Kraków – Europejska Stolica Różnorodności i Inkluzyjności 2025
Z ogromną euforią przyjęliśmy wiadomość, iż Kraków otrzymał tytuł Europejskiej Stolicy Różnorodności i Inkluzyjności. To wyróżnienie jest efektem wielu lat pracy instytucji, organizacji pozarządowych oraz osób zaangażowanych w budowanie miasta otwartego, sprawiedliwego i równego dla wszystkich.
Niezwykle ważnym kamieniem milowym w procesie budowy miejskiej polityki różnorodnościowej było stworzenie Strategii przeciwdziałania rasizmowi i ksenofobii, której autorem był Adam Bulandra i Interkulturalni PL. Dokument ten w 2012 roku stał się fundamentem działań na rzecz integracji i równości w Krakowie. Strategia ta, w swojej preambule, jasno stwierdzała, iż “Podtrzymanie zasady równości jest najwyższą wartością i bezwzględnym wyznacznikiem polityk miejskich”, a eliminacja wszelkich form rasizmu i ksenofobii wiąże się z realizacją postulatu społecznej sprawiedliwości. Dokument był efektem współpracy wielu organizacji pozarządowych, które od lat działają na rzecz mniejszości – m.in. Żydowskiego Stowarzyszenia Czulent, Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego, Stowarzyszenia Romów w Polsce, Stowarzyszenia Willa Decjusza, Stowarzyszenia RSO Harangos, Stowarzyszenia Wietnamczyków w Krakowie, Afrykańskiego Koła Naukowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, JCC Krakow, Fundacji Autonomia, Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu, Fundacji Afryka Inaczej oraz Karibu Polska wielu innych…
Od 2016 roku działania te kontynuowały i rozwijały liczne organizacje i inicjatywy społeczne, takie jak Fundacja Internationaler Bund Polska, Fundacja Zustricz, Fundacja Diversity Hub, Stowarzyszenie Interkulturalni PL, Salam Lab – Laboratorium Działań dla Pokoju, Centrum Wielokulturowe w Krakowie, Fundacja 2Act, Nomada, Fundacja Ocalenie, Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć, Stowarzyszenie Widowisk Masowych, Fundacja Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja…
a także lokalne grupy nieformalne i osoby aktywistyczne.
Znaczący wkład w rozwój polityk miejskich oraz działań na rzecz integracji i równości wniósł zespół naukowców i naukowczyń z OWiM – Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji, którego badania i analizy wspierały zarówno instytucje miejskie, jak i organizacje społeczne. Wkład naukowczyń i naukowców, którzy od wielu lat wspierają miasto.
Po wybuchu wielkoskalowej wojny w Ukrainie w 2022 roku to właśnie te organizacje – oraz dziesiątki nowych inicjatyw społecznych – z ogromnym zaangażowaniem włączyły się w pomoc humanitarną, organizacyjną i prawną dla uchodźców, stając się kluczowym ogniwem solidarności i praktycznego działania w obliczu kryzysu. Zaangażowanych organizacji było ponad 70.
Warto również podkreślić aktywność społeczności białoruskiej w Krakowie, która po sfałszowanych wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 roku, aktywnie działała na rzecz demokracji i praw człowieka. Organizacje takie jak Białoruskie Stowarzyszenie “Krok” organizowały wydarzenia integracyjne i kulturalne, wspierając integrację osób uchodźczych i ich adaptację w Krakowie.
Współpraca z instytucjami miejskimi – takimi między innymi jak Wydział Spraw Społecznych, Miejski Ośrodek Wspierania Inicjatyw Społecznych (obecnie Wydział Polityki Społecznej, Równości i Zdrowia), Straż Miejska oraz Wydziały Spraw Administracyjnych, Wydział Komuniacji Społecznej, Wydział Przedsiębiorczości i Innowacji, Kraków otwarty na świat, Wydział Edukacji – miała najważniejsze znaczenie w dalszym Programu Otwarty Kraków oraz działań na rzecz równości.
Ważnym ciałem wspierającym wdrażanie tej polityki był powołany przez Prezydenta Zespół ds. wspierania realizacji Programu Otwarty Kraków. W jego skład wchodzili przedstawiciele organizacji pozarządowych, instytucji miejskich oraz środowisk mniejszościowych. Zespół pełnił funkcję doradczą i opiniującą, monitorował postępy programu, rekomendował kierunki działań oraz dbał o to, by głos mieszkańców reprezentujących różnorodne społeczności był realnie słyszany i uwzględniany w politykach miejskich.
Działalność organizacji takich jak Queerowy Maj, Federacja Znaki Równości Autnomia, Krakowskie Centrum Równości osób Magdalena Dropek, Agata Teusch, Ewa Furgał, Miko Sadowski to tylko cząstka ogromnej grupy ludzi, którzy od lat budowali wsparcie dla osób LGBT+ w Krakowie.
Na szczególne wyróżnienie zasługują także przedstawiciele sądów, prokuratury oraz kuratorzy sądowi okręgu krakowskiego, którzy aktywnie uczestniczyli w pracach nad strategią, wnosząc istotną perspektywę systemu sprawiedliwości i wsparcia społecznego.
Warto również docenić rolę Magdaleny Sroki, która zaangażowała się w tworzenie Progamu kilkanaście Wydziałów i miejskich jednostek organizacyjnych, oraz Niny Gabryś-Janowskiej, przewodniczącej Rady ds. Równości, której praca na rzecz społeczności LGBTQ+ była istotnym wkładem w kształtowanie polityki równościowej miasta, ale też pracowniczek i pracowników Referatu ds. Wielokulturowości i
Równości oraz Projektów Społecznych.
Dzięki tym wszystkim organizacjom, instytucjom i osobom, Kraków stał się miastem, które aktywnie stawia na różnorodność i inkluzyjność. To efekt wielu lat ciężkiej pracy, zaangażowania i dążenia do lepszego, bardziej sprawiedliwego miasta dla wszystkich mieszkańców.
Na koniec warto jeszcze raz podkreślić, iż na nagrodę dla Krakowa pracowało wiele osób i organizacji (nie wszystkie zdołaliśmy wymienić w tym poście).
Dziękujemy Wam Wszystkim i działajmy dalej.
Walczymy o złoto
Żródło materiału: Centrum WIELOKULTUROWE KRAKÓW
