Himalaiści na ścianie szkoły. W Tychach odsłonięto mural poświęcony polskim zdobywcom gór

Na ścianie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 4 przy ul. Pogodnej 37 w Tychach powstał malarsko-ceramiczny mural upamiętniający legendarnych polskich himalaistów – Jerzego Kukuczkę, Wandę Rutkiewicz i Krzysztofa Wielickiego.

Uroczyste odsłonięcie dzieła, zrealizowanego w ramach Budżetu Obywatelskiego, odbyło się 8 października 2025 roku i połączone było z otwarciem szkolnej ekopracowni Umbra – nowoczesnej, plenerowej klasy do nauki przyrody, biologii i ekologii.

Artystyczny hołd dla lodowych wojowników

Mural przedstawia południową ścianę Mount Everestu – góry-symbolu, ukazaną w dynamicznej, geometrycznej kompozycji. Autor projektu, Piotr Przewoźnik – absolwent szkoły, na której powstało dzieło, a w tej chwili uczeń liceum plastycznego – zbudował obraz z sieci trójkątów o różnorodnych barwach i intensywnościach, oddających stromość i potęgę najwyższego szczytu świata.

materiały prasowe

Projekt powstania muralu złożony w ramach Budżetu Obywatelskiego został zrealizowany przez Miejskie Centrum Kultury w Tychach we współpracy z Zespołem Szkolno-Przedszkolnym nr 4. Łączy w sobie sztukę, edukację oraz pamięć o ludziach, którzy na trwałe zapisali się w historii światowego himalaizmu. Wśród wspinaczy widoczne są trzy postaci w kolorowych kombinezonach – czerwonym, żółtym i fioletowo-zielonym – symbolizujące kolejno Jerzego Kukuczkę, Wandę Rutkiewicz i Krzysztofa Wielickiego. Czwarta sylwetka, ukazana w oddali, jest metaforycznym przedstawieniem wszystkich pozostałych ludzi gór.

• Bardzo ważnym elementem w moim projekcie było wykorzystanie dwóch ścian budynku do stworzenia muralu, co pozwoliło uzyskać dodatkowy, trójwymiarowy efekt wizualny. Chciałem pokazać, iż zdobycie najwyższego szczytu świata jest możliwe – przykładem tego są patroni naszej szkoły. Nas, uczniów, ma to zachęcać do działania, spełniania marzeń i dążenia do celu – mówi Piotr Przewoźnik, autor koncepcji dzieła, bazującej na fotografii południowej ściany góry, wykonanej przez himalaistę Piotra Krzyżowskiego.

Istotnym elementem projektu jest kolor szary, którego zmienna tonacja – od chłodnych, srebrzystych kolorów po cieplejsze odcienie – tworzy wrażenie głębi i przestrzeni. W centrum kompozycji góruje Mount Everest – symbol drogi, ambicji i marzeń. Całość dopełniają ceramiczne elementy, które odbijając światło, nadają muralowi unikalny, niemal rzeźbiarski charakter, nawiązując do tyskiej tradycji mozaik w architekturze miasta. Ceramika łącząca się z malarstwem to wyróżnik artystów, którzy podjęli się przeniesienia wizji autora projektu na wielki format ściany.

Artystyczną wizję młodego twórcy Piotra Przewoźnika na ściany szkoły przenieśli doświadczeni muraliści z duetu Czary-Mury – Marek Grela i Marta Piróg. Ich prace można oglądać w wielu polskich miastach, jednak mural w Tychach był dla nich wyjątkowy – po raz pierwszy zdecydowali się zrealizować projekt, który nie był ich autorskim pomysłem:

• Ta realizacja była dla nas zupełnie inna niż wszystkie pozostałe. Od początku istnienia „Czary-Mury” – a właśnie mija 5 lat – założyliśmy sobie, iż będziemy wykonywać wyłącznie własne projekty. Tu musieliśmy – i chcieliśmy – zrobić wyjątek, ponieważ cała akcja ma ogromny ładunek społeczny, a kooperacja z Piotrkiem – młodym, bardzo utalentowanym, a przede wszystkim chłonącym wszelkie sugestie początkującym artystą – była dla nas niezwykle inspirująca. Zwykle też nie lubimy brać udziału w przetargach, bo dla nas sztuka to nie wyścig, ale w tym wypadku było to konieczne, aby finalnie stać się częścią tego wspaniałego przedsięwzięcia. I ta satysfakcja – bo nikt już nam nie powie, iż nie byliśmy na szczycie Everestu! W dodatku w adidasach i krótkim rękawie – wspomina z uśmiechem Marek Grela.

Symbol pamięci, edukacji i wspólnoty

Uroczystość odsłonięcia muralu zgromadziła społeczność szkolną, mieszkańców Tychów i zaproszonych gości – w tym Annę Damaschk (dyrektor ZSP nr 4), Macieja Gramatykę (prezydent miasta Tychy) oraz himalaistów – Krzysztofa Wielickiego i Janusza Majera, którzy wspólnie dokonali symbolicznego otwarcia dzieła. Tego samego dnia otwarto również ekopracownię Umbra – przestrzeń, w której uczniowie będą mogli uczyć się poprzez doświadczenie, rozwijać wrażliwość ekologiczną i budować relację z naturą, a w holu szkoły można było obejrzeć obrazy malarki i pasjonatki gór, Moniki Tarsy.

W ramach zadania powstały także napisy na ścianie szkoły: logo oraz jej nazwa. Na uwagę zasługuje także dopełniające mural umieszczenie symbolicznych ceramicznych szczytów wszystkich 14. himalajskich ośmiotysięczników na każdym z 14 filarów znajdujących się przed głównym wejściem do szkoły.

Nowy mural na Pogodnej to nie tylko barwny akcent w miejskiej przestrzeni, ale także opowieść o odwadze, pasji i wytrwałości. To wizualny pomnik pamięci o polskich himalaistach i symbol wiary w to, iż każdy szczyt – choćby ten pozornie nieosiągalny – można zdobyć.

źródło: MCK Tychy