Matura 2024. Język polski poziom podstawowy: odpowiedzi [ARTYKUŁ AKTUALIZOWANY]

Matura 2024 rozpoczęła się 7 maja. Tradycyjnie abiturienci jako pierwszy egzamin zdawali język polski na poziomie podstawowym. W naszym artykule prezentujemy proponowany klucz odpowiedzi. Maturę dla czytelników eDziecko.pl rozwiązuje nauczycielka języka polskiego i egzaminatorka OKE Dorota Oleszczak.Matura 2024 rozpoczęła się 7 maja punktualnie o godzinie 9. W całej Polsce do egzaminu dojrzałości podeszło 556 885 uprawnionych. Matura przeprowadzana jest w formule 2023 tj. z okrojonego materiału. (uproszczona wersja została wprowadzona ze względu na ograniczenia w edukacji wymuszone przez pandemię).
REKLAMA


Zobacz wideo


Czy matura to rzeczywiście bzdura? Spytaliśmy gwiazdy i polityków


Poniżej prezentujemy propozycję klucza odpowiedzi do arkusza z języka polskiego na poziomie podstawowym. Maturę rozwiązuje nauczycielka języka polskiego i egzaminatorka OKE Dorota Oleszczak. Prezentowane odpowiedzi nie są oficjalnym stanowiskiem CKE. Matura 2024. Część 1. Test Język polski w użyciuPrzeczytaj uważnie teksty, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nimi. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstów i tylko własnymi słowami – chyba iż w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile Cię poproszono. Teksty źródłowe: Richard Luecke "Zarządzanie czasem" i Hanna Gadomska "Masz wrażenie, iż czas płynie za szybko?"Zadanie 1. (0–1) Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do tekstu Richarda Lueckego oraz do tekstu Hanny Gadomskiej. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszyweW każdym z tekstów omówiono zagadnienie czasu zarówno z perspektywy dzieci, jak i z perspektywy dorosłych - fałszZ każdego z tekstów wynika, iż współcześnie ludzie stosują dokładniejsze miary czasu niż dawniej - fałsz.Zadanie 2. (0–1)Na podstawie tekstu Richarda Lueckego wyjaśnij, na czym polega paradoks ludzkich starań o spowolnienie upływu czasu.Ludzie używają urządzeń oszczędzających czas, a mimo tego ciągle znajdują się pod jego presją.


Zadanie 3. (0–1)Podaj dwa uwarunkowania wpływające na sposób postrzegania czasu przez człowieka, o których mowa w tekście Hanny Gadomskiej.Czas płynie dla człowieka wolniej, im więcej przetwarza on informacji i im bardziej świadomie przeżywa codzienność. Zadanie 4. (0–2)Na podstawie tekstu Hanny Gadomskiej wyjaśnij, na czym polega rola uważności w kontrolowaniu czasu. Czy o takim samym sposobie kontrolowania czasu jest mowa w tekście Richarda Lueckego? Uzasadnij odpowiedź.Według Gadomskiej uważność pozwala przetworzyć więcej informacji, a tym samym mieć więcej kontroli nad czasem. Luecke pisze, iż kontrola czasu polega na wykorzystaniu go jak najlepiej, co nie jest dokładnie tym samym.


Zadanie 5. (0–1) Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do ostatniego akapitu tekstu Hanny Gadomskiej. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszywe.Funkcję impresywną w ostatnim akapicie potwierdza obecność powtarzających się czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej - prawda. W ostatnim akapicie tekstu wykorzystano tylko wypowiedzenia złożone - prawda. Zadanie 6. (0–4) Na podstawie obu tekstów napisz notatkę syntetyzującą na temat: człowiek wobec upływu czasu. Twoja wypowiedź powinna liczyć 60–90 wyrazów. Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.Oboje autorzy poruszają temat postrzegania przez człowieka upływu czasu. Luecke twierdzi, iż ludzie starają się oszczędzać czas, a paradoksalnie ciągle żyją pod jego presją. Gadomska skupia się na innej kwestii - postrzegania czasu w zależności od wieku człowieka i jego stosunku do nowych bodźców. Jej zdaniem im bardziej jesteśmy uważni, tym wolniej płynie dla nas czas. Oboje autorzy uważają, iż lepsze życie to życie w większej uważności wobec przemijających momentów.Matura 2024. Część 2. Test historycznoliterackiZadanie 7. (0-1)Zapoznaj się z reprodukcją obrazu Juana de Valdésa Leala "In ictu oculi". Czy powyższy obraz jest zgodny z wymową Księgi Koheleta? Odpowiedź uzasadnij.


Matura z polskiego 2024 CKETak. Oba podkreślają nietrwałość i przemijalność świata i wszelkich jego wartości, które w obliczu wieczności są marne i realizowane są tyle co mgnienie oka. Zadanie 8. (0–2)Przeczytaj fragment Mitologii Jana Parandowskiego oraz Tren X Jana Kochanowskiego. Czy postawa podmiotu lirycznego w Trenie X Jana Kochanowskiego jest podobna do postawy Demeter? W uzasadnieniu odpowiedzi odwołaj się do Trenu X oraz do zacytowanego fragmentu Mitologii Jana Parandowskiego.


Tak, podobieństwo postaw polega na pokazaniu dojmującego bólu ojca ("w Trenie") i matki (w micie): oboje nie wiedzą, co stało się z ich dzieckiem. Demeter wypytuje każdego o Korę, ale nie uzyskuje pomocy, a podmiot liryczny Kochanowskiego zadaje nieobecnej i nieodpowiadającej córce (a w zasadzie sobie) pytania o miejsce, w którym ona przebywa. Zadanie 9. (0–1)Przeczytaj fragment Pieśni o Rolandzie. Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do fragmentu Pieśni o Rolandzie. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszywe.W podanym fragmencie zachowanie Rolanda przedstawiono zgodnie ze średniowiecznym wzorcem ascety - fałszW opisie śmierci Rolanda widoczne są elementy symboliki religijnej - prawdaZadanie 10. (0-1)Przeczytaj definicję pojęcia koncept oraz wiersz Niestatek Jana Andrzeja Morsztyna.Morsztyn opisuje wygląd adresatki utworu, a koncept polega na kontraście między wyidealizowanym pięknem dziewczyny w czasie zgody a jej brzydotą w czasie kłótni z podmiotem lirycznym. Te same elementy jej wyglądu, które były uznawane za piękne, w czasie niezgody są oceniane jako brzydkie.


Zadanie 11.1. (0–1)Przeczytaj fragment tekstu Bogusława Doparta. Wykaż, iż Dziady cz. III to utwór o charakterze profetycznym.Mickiewicz w "Dziadach" pokazuje w wizji księdza Piotra, co będzie czekało Polskę w przyszłości. Zadanie 11.2. (0–1)Przeczytaj fragment Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do fragmentu Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszywe.Porównania zastosowane w powyższym fragmencie wpływają na plastyczność opisu - prawdaHiperbole użyte w powyższym fragmencie dynamizują tekst. - fałszZadanie 12. (0–2)Zapoznaj się z plakatem do przedstawienia Kordian według dramatu Juliusza Słowackiego.


Plakat do przedstawienia Kordian - fot. Maciej Landsberg, projekt: Elipsy, Archiwum Artystyczne Teatru Narodowego, www.narodowy.pl Matura 2024 CKENa plakacie dzięki różnych elementów graficznych przedstawiono interpretację utworu Juliusza Słowackiego. Wybierz dwa elementy graficzne i wyjaśnij ich sens w kontekście dramatu Kordian.Człowiek dźwigający glob jak Atlas jest nawiązaniem do uznania dążeń Kordiana za szalone - wariata-Atlasa pokazał mu Diabeł w scenie w szpitalu dla obłąkanych. Mapa Europy nawiązuje do podróży Kordiana. Zadanie 13. (0–1)Przeczytaj fragment Potopu Henryka Sienkiewicza. Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do fragmentu Potopu Henryka Sienkiewicza. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest fałszywe.


Wyszarpywanie poduszki spod głowy konającego jest metaforą patriotycznej postawy tych, którzy chcą sprzeciwić się szwedzkim najeźdźcom - fałszRozdzieranie czerwonego sukna to metafora dążeń magnatów oraz zewnętrznych wrogów, którzy chcą wykorzystać sytuację Rzeczypospolitej dla własnych korzyści. - prawdaZadanie 14. (0–1)Przeczytaj fragment Wesela Stanisława Wyspiańskiego.Wyjaśnij symbolikę złotego rogu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego. Złoty róg symbolizuje zachętę do walki: pobudzenie Polaków do przyszłego powstania. Zadanie 15. (0–2)Przeczytaj fragment utworu Na probostwie w Wyszkowie Stefana Żeromskiego. Czy ocena sytuacji Polski tuż po odzyskaniu niepodległości zawarta w podanym fragmencie utworu Na probostwie w Wyszkowie znajduje potwierdzenie w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego? W uzasadnieniu odpowiedzi przywołaj sytuację z Przedwiośnia.Nie, ta sytuacja jest inna, ponieważ "Przedwiośnie" podkreśla optymizm zapatrywań Polaków co do możliwości odbudowy kraju. Świadczą o tym poglądy Szymona Gajowca, który tłumaczy Baryce, iż reformy doprowadzą Polskę do wiosny (rozwoju), a obecne kłopoty są przejściowe, jak przedwiośnie po zimie.


Zadanie 16. (0–2)Przeczytaj fragment reportażu Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. Na podstawie podanego fragmentu Zdążyć przed Panem Bogiem oraz całego reportażu Hanny Krall wyjaśnij, jaką rolę w powojennym życiu Marka Edelmana odgrywała pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu. W odpowiedzi uwzględnij sens tytułu reportażu.Ze względu na pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu Edelman zdecydował się zrobić wszystko, co mogło uratować życie jego pacjentów, ponieważ w czasie wojny również starał się ratować jak najwięcej ludzi. Tytuł reportażu podkreśla, iż praca lekarza i działania Edelmana w getcie miały ten sam cel — ocalenie ludzi przed śmiercią, czyli zgaszeniem świeczki ich życia przez Boga. Matura 2024. Część 3. Wypracowanie: Klucz odpowiedziTemat 1. Bunt i jego konsekwencje dla człowieka. W pracy odwołaj się do:-lektury obowiązkowej - wybranej spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 tego arkusza egzaminacyjnego-innego utworu literackiego - może to być również utwór poetycki-wybranych kontekstówPrzy tym temacie zwróć uwagę na jego drugą połowę, czyli konsekwencje buntu - nie wystarczy przedstawić buntowników, trzeba również napisać, jak bunt wpłynął na ich życie. Warto również zawęzić temat, to znaczy napisać, iż istnieją różne rodzaje buntu (przeciwko rodzinie, społeczeństwu, obyczajom, normom itd.) i określić, które z nich opiszesz, bo prawdopodobnie nie da się omówić w wypracowaniu specyfiki wszystkich odmian buntu. Wśród lektur obowiązkowych dobrym materiałem mogły być np. mity (bunt prometejski), "Antygona", "Dziady III", "Kordian" "Przedwiośnie", "Ferdydurke", "Inny świat", "Dżuma", "Rok 1984", "Tango" czy "Zdążyć przed Panem Bogiem".


Temat 2. Jak relacja z drugą osobą kształtuje człowieka? W pracy odwołaj się do:-lektury obowiązkowej - wybranej spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 tego arkusza egzaminacyjnego-innego utworu literackiego - może to być również utwór poetycki- wybranych kontekstówTu także trzeba zawęzić temat, czyli określić, jakie relacje weźmiesz pod uwagę - stosunki międzyludzkie to bardzo szerokie zagadnienie, więc trzeba wybrać któreś na potrzeby twojej pracy: miłość - i jaka, partnerska czy rodzicielska? - nienawiść, przyjaźń, współczucie, przemoc, lęk itd. prawdopodobnie nie opiszesz wszystkich typów relacji, więc skup się na tych, które pomogą ci jak najlepiej przedstawić drugą część tematu, czyli wpływ relacji na człowieka. Z lektur proponuję "Romeo i Julię", "Makbeta", "Potop", "Pana Tadeusza" do przedstawienia relacji miłosnych zmieniających życie bohaterów, "Lalkę", jeżeli chesz pisać o przyjaźni i miłości, "Rok 1984", jeżeli chcesz pisać o miłości, strachu i nienawiści, "Tango" do przedstawienia tematu wynaturzonych, groteskowych relacji rodzinnych, "Ferdydurke" dla opisu przemocy i nacisku czy "Zbrodnię i karę", na podstawie której można omówić relację miłości, przyjaźni, nienawiści i szacunku.