W Krakowie powstanie Gaia AI Factory – nowoczesna Fabryka Sztucznej Inteligencji, którą poprowadzi Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH. Projekt o wartości 70 milionów euro, współfinansowany przez Polskę i Komisję Europejską, ma przyspieszyć rozwój badań, innowacji i wdrażania technologii AI.
Nowy ośrodek będzie oparty na superkomputerze nowej generacji, wyposażonym w ponad tysiąc układów GPU zoptymalizowanych pod kątem sztucznej inteligencji. Tak rozbudowana infrastruktura umożliwi prowadzenie zaawansowanych obliczeń i rozwój dużych modeli językowych (LLM), a także wspieranie projektów z zakresu ochrony zdrowia i technologii kosmicznych.
Liderem przedsięwzięcia jest Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH, które odpowiada również za zarządzanie działającym już w Krakowie superkomputerem Helios. Gaia AI Factory zostanie zintegrowana z krajową infrastrukturą PLGrid i będzie współpracować z poznańskim PIAST AI Factory oraz fińskim LUMI AI Factory, tworząc rozproszony ekosystem centrów obliczeniowych w ramach europejskiego programu EuroHPC JU.
Projekt realizowany jest z udziałem szeregu instytucji naukowych i technologicznych, m.in. Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Narodowego Centrum Badań Jądrowych, NASK PIB, Ośrodka Przetwarzania Informacji OPI PIB, Instytutu Matki i Dziecka oraz Krakowskiego Parku Technologicznego. Wsparcia finansowego udzielają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji.
Jak podkreśla rektor AGH, prof. Jerzy Lis, wybór krakowskiego Cyfronetu na lidera projektu to potwierdzenie kompetencji polskich zespołów badawczych w zakresie obliczeń wielkiej skali i sztucznej inteligencji. Z kolei dyrektor ACK Cyfronet AGH Marek Magryś zaznacza, iż Gaia AI Factory połączy moc obliczeniową, dane i wiedzę ekspertów, tworząc kompleksową platformę do rozwoju rozwiązań opartych na AI.
Projekt Gaia AI Factory ma wzmocnić zdolności badawcze i technologiczne Polski w dziedzinie sztucznej inteligencji oraz ułatwić współpracę między nauką, przemysłem i administracją publiczną. Nowa infrastruktura będzie wykorzystywana zarówno w pracach naukowych, jak i w zastosowaniach praktycznych – od medycyny po gospodarkę.
Gaia AI Factory jest częścią europejskiego programu budowy sieci Fabryk Sztucznej Inteligencji, wspierającej realizację projektów badawczych i przemysłowych w ramach EuroHPC JU. Polska uczestniczy w tej inicjatywie również poprzez rozwój projektów PIAST AI Factory w Poznaniu oraz AI Gigafactories – przedsięwzięcia Komisji Europejskiej mającego na celu budowę infrastruktury obliczeniowej nowej generacji dla najbardziej zaawansowanych modeli sztucznej inteligencji.
