Michał wyjechał służbowo i nie wrócił. Prawda okazała się straszniejsza niż się spodziewałam.
Rano, jak co dzień, zostawił kubek po kawie w zlewie, włożył walizkę do bagażnika i z progu wykrzyknął, iż zadzwoni z hotelu wieczorem. Wracam w niedzielę dodał, poprawiając kołnierz płaszcza.
Drzwi zamknęły się, usłyszałam stuknięcie schodów i krótkie trąbnięcie klaksonu na pożegnanie. Zostałam w ciszy, której w naszym mieszkaniu w Warszawie od lat coraz więcej, ale do której już przyzwyczaiłam się jak do starej poduszki.
Zrobiłam pranie, przygotowałam obiad, postawiłam herbatę. Zwykły czwartek, zwykła delegacja tylko iż tym razem on nie wrócił.
Nie zadzwonił wieczorem. Nie odpisał rano. Gdy dzwoniłam, usłyszałam: abonent poza zasięgiem. Pomyślałam, iż bateria padła, spotkanie się przedłużyło, pewnie zapomniał ładowarki. Dzień minął, potem kolejny.
Trzeciego dnia poczułam w żołądku zimną kulę. Po tygodniu pojechałam do jego firmy w Krakowie, licząc, iż ktoś mi powie, gdzie jest, iż po prostu zgubił telefon. Sekretarka spojrzała na mnie dziwnie i powiedziała tonem, który wciąż słyszę w snach: Pan mąż nie pracuje u nas od dwóch miesięcy.
Zrobiło mi się ciemno przed oczami. Oparłam się o ladę, by nie upaść. Jak to nie pracuje? wyszeptałam. Złożył wypowiedzenie. Mówił, iż ma inne plany.
Wróciłam do mieszkania jak po huraganie. Przeglądałam szafki i szuflady, jakby odpowiedź mogła leżeć między ściereczkami a paragonami za chleb. Portfel jak zwykle na półce. Stary notes pełen numerów telefonów, ale bez żadnej wskazówki.
Patrzyłam godzinę na zdjęcie z naszej rocznicy: Michał obejmuje mnie w pasie, ja trzymam bukiet goździków, oboje się uśmiechamy. Nie mogłam pojąć, kiedy nasze życie skręciło w nieznanym zakręcie.
Następnego dnia zgłosiłam zaginięcie na komisariacie. Mekanicznie wymówiłam: wzrost, znaki szczególne, marka samochodu, cel wyjazdu. Funkcjonariusz notował, kiwał głową i obiecał, iż sprawdzą. Wyszłam z poczuciem, iż oddałam swój lęk do depozytu, wróciłam z pustymi rękami. Po powrocie usiadłam na dywanie i pozwoliłam sobie na pierwszy płacz nie z rozpaczy, a z bezradności, która ważyła więcej niż najgorsza prawda.
Prawda przyjechała szybciej niż się spodziewałam, w najmniej romantycznej formie: listonosz dostarczył polecony na jego nazwisko. Otworzyłam ręce drżały. W środku było wezwanie do zapłaty czynszu za mieszkanie w innym mieście.
Ulica, której nie znałam, numer lokalu, nazwisko Michała jako najemcy, adnotacja o zaległościach za dwa miesiące. Na kopercie data sprzed tygodnia. Siedziałam nad papierem długo, aż zrozumiałam, iż to nie pomyłka to address, pod który powinnam pojechać.
Pożyczyłam od sąsiada GPS, spakowałam torbę z dokumentami i ruszyłam. Droga wijła się jak wąż, myśli szarpały mnie na wszystkie strony. Kiedy skręciłam w wskazaną ulicę, zobaczyłam zwykłą kamienicę: balkony z pelargoniami, rower oparty o klatkę, wózek dziecięcy. Zaparkowałam naprzeciwko i czekałam, czując, jak palce drętwieją od ścisku kierownicy.
Zobaczyłam go po dwóch godzinach. Wyszedł z bramy z siatką zakupów, w kurtce, którą kupiłam mu dwa lata temu. Za nim wyszła kobieta młodsza ode mnie, ale nie dziewczyna. Trzymała klucze, a na ramieniu lekka torba z dziecięcymi naklejkami.
Przed nimi wybiegł mały chłopiec, może pięcioletni, i wykrzyknął: Tata!. Michał pochylił się, podniósł malca, pocałował go w czoło i zaśmiał się tak, jak nie słyszałam go od lat. W jednej sekundzie zrozumiałam wszystko i nie wytrzymałam tego obrazu ani sekundy dłużej. Odjechałam na pobliski parking, zgasiłam silnik i zaczęłam drżeć. Nie ze złości, ale ze świadomości, iż mój świat już się nie sklei.
Zostałam w tym mieście do wieczora. Gdy zrobiło się ciemno, wróciłam pod kamienicę. Na drugim piętrze zapaliło się światło w oknie. Widziałam ich jedynie jako cienie: on nalewał coś do kubków, ona rozkładała talerze, dziecko biegało między kuchnią a pokojem. Byli zwykłą rodziną. Ja zaś stałam na ulicy i patrzyłam na własne życie.
Noc spędziłam w tanim hotelu. Rano napisałam mu SMS: Musimy porozmawiać. Wiem wszystko. Po godzinie odpowiedział: Nie teraz. Proszę. Te dwa słowa paliły mi dłonie jak rozgrzany żelazko. Proszę. O co? O czas? O milczenie? O to, żebym znów udawała, iż nic nie widzę?
Wróciłam do domu i włączyłam tryb przetrwania. Najpierw rachunki: zablokowałam wspólne konto, przejrzałam wyciągi. Przelewy regularne do tej samej spółdzielni mieszkaniowej, płatności kartą w pobliskich sklepach. Ubezpieczenie na życie z dopisanym beneficjentem innym niż małżonek. Każdy klik odbijał się w mojej głowie niczym kolejne odłamki dawnych złudzeń. Potem zadzwoniłam do prawnika numer dostałam od koleżanki z pracy, która kiedyś pomagała znajomej. Spotkanie ustaliłam na kolejny dzień. Nie czekałam już na jego telefon.
Tydzień później, nie zapowiedziany, stanął w drzwiach z miną, jaką nie znałam: jak chłopiec przyłapany na kradzieży cukierka i jak mężczyzna, który boi się dorosnąć. Mogę wejść? zapytał.
Wpuściłam go. Usiadł przy stole, przy którym jedliśmy przez lata, i spojrzał na mnie bez nuty pewności siebie. Wiedziałem, iż kiedyś to się wyjdzie powiedział cicho. Nie zaprzeczał, nie tłumaczył, iż to tylko przyjaciółka, iż nie wiesz, co widziałaś. Prawda leżała między nami jak ciężki kamień.
Opowiedział, iż poznał ją dwa lata temu na szkoleniu. Miała trudny związek, została sama z dzieckiem. On pomagał, potem zaczęły weekendy najpierw jako wujek, potem jako ktoś, kogo mały zaczął nazywać tatą. Chronił mnie przed kłopotami, bo i tak było między nami chłodno. Nie wiedział, jak wybrać. Nie był gotowy niszczyć żadnego domu. Dwie egzystencje dawały mu złudzenie, iż ratuje wszystkich.
Słuchałam i ogarnął mnie osobliwy spokój. Nie było w sobie miejsca na krzyk. Miałam dwa pytania. Od kiedy? Dwa lata. Czy to koniec? Nie wiem, nie chcę cię stracić. Zaskoczyło mnie, iż wciąż potrafię się uśmiechnąć gorzko, bez radości. Już mnie straciłeś rzekłam.
Tego dnia nie podjęliśmy wielkich decyzji, oprócz jednej: spaliśmy osobno. On w gościnnym pokoju, ja w sypialni. Trzeciego dnia spakował walizkę. Dokąd idziesz? zapytałam, choć nie chciałam słyszeć odpowiedzi. Tam, gdzie muszę wszystko wyjaśnić do końca odrzekł. Drzwi zamknęły się cicho. Usłyszałam odjazd i po raz pierwszy od dawna poczułam, iż to ja decyduję, kiedy i jak oddycham.
Z prawnikiem przeszłyśmy listę spraw: podział majątku, zabezpieczenie finansów, kwestia mieszkania. Najtrudniejsze będzie nie prawo, a emocje powiedziała. Miała rację. Dzieci zareagowały różnie: córka Zuzanna płakała, mówiąc, iż nie chce wybierać stron; syn Michał milczał, po długim momencie wyszeptał: Mamo, dlaczego nic nie powiedziałaś, kiedy było źle?.
Odpowiedziałam prawdą: Bo wierzyłam, iż to tylko kryzys. Bałam się, iż nazwę to po imieniu, a wszystko się rozpadnie. Nie wiedziałam, czy dam radę posprzątać po wybuchu. I posprzątałam. Wyrzuciłam z szafek wszystko, co pachniało jego po goleniu. Zostawiłam albumy nie dlatego, iż chciałam do nich wracać, ale dlatego, iż były częścią naszej historii, w której jest też dobro. Zapisałam się na terapię. Pierwsze spotkanie było jak ciężki plecak ból nie znikł, ale przestał wciskać się w ramiona.
Mijały miesiące. On czasem pisał krótkie, formalne wiadomości: Mam nadzieję, iż dobrze się czujesz, Czy mogę przyjść i porozmawiać?. Odpowiadałam grzecznie, ale bez zaproszeń. W pewnym momencie napisał, iż spróbuje naprawić to, co zepsuł, iż potrzebuje czasu. Czas słowo, które latami było naszym wymówką na brak czułości. Ja w końcu przestałam mu go dawać.
Najtrudniejszy był poranek, kiedy wstałam i zrozumiałam, iż nie czekam już na żaden telefon. Nie odmierzam dni jego grafikiem. Mogę sama wybrać chleb, który lubię, i puścić starą płytę, przy której płaczę i żyję jednocześnie.
Usiadłam przy kuchennym stole z kubkiem herbaty i pomyślałam, iż może to właśnie jest początek. Nie spektakularny, nie filmowy. Taki, który mieści się w prostych gestach: w świeżych tulipanach kupionych dla siebie, w spacerze po południu bez powodu, w odwadze, by powiedzieć: Nie wiem, co dalej, ale to ja wybiorę.
Czy go nienawidzę? Nie. Nienawiść jest jak łańcuch wiąże tak mocno, jak miłość. Jest mi przykro, czasem wstyd, iż nie widziałam. Żal tamtej mnie, która przesuwała granice, by nie było awantur, i uczyła się żyć w niedopowiedzeniach. Ale obok tego jest wdzięczność. Dziwne słowo, wiem. Wdzięczność za to, iż prawda wyszła na jaw, zanim całkiem zapomniałam, jak mam na imię.
Nie wiem, jak zakończy się ta historia na papierze. Wiem, jak kończy się we mnie. Kończy się zdaniem, które powtarzam sobie, gdy wraca lęk: nie mam wpływu na czyjeś podwójne życie. Mam wpływ na swoje jedno. I wybieram je przeżyć do końca, bez kłamstw, choćby jeżeli czasem oznacza to samotność przy kuchennym stole i ciszę, w której uczę się na nowo słyszeć własny oddech.
