Laureaci 18. edycji konkursu Młody Innowator i 51. edycji Olimpiady Wiedzy Technicznej Inżynieria w Elektroenergetyce pokazali, iż technika to sztuka rozwiązywania realnych problemów. Zachwycili nie tylko poziomem wiedzy i kreatywnością swoich projektów, ale potwierdzili również, iż nauka w ich wydaniu to nie sucha teoria, ale realne odpowiedzi na palące problemy społeczne i technologiczne.
Uroczysta Gala 29 maja, podsumowująca efekty obu konkursów, organizowanych przez Federację Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, wspólnie z Towarzystwem Kultury i Historii Techniki oraz Stowarzyszeniem Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów odbyła się w Warszawskim Domu Technika. Patronat nad wydarzeniem objęła Minister Edukacji Narodowej.
Konkurs Młody Innowator skierowany był do uczniów szkół podstawowych (IV -VIII) i ponadpodstawowych (liceów i techników). Obdarzeni wyobraźnią techniczną młodzi twórcy mogli do niego zgłaszać różne pomysły i dowolne rozwiązania, polegające na udoskonaleniu lub opracowaniu nowego projektu, mającego cechy oryginalności.
W Olimpiadzie Wiedzy Technicznej Inżynieria w Elektroenergetyce adresowanej do młodzieży szkół średnich udział wzięło 1485 uczestników ze 172 szkół technicznych i licealnych na terenie całej Polski.
Zarówno Młody Innowator, jak i OWT to nie tylko konkursy – to kuźnie charakterów, miejsca rozwoju pasji i punkt startowy dla przyszłych inżynierów, naukowców, innowatorów. Jak podkreślali jurorzy: „To nie są dzieciaki z YouTube’a. To młodzi ludzie, którzy za kilka lat będą decydować o tym, jak wygląda nasza energetyka, transport czy medycyna. Dziś – dostają nagrody. Jutro – mogą zmienić świat”.
Młody Innowator – wrażliwość i wizja na miarę przyszłości
Współtwórcą konkursu Młody Innowator 18 lat temu był Kazimierz Okraszewski, wychowawca i działacz techniczny, który nie ukrywa dumy z tej inicjatywy. – Pisaliśmy regulaminy, budowaliśmy zespół. Teraz widzę, iż to przerosło moje oczekiwania. Mimo licznych zajęć młodzież znajduje czas, żeby tworzyć i działać. I to przynosi wspaniałe efekty – mierzalne, realne i potrzebne.
Jak podkreśliła Ewa Mańkiewicz-Cudny, prezes FSNT NOT, wiele prac młodych innowatorów od lat zaskakuje nie tylko poziomem wykonania, ale też społecznym zaangażowaniem młodych twórców. „Widoczny jest trend tworzenia rozwiązań dla osób z niepełnosprawnościami, seniorów, ludzi wykluczonych technologicznie. To pokazuje, iż młodzież ma nie tylko pomysły, ale także wrażliwe serce”.
Liderzy wśród licealistów
Potwierdza to przykład zespołu: Bartłomieja Łepko, Karola Kapusty, Jakuba Pelca i Anny Rogowskiej z Regionalnego Centrum Edukacji Zawodowej w Nisku, którzy stworzyli inteligentną laskę dla niewidomych z funkcją głosowych ostrzeżeń. „Projekt działa i ma potencjał wdrożeniowy” – zapewnia mgr inż. Marian Chrapko, nauczyciel i wieloletni opiekun młodych wynalazców, który w swojej wypowiedzi przywołał też wspaniały przykład laureatki tego konkursu sprzed kilkunastu lat.
– „Mieliśmy uczennicę, która kilkanaście lat temu zaprojektowała i zgłosiła do konkursu Młody Innowator, system do uzyskiwania energii z gradientów temperatury w oceanach. Wtedy to była ciekawostka. Dziś – dokładnie nad takim samym rozwiązaniem pracują Amerykanie. Szacuje się, iż ta ich technologia jest warta 100 milionów dolarów. To pokazuje, iż ten konkurs naprawdę ma głęboki sens, bo wyłania liderów”.
Inżynier Marian Chrapko w tegorocznej edycji konkursu Młody Innowator był również opiekunem Zofii Chrapko uczennicy II klasy w XXXVIII LO im. Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie, która zwyciężyła w kategorii liceów ogólnokształcących. Laureatka przedstawiła projekt urządzenia do wczesnego wykrywania zakrzepicy, opartego na pomiarze rezystancji tkanek. Pomysł narodził się z zainteresowania medycyną i obserwacji przypadków chorób zakrzepowych. Urządzenie zostało przetestowane na ponad 100 osobach – z bardzo obiecującym skutkiem.
II miejsce – noktowizja młodych kadetów z Warszawy
Laureatami drugiego miejsca w tej samej kategorii zostali: Krzysztof Paulski, Michał Maciejewski i Piotr Żyła, uczniowie Wojskowego Ogólnokształcącego Liceum Informatycznego im. Polskich Kryptologów w Warszawie, za projekt i wykonanie „Modułowego systemu noktowizora”, przygotowany pod kierunkiem mgr Hanny Jarosz oraz mgr inż. Kazimierza Okraszewskiego.
„Chcieliśmy stworzyć urządzenie, które pozwoli młodym kadetom zrozumieć, jak działa sprzęt noktowizyjny, ale bez konieczności wydawania tysięcy złotych” – tłumaczy Krzysztof Paulski. „Nie tylko odtworzyliśmy funkcję – pokazaliśmy, iż technologia może być dostępna dla uczniów. Nasz prototyp kosztował ułamek ceny rynkowej, a działa naprawdę dobrze” – dodał Michał Maciejewski. „Największym wyzwaniem było zsynchronizowanie działania soczewek i przetwornika obrazu. Ale udało się – a przy okazji sami nauczyliśmy się więcej niż przez rok lekcji fizyki” – śmieje się Piotr Żyła.
W Wojskowym Ogólnokształcącym Liceum Informatycznego kadeci mają dużo zajęć z przedmiotów ścisłych, takich jak matematyka, fizyka czy informatyka, ale jednocześnie korzystają z pracowni technicznych, w które inwestują rodzice. – Doposażają pracownie z sprzęt i dzięki temu młodzi innowatorzy w wolnych chwilach, na przykład w weekendy, mogą sobie wykonywać i realizować swoje plany, związane między innymi z prototypami noktowizorów. – informuje opiekun laureatów Kazimierz Okraszewski. – Mało tego, my mamy kontakt również z Zakładem Podczerwieni Wojskowej Akademii Technicznej, co pozwala uczniom na podejmowanie współpracy z naukowcami i wykonywanie pomiarów, w tym parametrów technicznych osiąganych przez ich urządzenia. I to jest bardzo ważne w działaniach nad konstruowanymi przez nich prototypach.
Nagroda Specjalna Prezes FSNT NOT – dla wizjonera energii mechanicznej
W konkursie Młody Innowator Nagrodę Specjalną Prezes FSNT NOT Ewy Mańkiewicz-Cudny otrzymał Szymon Konarski, uczeń Technikum nr 3 we Wrocławiu, za projekt mechanicznego magazynu energii elektrycznej. Wyróżnienie przyznano nie tylko za solidność konstrukcyjną i innowacyjność, ale też za praktyczny potencjał wdrożeniowy urządzenia.
„Pomysł zrodził się z obserwacji codziennych mechanizmów – sprężyn w zabawkach, zegarach. Pomyślałem, dlaczego by tego nie przeskalować? Dzięki sprężynie możemy przechować energię bez strat związanych z konwersją chemiczną” – tłumaczy Szymon Konarski.
Jego opiekun z koła naukowego „Zmotowani”, dr inż. Kamil Łodygowski, podkreślił: „Ten projekt to nie jest tylko zabawka edukacyjna. To z powodzeniem może być lokalny bufor energii – tani, bezpieczny, niezależny od litu. Takie rozwiązania są dziś bardziej potrzebne niż kiedykolwiek”.
Olimpiada Wiedzy Technicznej – logika, wiedza i mistrzostwo
Przewodniczący Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Technicznej prof. dr hab. inż. Stanisław Wincenciak potwierdził wyrównany poziom uczestników 51. edycji OWT Inżynieria w Elektroenergetyce. Jak zauważył przewodniczący komisji: „Wyniki etapu wojewódzkiego nie zapowiadały aż tak wyrównanego poziomu. Tymczasem podczas finału zobaczyliśmy rozwiązania, które miały charakter wręcz akademicki. Udowodnił to zwycięzca olimpiady, który otrzymał maksymalna liczbą 100 punktów. Laureatem został Dominik Kruszewski z Zespołu Szkół Elektrycznych im. prof. Janusza Groszkowskiego w Białymstoku.
„Zadania finałowe były wyjątkowo dobrze skonstruowane – powiedział Dominik Kruszewski po ogłoszeniu wyników. – Wymagały jednak nie tylko wiedzy książkowej, ale umiejętności przełożenia teorii na praktyczne modele. Dla mnie to była przyjemność intelektualna” – powiedział Dominik po ogłoszeniu wyników.
Uczeń technikum jest również laureatem wielu innych konkursów m.in. Olimpiady Fizycznej, Diamentowego Indeksu AGH czy Euroelektry.
Laureaci konkursów Młody Innowator i Olimpiady Wiedzy Technicznej pokazali, iż technika to sztuka rozwiązywania realnych problemów. To warsztat interdyscyplinarnych umiejętności, to nauka zespołowej pracy, organizacji projektu, autoprezentacji i odpowiedzialności społecznej. To szkoła obywatelskiej techniki – jak nazwał ją jeden z członków jury. A efekty są już dziś widoczne. Wielu dawnych laureatów to dziś naukowcy, inżynierowie, właściciele startupów. Być może niedługo dołączy do nich któreś z nazwisk z tegorocznej edycji. Jest na to duża szansa.
Jolanta Czudak
