W Polsce występuje tylko jeden jadowity wąż – żmija. Jej cechą charakterystyczną jest zygzakowata wstęga ciągnąca się od początku karku aż do końca ogona. Wielu się jej boi, ale warto wiedzieć, iż nie atakuje bez powodu, ostrzega charakterystycznym sykiem, zanim ukąsi. Żmija unika człowieka, jest bardzo płochliwa, a stanowi zagrożenie jedynie wtedy, gdy musi się bronić.
Po czym poznasz żmiję zygzakowatą?
Żmije mogą różnić się od siebie kolorem, ale każda z nich posiada na ciele charakterystyczny zygzakowaty kształt rozciągający się od karku aż po koniuszek ogona. Jest to tzw. wstęga kainowa.
Czasem charakterystyczny znak jest rozmyty i zlewa się z barwą skóry, ale nie ma problemów, aby zidentyfikować żmiję zygzakowatą. Jak widać na załączonym zdjęciu, ma ona specyficzny kształt głowy przypominający trójkąt, a także wąską szyję. Jest to spowodowane gruczołami jadowymi, które kształtują czaszkę. Ponadto, na czubku głowy znajduje się wzór przypominający literę V, Y lub X.
Autorstwa Benny Trapp – Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12570624
W odróżnieniu od innych węży żyjących w Polsce, żmije mają krótkie ciało i krępą budową. Mają wyraziste, pionowe źrenice, dlatego mogą pochwalić się bardzo dobrą orientacją w terenie.
Gdzie występuje żmija zygzakowata?
Żmije najczęściej można spotkać na mocno nasłonecznionych polanach, w podmokłych lasach, pod pniami zawalonych lub ściętych drzew, a także w norach gryzoni. Miejscem ich bytowania są również przydomowe trawniki, które nie są regularnie koszone przez właścicieli.
Węże na swoje kryjówki wybierają kamienie, krzewy oraz korzenie drzew. W zasadzie ich występowanie jest nieograniczone. Żmiję można spotkać dosłownie wszędzie, szczególnie w lesie. Wybierając się na wycieczkę, warto patrzeć pod nogi i uważnie stawiać każdy krok.
Żmije występują na całym obszarze Polski, ale najliczniejsze ich skupiska znajdują się na południu, przede wszystkim w Bieszczadach.
Czy jad żmii jest śmiertelnie niebezpieczny dla człowieka?
Ukąszenie żmii jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci oraz seniorów. Toksyna jadu nie jest jednak śmiertelnie niebezpieczna, ale wywołuje dotkliwe dolegliwości takie, jak zawroty głowy, silny ból, zaburzenia równowagi, widzenia, a także skurcze. W miejscu ukąszenia może wystąpić również w skrajnych przypadkach martwica.
Celem jadowitego gada są również małe zwierzęta takie, jak gryzonie, żaby, jaszczurki oraz pisklęta ptaków.
Żmija stanowi zagrożenie dla człowieka jedynie wtedy, gdy zostanie przez niego osaczona i nie będzie w stanie znaleźć drogi ucieczki. Atak jest jej naturalną formą obrony. Natomiast, gdy zauważy człowieka, który nie próbuje jej zagrozić, automatycznie ucieka. Jest to zwierzę bardzo płochliwe.
Spacerując latem po leśnych obszarach, polanach oraz po wysokich trawach warto ostrożnie wykonywać każdy krok, aby nie nadepnąć na żmiję. Warto wiedzieć, iż jest ona objęta ochroną. Niedozwolone jest niszczenie siedlisk, schronień, a także umyślne płoszenie, okaleczenia oraz zabijanie tych gadów.
