„Tychy – nie tylko dobre piwo, ale i pieczywo”. Pod takim hasłem, z inicjatywy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, 8 maja odbył się Tyski Festyn Chleba 2023. Była degustacja wypieków tyskich piekarzy, wykład o tradycjach piekarskich w mieście, konkurs na najlepszy domowy chleb oraz występy artystyczne.
Wykład pt. „Gdzie chleb nasz powszedni wypiekano, piekarskie tradycje w Tychach” wygłosił Piotr Matuszek z Archiwum Państwowego w Katowicach. Słuchacze dowiedzieli się m.in., iż najstarszą piekarnią w Tychach jest zakład Adama Żogały w Wygorzelu. Chleb wypieka się tam według rodzinnej receptury sprzed 100 lat. Adam Żogała jest synem i wnukiem piekarzy. Prowadzi piekarnię z synem Michałem. Piekarnię założył w 1912 r. Johan Żogała, który zawodu nauczył się w okolicach Lipska.
Piotr Matuszek mówił, iż do 1809 roku piekarze nie mogli prowadzić działalności indywidualnie, obowiązkowo musieli być zrzeszeni w cechach. Na terenie historycznej ziemi pszczyńskiej cechy piekarzy działały w Pszczynie, Mikołowie i Bieruniu.
Do końca XVIII wieku piekarzem nie mógł zostać ktoś z nieprawego łoża lub nieznanych rodziców, a także potomkowie katów, grabarzy, stróżów nocnych, zamiataczy ulic czy woźnych miejskich.
Podczas Festynu Chleba można był degustować chleb z następujących piekarni: Marcela Krzak, Borowa, Broncel, Wygorzele, Misztela, u Przewoźnika, Jaworek i Garus. Próbowano również wypieków, które powstały w domach, m.in. słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Odbył się konkurs na domowy chleb. Zgłoszono na niego 15 przepisów.
Imprezie towarzyszyła wystawa archiwalnych i współczesnych zdjęć tyskich piekarni. W części artystycznej wystąpiła Raisa Misztela, finalistka programu „The Voice Senior”, zespół folklorystyczny Ściernianeczki i oraz zespół UTW Tychy Live Music (jego członkowie to słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku).
UTW zrealizował Festyn Chleba we współpracy z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę” w Warszawie. Autorkami projektu były: Longina Giedwiłło, Teresa Janeczko i Halina Krakowiak. Przedsięwzięcie sfinansowanła Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności.
(JJ)
