Najwyższe i najniższe emerytury na Podkarpaciu – jak wyglądają realia?
W województwie podkarpackim różnice między najwyższymi a najniższymi emeryturami są ogromne. Rekordzista z rzeszowskiego oddziału ZUS otrzymuje ponad 24 tys. zł brutto miesięcznie, po 55 latach regularnego opłacania składek. W Jaśle najwyższa wypłata sięga 21 tys. zł.
Na drugim biegunie są osoby, które z racji krótkiego okresu ubezpieczenia pobierają symboliczne kwoty – najniższa odnotowana emerytura to zaledwie kilkanaście groszy. Łącznie w regionie świadczenia z ZUS pobiera ponad 360 tys. osób.
Jak powstaje wysokość emerytury
W Polsce obowiązuje system zdefiniowanej składki. Oznacza to, iż wysokość świadczenia zależy od tego, ile składek wpłacił ubezpieczony podczas aktywności zawodowej. Prawo do emerytury nabywa każdy, kto osiągnął powszechny wiek emerytalny (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni) i opłacił składki choćby za jeden dzień. Na końcową kwotę ma ogromny wpływ długość stażu pracy – im więcej przepracowanych lat i późniejsze przejście na emeryturę, tym wyższe świadczenie.
Zasady obliczania świadczeń
Wyliczenie emerytury polega na podzieleniu zwaloryzowanego kapitału zgromadzonego na indywidualnym koncie i subkoncie w ZUS (wraz z kapitałem początkowym) przez średnie dalsze trwanie życia w miesiącach, określane wspólnie dla kobiet i mężczyzn. Staż pracy daje także gwarancję minimalnego świadczenia – kobieta musi udokumentować co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna 25 lat.
Okresy składkowe i nieskładkowe
Na staż składają się okresy, w których opłacano składki, np. zatrudnienia czy prowadzenia działalności gospodarczej. Do nieskładkowych zalicza się m.in. studia wyższe (jednokierunkowe, zakończone dyplomem) czy pobieranie zasiłku chorobowego. Ustawa przewiduje, iż czas nieskładkowy nie może przekroczyć jednej trzeciej okresów składkowych.
Rola waloryzacji
Istotnym elementem systemu jest coroczna waloryzacja. Polega ona na pomnożeniu zapisanych w ZUS kwot przez odpowiedni wskaźnik, co chroni wartość zgromadzonych środków przed inflacją. Dzięki temu przyszłe świadczenia są wyższe.
Emerytura to prawo, nie obowiązek
Polskie przepisy określają jedynie minimalny wiek przejścia na emeryturę, ale decyzja o zakończeniu aktywności zawodowej zawsze należy do ubezpieczonego. Każdy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwiększa wysokość przyszłego świadczenia. Osoby planujące przejście na emeryturę mogą skorzystać z pomocy doradców w placówkach ZUS, aby dokładnie poznać swoje możliwości i prognozy wysokości świadczenia.
