrzytanie zębami może być spowodowane:
wadami zgryzu;
czynnikami miejscowymi – to tak zwane zaburzenia zgryzowo-zwarciowe. U dzieci są one przejściowe, związane z wyrastaniem nowych zębów i zmianami w całym układzie zębowym. Często między 6. a 7. rokiem życia (kiedy rozpoczyna się wymiana uzębienia na stałe) występuje przemijające zgrzytanie fizjologiczne;
chrapaniem, bezdechem sennym, oddychaniem buzią - zwężone drogi oddechowe mogą przyczyniać się do tego, iż dziecko oddychając, wysuwa żuchwę do przodu aby ułatwić sobie oddychanie, a wtedy zęby ocierają się o siebie;
niedojrzałością układu mięśniowo-nerwowego;
zaburzeniami i problemami emocjonalnymi, stresem (związanym choćby z rozpoczęciem przedszkola, szkoły). Aż 30-60 procent bruksizmu związana jest właśnie ze stresem;
chorobami psychicznymi jak schizofrenia;
lekami psychotropowymi;
zaburzeniami neurologiczne – ADHD, mózgowe porażenie dziecięce, autyzm;
chorobami endokrynologicznymi;
alergiami;
niedoborami witamin;
refluksem;
narażeniem na dym tytoniowy.
Zważywszy na to, iż objawy bruksizmu często ustępują u dzieci samoistnie, najbardziej prawdopodobną przyczyną zgrzytania zębami wydaje się niedojrzałość układu nerwowo-mięśniowego, a także czynniki miejscowe.
Czy dziecko, które zgrzyta zębami, może mieć robaki?
Na pewno spotkałaś się z poglądem, iż zgrzytanie zębami u dzieci w nocy jest objawem robaczycy. Coś w tym jest, jednak to nie jest tak, iż pasożyty powodują zgrzytanie zębami. Człowiek, a szczególnie dziecko, które zarażone jest pasożytami, przede wszystkim owsikami, staje się bardzo niespokojne, nadpobudliwe, odczuwa świąd w okolicy odbytu. Wszystko to sprawia mu tak duży dyskomfort, iż „walczy” z nim na wszystkie możliwe sposoby, a jednym z nich może być właśnie zgrzytanie zębami.
Jednak odrobaczanie dziecka tylko dlatego, iż zaczęło zgrzytać zębami w nocy, jest nadinterpretacją. Zgrzytanie zębami może mieć – jak napisaliśmy wyżej – wiele przyczyn.
Zgrzytanie zębami u dziecka – leczenie
Nieleczony bruksizm może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. jeżeli więc zaobserwowałaś, iż twoje dziecko zgrzyta zębami w nocy, nie bagatelizuj tego i skonsultuj się z dentystą lub ortodontą. Podczas diagnostyki specjalista:
oceni stan zębów, stopień ich ewentualnego starcia,
weźmie pod uwagę objawy towarzyszące, czyli bóle szczęk, głowy.
W leczeniu zgrzytania zębami u dzieci stosuje się zwykle szynę relaksacyjną, która pokrywa łuk zębowy i tworzy dystans między górną a dolną szczęką, nie dopuszczając do ich stykania się. W ten sposób zęby i ich szkliwo chronione są przed ścieraniem i ubytkami. Należy jednak zauważyć, iż szyna relaksacyjna nie leczy bruksizmu, a jedynie eliminuje jego skutki.
Natomiast leczenie tej przypadłości uzależnione powinno być od przyczyny. Pomocna tu może okazać się psychoterapia, zwłaszcza u dzieci bardzo wrażliwych, by nauczyły się, jak radzić sobie w stresujących sytuacjach.
Warto także zadbać o higienę snu dziecka – pamiętaj o tym, by przed pójściem spać, maluch mógł się wyciszyć, ogranicz mu korzystanie z telewizora i internetu, przewietrz pokój, poczytaj książkę.
W przypadku wad zgryzu ortodonta zaprojektuje odpowiedni aparat ortodontyczny, który ten zgryz prawidłowo ustawi i wymodeluje. gwałtownie wdrożone leczenie zgrzytania zębami u dziecka może przynieść znakomite efekty w krótkim czasie.
Czasem w leczeniu zgrzytania zębami sprawdza się fizjoterapia. Warto skonsultować się w tej kwestii z fizjoterapeutą specjalizującym się w terapii stawów skroniowo-żuchwowych. Manualne masaże, które niwelują napięcie w mięśniach, mogą okazać się strzałem w dziesiątkę.
Niektóre dzieci, z bardzo nasilonym bruksizmem, muszą mieć zalecone (przez lekarza neurologa) leczenie farmakologiczne polegające na przyjmowaniu leków z grupy benzodiazepin, czyli działających przeciwlękowo, uspokajająco i nasennie.
