Jego zasługą Tarnica i Halicz leżą w Polsce. Przełęcz w Bieszczadach będzie nosić jego imię

Stanisław Leszczycki, urodzony 8 maja 1907 roku w Mielcu, był postacią, której dokonania wykraczały daleko poza granice akademickiego świata. Już w młodości wykazywał zainteresowanie geografią i etnografią, co rozwijał podczas studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1933 roku uzyskał doktorat. Jego życie naukowe i zawodowe obejmowało wiele obszarów: od demogeografii, przez geografię turystyki, po planowanie regionalne. Okres II wojny światowej przyniósł mu osobiste cierpienie – był więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau. Po wojnie, pomimo trudnych doświadczeń, Leszczycki poświęcił się odbudowie polskiej nauki. Pełnił funkcję dyrektora Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz redaktora naczelnego „Przeglądu Geograficznego”.

Najbardziej znaczący ślad w historii Polski Leszczycki pozostawił jako ekspert ds. granic podczas konferencji w Poczdamie w 1945 roku. To tam, dzięki jego wiedzy i argumentom, udało się utrzymać południowo-wschodnią granicę Polski, włączając w jej granice miedzy innymi tereny Halicza, Tarnicy oraz doliny potoków Wołosatego i Jeleniowatego. Jego działania pozwoliły na trwałe przyłączenie Bieszczadów do terytorium kraju, co miało fundamentalne znaczenie zarówno z punktu widzenia politycznego, jak i historycznego.

https://wbieszczady.pl/szlaki-sciezki-bezdroza/gniazdo-tarnicy/R5OwOuq332h04kIXyXsR

Proces nadania nazwy przełęczy

Inicjatywa nadania przełęczy w Bieszczadach imienia profesora Stanisława Leszczyckiego wyszła od Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie. Celem było nie tylko upamiętnienie naukowca, ale także promocja regionu Bieszczad i gminy Lutowiska. Formalny wniosek złożono w oparciu o uchwałę Rady Gminy Lutowiska z 29 stycznia 2025 roku, skierowaną do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji za pośrednictwem Wojewody Podkarpackiego. Uchwała ta była zgodna z prawem i nie wymagała działań nadzorczych wobec samorządu terytorialnego. Analiza formalnoprawna wniosku wykazała, iż zawiera wszystkie wymagane dokumenty i informacje określone w art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 roku o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych.

Przełęcz imienia profesora Leszczyckiego znajduje się pomiędzy szczytami Halicz i Rozsypaniec w paśmie Bieszczadów, na terenie gminy Lutowiska w powiecie bieszczadzkim, województwie podkarpackim.

https://wbieszczady.pl/aktualnosci/z-tego-punktu-w-bieszczadach-zaobserwujemy-zycie-wioski-w-ukrainie-prowadzi-tam-sciezka/6s7SRUUC21yoAzwhzkiS

Zgody i opinie lokalnych władz

Pozytywną opinię w sprawie nadania nazwy wyraził starosta bieszczadzki oraz Zarząd Województwa Podkarpackiego. Podkreślono, iż ustalenie nazwy nie wiąże się z żadnymi kosztami finansowymi dla gminy ani jej mieszkańców. Uwzględniając wszystkie aspekty formalne oraz argumenty przedstawione przez Radę Gminy Lutowiska, wniosek został pozytywnie zaopiniowany, co otwiera drogę do oficjalnego wprowadzenia nazwy w życie.

Znaczenie dla regionu i dziedzictwa naukowego

Nadanie nazwy przełęczy imienia Stanisława Leszczyckiego ma wymiar zarówno symboliczny, jak i edukacyjny. Podkreśla wkład uczonego w rozwój polskiej geografii oraz rolę jego pracy w kształtowaniu granic państwa. Przełęcz stanie się stałym punktem odniesienia w krajobrazie Bieszczad, a równocześnie przypomnieniem o dorobku naukowym i patriotycznym wybitnego geografa. Dzięki temu posunięciu region nie tylko upamiętnia postać kluczową dla historii Polski, ale również wzbogaca swoją ofertę turystyczną i edukacyjną. Wpisanie imienia Leszczyckiego na mapę Bieszczad jest gestem, który łączy pamięć historyczną z teraźniejszością i przyszłością regionu.