Nie było czerwonych dywanów ani pompy, za to sporo wzruszeń, wspomnień i tej szczególnej energii ludzi, którzy czterdzieści pięć lat temu potrafili postawić się systemowi. W Opolu spotkali się dawni działacze Niezależnego Zrzeszenia Studentów – ci, którzy w czasach, gdy odwaga była walutą twardszą niż dolar, budowali młodą Solidarność.
Uroczystość miała charakter podniosły, ale i ciepły – jak spotkanie ludzi, których połączył czas próby. Podkreślano zarówno historyczny wymiar rocznicy, jak i osobiste losy tych, którzy w latach 80. potrafili ryzykować reputację, indeks, a czasem własne bezpieczeństwo. Wręczono odznaczenia nadawane przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Odznaki Honorowe „Za Zasługi dla Województwa Opolskiego” oraz wyróżnienia od Prezydenta Miasta Opola.
Wicemarszałek Zbigniew Kubalańca podkreślał, iż w 1980 roku to właśnie studenci stanowili intelektualny rdzeń rodzącej się Solidarności.
-Tworzyli Państwo młodą solidarność. Zrzeszenie odważnych ludzi, którzy walczyli o wolność, prawa człowieka i demokrację. Pomimo represji i zagrożenia utraty indeksu nie rezygnowaliście z marzeń o wolnej Ojczyźnie – mówił.
Zaznaczył też, iż Opole było ważnym punktem na mapie studenckiego buntu.
– WSI i WSP były miejscem, gdzie rodziły się inicjatywy wspierające ogólnopolski ruch. Studenci organizowali strajki, marsze, wydawali niezależną prasę. Byliście intelektualnym wsparciem robotników – przypomniał.
Kubalańca dopowiedział również, iż wielu uczestników tamtych wydarzeń po 1989 roku współtworzyło demokratyczne państwo.
– To oni budowali nową Polskę. Wśród nich późniejsi parlamentarzyści, samorządowcy, dyrektorzy instytucji. Za tamtą odwagę dzisiaj dziękujemy – podkreślał.
Wśród odznaczonych znalazł się Piotr Oleś, ostatni przewodniczący NZS w Opolu z 1981 roku, który kierował strajkiem w Wyższej Szkole Inżynierskiej tuż przed stanem wojennym.
– Uczciwość, rzetelność, patriotyzm. To te wartości zostały we mnie na zawsze. Walczyliśmy o lepszą Polskę i to było najważniejsze – mówił.
Wspominał też codzienność tamtych czasów:
— Kartki, kolejki, braki w sklepach… Ale mieliśmy siebie. Jeden drugiemu pomagał. To więzi, które pamiętam najmocniej.
Odznaczeni Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Województwa Opolskiego”:
Leszek Nocoń – od października 1980 roku w NZS, członek Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZS WSP, współzałożyciel pisma Aneks, uczestnik strajków. Dziś właściciel wydawnictwa Teksty i Teksty.
Arkadiusz Lelek – członek NZS w latach 1988–1990, kolporter podziemnej prasy, współtwórca biblioteki wydawnictw drugiego obiegu, działacz Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Pracował w Archiwum Państwowym i Bibliotece Pedagogicznej.
Danuta Kaliszan – współzałożycielka NZS WSP, organizatorka strajków, rzeczniczka prasowa i kolportażystka. Po studiach nauczycielka.
Mirosław Maciej Borek – w NZS od 1980 roku, współorganizator Uczelnianej Rady Studenckiej, aktywny w Duszpasterstwie Akademickim „Cegielnia”, odpowiedzialny za regulamin Sądu Koleżeńskiego URS. w tej chwili konstruktor na Śląsku.
Aleksander Roman Gołowkin (odznaka pośmiertna, odebrała żona) – od 1982 roku zaangażowany w konspiracyjną działalność kolportażową, łącznik z wrocławskim podziemiem, aktywny w grupie konspiracyjnej NZS. Po 1989 roku mieszkał w Głogówku i próbował wydawać lokalną gazetę.
Obchody 45-lecia NZS były nie tylko sentymentalnym powrotem do czasów młodości w kolorach szarości PRL-u. Były także przypomnieniem, iż odpowiedzialność, solidarność i gotowość do ryzyka w imię wartości naprawdę potrafią zmieniać świat. A dzisiejsi studenci, zajęci samorządnością, działaniami społecznymi i kulturą, mogą się z tej lekcji uczyć – i czerpać z niej więcej, niż może się wydawać.







