Stanowisko w sprawie ustawy z dnia 21 listopada 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw
Edukacja jest fundamentem trwałego rozwoju Rzeczypospolitej. To od jej jakości zależy konkurencyjność polskiej gospodarki, zdolność państwa do innowacji, odporność społeczeństwa na kryzysy oraz bezpieczeństwo narodowe w coraz mniej stabilnym świecie.
W ostatnich dekadach Polska udowodniła, iż dobrze wykształcone społeczeństwo stanowi najważniejszy kapitał państwa. Kompetencje obywateli i obywatelek umożliwiły dynamiczny wzrost gospodarczy, integrację z europejskim i transatlantyckim systemem bezpieczeństwa oraz rozwój nowoczesnych instytucji publicznych. Utrzymanie i wzmocnienie tej przewagi wymaga stabilnego, spójnego i nowoczesnego systemu edukacji, który jest w stanie odpowiedzieć na zmieniające się potrzeby dzieci, młodych ludzi, a także współczesnej Polski.
Ustawa z dnia 21 listopada 2025 r. to istotny krok w kierunku uporządkowania systemu oświaty, w tym unowocześnienia podstaw programowych i programów nauczania. Tworzy warunki dla długofalowej polityki edukacyjnej na szczeblu centralnym i lokalnym, dla rozwoju kompetencji przyszłości oraz budowy innowacyjnego potencjału kraju. Przewidywalność i klarowność ram prawnych są niezbędne, aby szkoły, nauczyciele i nauczycielki, samorządy lokalne oraz instytucje opracowujące materiały dydaktyczne mogły odpowiedzialnie przygotować się do wyzwań kolejnych lat. Projekt zawiera również zapisy, które ułatwią samorządom planowanie sieci szkół oraz wsparcie małych szkół, a także propozycje innych zmian o charakterze uzupełniającym, porządkującym lub korygującym.
Polaryzacja społeczna i bieżący spór polityczny oraz potencjalne weto, które zablokuje niezbędne zmiany w edukacji po raz kolejny pokazują, jak bardzo jako całe społeczeństwo potrzebujemy Komisji Edukacji Narodowej – ponadpartyjnego, pluralistycznego ciała składającego się z ekspertów i ekspertek cieszących się społecznym autorytetem. Ważne jest, by strategiczne, uzgodnione społecznie kierunki rozwoju szkoły były uwzględniane w bieżących działaniach wszystkich rządzących, niezależnie od partyjnych kolorów ministerstwa edukacji. Powołanie KEN to jeden z pierwszych postulatów Obywatelskiego Paktu dla Edukacji z 2022 r. i po raz kolejny apelujemy o jej utworzenie.
W świecie narastających napięć geopolitycznych, przyspieszenia technologicznego i rywalizacji gospodarczej edukacja pozostaje najważniejszym narzędziem wzmacniania odporności społeczeństwa i całego państwa. Nowoczesna szkoła kształtuje nie tylko kompetencje zawodowe, ale także zdolność krytycznego i kreatywnego myślenia, rozwiązywania problemów, współpracy i odpowiedzialności za wspólnotę – cechy najważniejsze dla odporności i stabilności demokracji.
Apelujemy do Pana Prezydenta o podpisanie ustawy. Decyzja ta będzie wyrazem odpowiedzialności za przyszłość Rzeczypospolitej oraz potwierdzeniem, iż edukacja jest traktowana jako strategiczny filar rozwoju gospodarczego, innowacyjności i bezpieczeństwa państwa.
Z wyrazami szacunku
Zespół Koordynacyjny SOS dla Edukacji
- Małgorzata Janaszek- Bazanek
- Olga Napiontek
- Alicja Pacewicz
- Karolina Prus-Wirzbicka
- Michał Szymanderski-Pastryk
Przedstawiciele_lki organizacji członkowskich i współpracujących
- Katia Roman, Fundacja SOK (Fundacja Samodzielność od Kuchni)
- Igor Czernecki, Fundacja EFC
- Iwona Janicka, Fundacja Moc Partnerstwa i Konwent Rad Rodziców
- Olga Napiontek, Fundacja Civis Polonus
- Dorota Twarowska, Sekcja Wydawców Edukacyjnych, Polska Izba Książki
- Mateusz Zadroga, Fundacja “Przeciwdziałamy Dezinformacji”
- Jerzy Wójcicki, Grupa Obywatelska Ostrowski Spacer Protestacyjny „Łańcuch Światła”
- Paulina Choromańska, Fundacja Wolne Lektury
- Renata Małecka, Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej
- Damian Wutke, Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
- Grzegorz Święch, Fundacja OFFschool
- Iga Kamocka, Polska Fundacja im. Roberta Schumana
- NIE dla chaosu w szkole – ruch społeczny
- Laura Piotrowska, Stowarzyszenie Ekspedycja w głąb kultury
- Katarzyna Radzikowska, Stowarzyszenie Trenerskie Organizacji Pozarządowych
- Michał Szeląg, Fundacja Szkoła z Klasą
- Edyta Detz, Fundacja im. Julii Woykowskiej
- Grzegorz Mazurkiewicz, Stowarzyszenie Ekspedycja w głąb kultury
- Bartosz Tymiński, Społeczne Towarzystwo Oświatowe
- Anna Bińka, Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego
- Ada Milewska, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego
- Katarzyna Nabrdalik, Fundacja Teach for Poland
- Katarzyna Szczepkowska-Szyszko, Fundacja Dla Lepszych Czasów
- Monika Miłowska, Fundacja To Proste
- Gabriela Letnovska, Fundacja Edukacji Domowej
