Profesor Przemysław Czapliński jest literaturoznawcą, krytykiem literackim, eseistą, tłumaczem. Specjalizuje się w literaturze polskiej i europejskiej XX i XXI w. Na UAM, gdzie studiował i pracuje, współtworzył Zakład Antropologii Literatury.
Za swoje osiągnięcia otrzymał liczne wyróżnienia, w tym: Nagrodę Fundacji im. Kościelskich, Nagrodę im. Kazimierza Wyki, Nagrodę im. Jana Długosza czy Nagrodę Marszałka Województwa Wielkopolskiego. W 2014 r. odznaczono go Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a w 2025 r. został laureatem Nagrody Naukowej Miasta Poznania.
Jest dyrektorem Centrum Humanistyki Otwartej przy UAM, które zajmuje się związkami kultury z prawem.
Autor kilkunastu książek, m.in. "Polski do wymiany" (2009), "Resztek nowoczesności" (2011), "Poruszonej mapy" (2016) oraz wydanej w 2024 r. obszernej monografii zatytułowanej "Rozbieżne emancypacje. Przewodnik po prozie 1976-2020". Jego publikacje ukazały się w przekładach na angielski, francuski i niemiecki.
Zdaniem dr Joanny B. Bednarek, która napisała doktorat u prof. Czaplińskiego, najważniejsza jest dla niego rozmowa. - W pracy łączy pozorne sprzeczności: zaangażowanie i energię z absolutnym spokojem, skupienie na szczególe z syntezą całości, uznanie dla cudzej interpretacji z gotowością do bronienia własnej. Sporą uwagę przykłada do równego podziału zadań. kooperacja z nim daje poczucie bezpieczeństwa i udziału w przygodzie zarazem - opowiada.
Razem z dr Bednarek pracuje aktualnie nad monografią dotyczącą relacji między kulturą i prawem w Polsce po roku 1989. Książka odwoływać się będzie do głośnych procesów wytaczanych obrazom malarskim, filmom, spektaklom teatralnym, dziełom literackim i naukowym. Nie będzie to jednak omówienie rozpraw sądowych, ale synteza obejmująca węzłowe zagadnienia: nowe ograniczenia autonomii kultury, wpływ kapitalizmu na prawa socjalne twórców i na prawo autorskie, nacjonalizację prawa w Polsce, wpływ Kościoła katolickiego na wolność słowa, regulacje prawne badań nad Holokaustem, a także przemoc wkraczającą do kultury i szukającą dla siebie prawnego uzasadnienia.
Tekst: Ewa Konarzewska-Michalak
Fot. Władysław Gardasz
