Od 1 marca 2025 roku wchodzi w życie podwyżka dodatku dla sierot zupełnych, który wyniesie 654,48 złotych miesięcznie. To jedno z najbardziej niedocenianych świadczeń w polskim systemie zabezpieczenia społecznego, przyznawane bez względu na wiek i dochód osoby uprawnionej. Mimo jego uniwersalnego charakteru, wiedza o tym dodatku jest stosunkowo niewielka wśród potencjalnych beneficjentów. Świadczenie to stanowi istotne wsparcie finansowe dla osób, które straciły oboje rodziców.
Fot. Warszawa w Pigułce
Wzrost świadczeń emerytalno-rentowych od marca 2025
Podwyżka dodatku dla sierot zupełnych jest częścią szerszej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, która wejdzie w życie 1 marca 2025 roku. Jak poinformowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, wszystkie świadczenia zostaną podniesione o 5,5%. Waloryzacja ta wynika z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Podstawą do obliczenia wskaźnika waloryzacji jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów, który w 2024 roku wyniósł 103,6%, oraz realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia, który osiągnął poziom 9,5%. Dzięki tym danym możliwe było ustalenie wskaźnika waloryzacji na poziomie 5,5%.
Waloryzacja obejmie nie tylko emerytury i renty, ale również wszystkie dodatki do tych świadczeń, w tym właśnie dodatek dla sierot zupełnych. Jest to zgodne z zasadą, iż kwota dodatku dla sieroty zupełnej ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.
Czym jest dodatek dla sierot zupełnych?
Dodatek dla sierot zupełnych to świadczenie wypłacane osobie, której rodzice nie żyją i która pobiera rentę rodzinną. Pieniądze te są wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) w ramach dodatków do świadczeń emerytalno-rentowych.
Co niezwykle istotne, dodatek ten przysługuje bez względu na wiek osoby uprawnionej. Oznacza to, iż zarówno małoletnie dzieci, jak i dorośli, którzy stracili oboje rodziców, mogą otrzymywać to świadczenie. Nie ma również żadnych ograniczeń dochodowych, które mogłyby wykluczyć niektóre osoby z grona beneficjentów.
Dodatek przysługuje również w sytuacji, gdy pobierana jest renta wyłącznie po zmarłej matce, a ojciec jest nieznany. Jest to ważne rozwiązanie dla osób, które wychowywały się w niepełnych rodzinach i nie miały formalnie ustalonego ojcostwa.
Zasady przyznawania dodatku dla sierot zupełnych
Jedną z najważniejszych cech dodatku dla sierot zupełnych jest fakt, iż jest on wypłacany każdej sierocie zupełnej indywidualnie, niezależnie od tego, ile sierot zupełnych jest uprawnionych do tej samej renty rodzinnej. Oznacza to, iż jeżeli małżeństwo miało dwoje, troje czy choćby więcej dzieci, to w przypadku śmierci obojga rodziców, każde z dzieci otrzyma pełną kwotę dodatku wynoszącą 654,48 złotych miesięcznie.
Wniosek o wypłatę dodatku dla sieroty zupełnej można złożyć w dowolnym czasie, nie ma tu żadnych ograniczeń terminowych. Jest to istotna informacja dla osób, które mogły nie wiedzieć o przysługującym im świadczeniu i odkryły tę możliwość po dłuższym czasie od śmierci rodziców.
Decyzję o przyznaniu świadczenia ZUS wydaje w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W praktyce oznacza to, iż po złożeniu kompletu dokumentów, decyzja powinna zostać wydana stosunkowo szybko.
Podstawa prawna dodatku dla sierot zupełnych
Dodatek dla sieroty zupełnej przyznawany jest do renty rodzinnej na podstawie art. 31 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przepis ten zakłada, iż dodatek przysługuje w wysokości określonej w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zgodnie z tymi przepisami, o ile do renty rodzinnej uprawnione są sieroty zupełne, część renty rodzinnej przysługująca każdej z tych sierot zwiększa się o taki dodatek. Co istotne, kwota dodatku dla sieroty zupełnej ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja, co zapewnia coroczną aktualizację wysokości świadczenia.
Wysokość dodatku w 2025 roku
W wyniku waloryzacji, od 1 marca 2025 roku dodatek dla sierot zupełnych wyniesie 654,48 złotych miesięcznie. Jest to wzrost o 34,12 złotych w porównaniu do roku 2024, kiedy to dodatek wynosił 620,36 złotych. Choć podwyżka może wydawać się niewielka w ujęciu kwotowym, stanowi ona istotne wsparcie dla budżetów osób, które straciły oboje rodziców.
Warto podkreślić, iż dodatek ten jest wypłacany niezależnie od wysokości samej renty rodzinnej. Oznacza to, iż stanowi on dodatkowe, stałe źródło dochodu dla osób uprawnionych. W skali roku daje to kwotę 7853,76 złotych, co może znacząco poprawić sytuację finansową beneficjentów.
Komu przysługuje renta rodzinna?
Aby otrzymać dodatek dla sieroty zupełnej, konieczne jest uprzednie uzyskanie prawa do renty rodzinnej. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci:
- miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
- spełniała warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
- pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne;
- pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Do grona uprawnionych członków rodziny zalicza się dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione. Prawo do renty rodzinnej przysługuje dzieciom do ukończenia 16 lat, a o ile się uczą – do ukończenia 25 lat. o ile dziecko ukończyło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów. Ograniczenie wiekowe nie obowiązuje, o ile dziecko stało się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki – przed ukończeniem 25 lat.
Jak ubiegać się o dodatek dla sieroty zupełnej?
Aby otrzymać dodatek dla sieroty zupełnej, należy złożyć odpowiedni wniosek w ZUS lub KRUS, w zależności od tego, gdzie ubezpieczeni byli rodzice. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające śmierć obojga rodziców, takie jak akty zgonu.
Jeżeli osoba uprawniona już pobiera rentę rodzinną, a chce ubiegać się o dodatek dla sieroty zupełnej, powinna złożyć wniosek o przyznanie tego dodatku, dołączając odpowiednie dokumenty. W przypadku, gdy śmierć drugiego rodzica nastąpiła w trakcie pobierania renty rodzinnej po pierwszym zmarłym rodzicu, należy niezwłocznie powiadomić o tym fakcie ZUS lub KRUS, aby uzyskać prawo do dodatku.
Wniosek o dodatek dla sieroty zupełnej można złożyć osobiście w oddziale ZUS lub KRUS, przesłać pocztą lub elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. W przypadku osób małoletnich, wniosek składa opiekun prawny lub przedstawiciel ustawowy.
Znaczenie dodatku dla sierot zupełnych
Dodatek dla sierot zupełnych, choć stosunkowo mało znany, ma ogromne znaczenie dla osób, które straciły oboje rodziców. Stanowi on istotne wsparcie finansowe, które może pomóc w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych, a także umożliwić kontynuację nauki czy rozwój zawodowy.
Brak ograniczeń wiekowych sprawia, iż dodatek ten jest dostępny dla wszystkich osób, które straciły rodziców, niezależnie od ich wieku. Jest to szczególnie ważne dla młodych ludzi, którzy są w trakcie edukacji lub rozpoczynają dorosłe życie bez wsparcia rodziców.
Warto również podkreślić, iż dodatek dla sierot zupełnych jest wypłacany niezależnie od innych świadczeń, takich jak renta rodzinna czy ewentualne świadczenia z pomocy społecznej. Dzięki temu stanowi on dodatkowe, stałe źródło dochodu, które może znacząco poprawić sytuację finansową osób uprawnionych.
