Grawitacja zamiast baterii. AGH współtworzy pierwszy taki magazyn energii w Polsce

Czy opuszczone tereny kopalń mogą stać się sercem zielonej transformacji? Taki pomysł testują naukowcy i inżynierowie w ramach projektu GrEnMine – międzynarodowej inicjatywy, w której kluczową rolę odgrywa Centrum Energetyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. To właśnie specjaliści z AGH odpowiadają za przygotowanie szczegółowych modeli geotechnicznych i sprawdzenie, czy pogórnicze tereny nadają się do zamiany w nowoczesne magazyny energii oparte na sile grawitacji.

GrEnMine (ang. Gravitational Energy storage in the post-Mine areas) to projekt badawczo-wdrożeniowy, który ma wykorzystać potencjał terenów pogórniczych do magazynowania energii przy użyciu siły grawitacji. Zamiast kosztownych baterii i trudnych w utylizacji komponentów – ciężkie bloki przemieszczane w górę i w dół, w zależności od tego, czy w systemie jest nadmiar, czy deficyt energii elektrycznej. Rozwiązanie ma być trwalsze, tańsze i przede wszystkim bardziej przyjazne środowisku.

Zespół z Akademii Górniczo-Hutniczej odpowiada w projekcie za najważniejszy etap – opracowanie szczegółowych modeli geotechnicznych terenów pogórniczych i sprawdzenie, które lokalizacje mogą być bezpiecznie wykorzystane. To właśnie od tych analiz zależy, czy ciężkie systemy magazynujące uda się osadzić w wybranych miejscach.

– Stworzenie polskiego magazynu energii grawitacyjnej to istotny krok w stronę niezależności energetycznej i transformacji naszych regionów pogórniczych. Dzięki temu nie tylko odzyskujemy zdegradowane tereny, ale też dajemy im nową rolę w zielonej gospodarce. Systemy te jednak nie mogą być ulokowane wszędzie – wymagają odpowiednich warunków geotechnicznych i różnicy poziomów terenu – podkreśla prof. Marek Cała, lider zespołu z AGH w projekcie GrEnMine.

Technologie grawitacyjnego magazynowania energii rozwijane są w kilku miejscach na świecie – od Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, po USA. Projekt GrEnMine jest jednak jednym z pierwszych tego typu w Unii Europejskiej.

Partnerami AGH są m.in. Politechnika Wrocławska, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, Poltegor-Instytut, uczelnie z Grecji i Rumunii oraz firmy technologiczne z Polski i zagranicy. Całość finansowana jest z programu Research Fund for Coal and Steel (RFCS). Inicjatywa potrwa do czerwca 2027 roku.