Jak mamy mogą wspierać mężczyzn w nowej roli.
Współczesne społeczeństwo coraz częściej kładzie nacisk na równość płci i równy podział obowiązków domowych oraz rodzicielskich. Koncepcja zaangażowanego ojcostwa jest jednym z fundamentów tej zmiany. Oznacza ona aktywny udział ojca w wychowywaniu dzieci, który wykracza poza tradycyjną rolę „głównego żywiciela rodziny”. Ojcowie coraz częściej angażują się w codzienną opiekę, budują relacje emocjonalne z dziećmi i wspierają je na każdym etapie rozwoju.
Coraz częściej widzimy ojców, którzy przewijają, noszą, usypiają i uczestniczą w codziennym życiu dziecka na równi z mamami. To piękna zmiana — bo zaangażowany tata to szczęśliwa rodzina. Ale aby tak się stało, mężczyźni potrzebują przestrzeni, zaufania i… wsparcia ze strony swoich partnerek.
Nowe ojcostwo – krok ku partnerskiej rodzinie
Jeszcze kilkanaście lat temu rola ojca sprowadzała się głównie do bycia „żywicielem rodziny”. Dziś coraz więcej mężczyzn chce być obecnych w życiu dziecka – od pierwszych dni, nie tylko „po godzinach”. Korzystają z urlopów ojcowskich i rodzicielskich, towarzyszą przy porodach, angażują się w opiekę i wychowanie. I choć zmiana jest widoczna, wciąż nie jest łatwo.
W badaniach prowadzonych przez Fundację Share the Care ojcowie przyznają, iż często czują się oceniani, a choćby odsuwani od codziennej opieki nad dzieckiem. przez cały czas pokutuje przekonanie, iż to mama „wie lepiej”. Tymczasem ojciec jest równie ważnym i kompetentnym opiekunem – po prostu robi pewne rzeczy inaczej.
Ważne jest aby przytoczyć tutaj wyzwania z jakimi borykają się młodzi ojcowie. W przeglądzie badań dotyczących doświadczeń młodych ojców naukowcy wyłonili siedem głównych wątków tematycznych opisujących te doświadczenia: kształtowanie się nowej ojcowskiej tożsamości, stawianie czoła wyzwaniom ojcostwa, negatywne emocje i lęki, stres i radzenie sobie, brak wsparcia, potrzeby młodych ojców oraz pozytywne aspekty ojcostwa. Zmieniają się oczekiwania wobec ojców, co zmienia kształtowanie się nowej tożsamości ojcowskiej na bardziej czułego, opiekuńczego, zaangażowanego tatę. Jednocześnie wciąż od ojców oczekuje się bycia głównym żywicielem rodziny, co powoduje trudności z połączeniem tych oczekiwań i lęk przed ich niespełnieniem czy porażką na jednym z tych obszarów. Ojcowie nie mają tak dużego wsparcia przygotowującego ich do roli tatów jak kobiety, brakuje im wzorców z domu rodzinnego, wsparcia u kolegów. Dodatkowym stresem dla nich są oczekiwania pracodawców, iż życie zawodowe młodego mężczyzny nie zmieni się po urodzeniu dziecka – dotyczy to jego dostępności, zaangażowania czy efektywności pracy.
Należy też dodać, iż relacja z partnerką również ulega dużej zmianie po urodzeniu się dziecka, co często odczuwane jest przez mężczyzn, jako odrzucenie. Brak rozmowy w parze przed porodem o wyzwaniach rodzicielstwa i prawdopodobnych zmianach, jakie zajdą w relacji, nie pozwala na oswojenie się i przygotowanie na te wyzwania. Z kolei brak czasu po urodzeniu się dziecka, skupienie na dziecku i matce, uniemożliwiają znalezienie przestrzeni do spokojnej rozmowy o odczuciach i potrzebach mężczyzny w nowej sytuacji.
Dlaczego wsparcie mamy jest tak ważne?
Wspieranie partnera w byciu zaangażowanym ojcem przynosi kobiecie wiele korzyści. Po pierwsze, buduje to silniejsze więzi rodzinne i tworzy atmosferę partnerstwa, w której oboje rodzice dzielą się obowiązkami opiekuńczymi. Dzięki temu kobieta ma więcej czasu w realizację swoich pasji, kariery zawodowej czy odpoczynek, co sprzyja jej zdrowiu psychicznemu i fizycznemu. Zaangażowanie ojca w opiekę nad dziećmi wzmacnia również relację partnerską, zwiększając wzajemne zrozumienie i wsparcie. Dodatkowo dzieci, które mają silną więź z ojcem, rozwijają się lepiej emocjonalnie i społecznie.
Zaangażowany ojciec to także poczucie bezpieczeństwa, iż dziecko oprócz relacji z matką ma również dobrą relację z drugim ważnym dla niego dorosłym. W sytuacji kryzysowej, jeżeli jednej osoby zabraknie, zawsze może liczyć na wsparcie drugiej. Dla kobiety zaangażowany ojciec to ogromna ulga i szansa na oddech. To możliwość odpoczynku, rozwoju zawodowego czy czasu tylko dla siebie. Ale to także inwestycja w relację – bo wspólne rodzicielstwo zbliża i buduje prawdziwe partnerstwo.
Badania pokazują, iż dzieci, które mają silną więź z tatą, lepiej radzą sobie emocjonalnie i społecznie. To korzyść dla całej rodziny.
Kiedy mama niechcący „zamyka drzwi”
Niektóre mamy – często z troski i miłości – nieświadomie utrudniają ojcom wchodzenie w rolę. To zjawisko ma choćby swoją nazwę: maternal gatekeeping. Polega na tym, iż matka kontroluje lub poprawia partnera, gdy zajmuje się dzieckiem („Nie tak go ubierasz!”, „Daj, ja to zrobię szybciej”), przez co tata z czasem wycofuje się z opieki. Nie wynika to ze złej woli – raczej z lęku o dziecko i wysokich oczekiwań wobec siebie. Warto jednak pamiętać, iż zaufanie partnerowi i pozwolenie mu na własny styl opieki to ogromny krok ku partnerskiemu rodzicielstwu.
Jak wspierać partnera w nowej roli?
1. Dzielcie się decyzjami i obowiązkami.
Niech tata będzie współdecydującym, nie pomocnikiem. Daj mu przestrzeń do działania po swojemu.
2. Uczcie się razem.
Zapraszaj go na badania w ciąży, do planowania porodu, wyboru wyprawki. Szukajcie wspólnych źródeł wiedzy – np. na stronie teamrodzina.pl, gdzie znajdziecie przewodnik „Prawa taty” i praktyczne informacje o urlopach rodzicielskich.
3. Dzielcie się urlopem rodzicielskim.
To świetny sposób, by tata mógł zbudować z dzieckiem więź, a mama – złapać równowagę i wrócić do swoich planów. Coraz więcej ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego – to naprawdę działa!
4. Doceniaj, nie poprawiaj.
Nawet jeżeli partner ubierze dziecko „nie po Twojemu” – podziękuj, iż to zrobił. To buduje jego pewność siebie.
5. Rozmawiajcie o emocjach i potrzebach.
Rodzicielstwo zmienia relację – to naturalne. Warto o tym mówić, zanim napięcia urosną.
6. Szukajcie wsparcia.
Nie musicie być w tym sami! Fundacja Share the Care prowadzi bezpłatne grupy wsparcia dla mam (PROUD) i ojców (GROW) – online, z dowolnego miejsca w Polsce-szczegóły na portalu Team Rodzina
Zaangażowany tata to nie tylko pomoc, to filar rodziny. Gdy mama daje przestrzeń i zaufanie, a tata bierze odpowiedzialność – dziecko zyskuje najwięcej: dwójkę bliskich, obecnych i szczęśliwych rodziców.
