Mediacja rówieśnicza, czyli rozwiązywanie konfliktów bez przemocy

Szkoła, obok rodziny, jest głównym miejscem kształtowania osobowości dziecka. Jego sukcesy i porażki przy podejmowaniu zadań i obowiązków szkolnych, kontakty z rówieśnikami oraz pozycja w społeczności uczniowskiej wywierają zasadniczy wpływ na proces socjalizacji i – co ważne – późniejszy start w świat ludzi dorosłych. To właśnie w szkole młody człowiek wchodzi w dotychczas nieznane mu środowisko społeczne, gdzie w klasie na jednostkę oddziałuje grupa i odwrotnie. Często zdarzają się spory, którym towarzyszą emocje, czasem bardzo silne. Utrudniają one podjęcie racjonalnej, konstruktywnej decyzji o rozwiązaniu konfliktu.

Środowisko szkolne jest bardzo dynamiczne, młodzi ludzie niezwykle przeżywają zarówno sukcesy, jak i porażki, odczuwają silną potrzebę akceptacji. Borykają się z wieloma trudnościami, brakiem pewności siebie, presją, brakiem przynależności do grupy.
Odpowiedni wygląd, postawa, kreowanie siebie w social mediach, brak zrozumienia prowadzą do konfliktów na różnych płaszczyznach.

Wiele nieporozumień udaje się zażegnać w początkowej fazie, ale niektóre spory przybierają na sile, dochodzi do ich eskalacji, a rozwiązanie problemu staje się niezwykle trudne. W takich sytuacjach warto poddać uczestników konfliktu mediacji rówieśniczej, która umożliwia przeanalizowanie w spokojnych warunkach całego sporu, spojrzenie na problem z różnych perspektyw.

W związku z tym ważne jest kształtowanie kompetencji młodzieży w zakresie komunikacji interpersonalnej, wyrażania swoich emocji i potrzeb; wspieranie uczniów w rozwiązywaniu problemów rówieśniczych w szkole. Warto szerzyć ideę mediacji wśród uczniów, w środowisku szkolnym, przybliżyć pojęcie mediacji. Należy zwrócić uwagę na korzyści płynące z wdrożenia tego procesu do szkolnej praktyki. Ważnym aspektem jest również omówienie technik mediacyjnych i komunikacyjnych: aktywnego słuchania, zasad dobrej komunikacji, sposobów rozwiązywania konfliktów.

Proces mediacji to nowoczesny sposób rozstrzygania sporów, który umożliwia stronom aktywne uczestnictwo w wypracowaniu satysfakcjonującego porozumienia. Mediacja ma na celu ustalenie interesów oraz potrzeb stron, niwelowanie napięcia powstałego w wyniku konfliktu. Poza autonomią stron możemy w mediacji wyróżnić również inne cechy, które stanowią o wyjątkowości tego procesu. Chodzi przede wszystkim o dobrowolność, poufność postępowania, akceptowalność, neutralność mediatora.

Zaletami procesu mediacji są efektywność oraz świadome wypracowanie przez uczestników porozumienia, co w konsekwencji przyczynia się do większego zaangażowania. Mediacja daje szansę na konstruktywne rozwiązanie konfliktu dzięki dialogu, co sprzyja budowaniu porozumienia.

Mediacje w szkołach przyczyniają się do podniesienia kompetencji młodzieży w zakresie komunikacji interpersonalnej, wyrażania swoich emocji i potrzeb. Ponadto wprowadzana jest kultura dialogu i współodpowiedzialność za kształtowanie klimatu w szkole.

Współczesna szkoła powinna podejmować inicjatywę na rzecz upowszechnienia oraz popularyzacji procesu mediacji. Dobrą praktyką jest organizowanie w placówkach szkolnego koła mediatorów pod opieką nauczyciela. Koordynuje on pracę mediatorów, organizuje dyżury w kąciku mediatora, dba o promocję mediacji w środowisku szkolnym. Istnienie adekwatnie funkcjonującego koła może skutkować zwiększeniem świadomości uczniów w zakresie rozwiązywania konfliktów bez przemocy. Uczniowie starają się wówczas o podtrzymywanie dobrych relacji opartych na zaufaniu i tolerancji.

Ewelina ZIELIŃSKA, nauczyciel współorganizujący kształcenie w Szkole Podstawowej nr 340 im. prof. Bogusława Molskiego w Warszawie

Źródła:

1. https://mediacjewszkole.pl
2. https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/mediacja-rowiesnicza
3. www.mediacje.gov.pl

TEN ARTYKUŁ POWSTAŁ W RAMACH PROCEDURY AWANSU ZAWODOWEGO. DZIEL SIĘ WIEDZĄ I DOŚWIADCZENIEM Z „KURIEREM”. POMOŻEMY CI W AWANSIE ZAWODOWYM I WSPÓLNIE ZAINSPIRUJEMY INNYCH! SZCZEGÓŁY – TEL. 739 290 210.