Miłosierdzie i zabytek. Paderewskiego 8 w Lesznie

Zdjęcie: fot. ze zbiorów Z. Sochy

W niedzielę 16 kwietnia rozpoczyna się Tydzień Miłosierdzia Bożego. 18 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. To doskonała okazja do zainteresowania się pewnym obiektem.

Przy ulicy Paderewskiego 8 w Lesznie znajduje się jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na mapie miasta – zabytkowy obiekt z 1905 r. Od 2018 r. jest siedzibą Domu Dziecka Caritas im. Świętej Rodziny.

Budynek

Willę zaprojektował August Herrman Nerger. Radca miejski i właściciel firmy budowlanej, który zrealizował w mieście wiele projektów. Jego dziełem jest m.in. kompleks budynków dawnej mleczarni. Architektowi zawdzięczamy także niemal całą zabudowę ulicy Paderewskiego. Największy i najbardziej reprezentacyjny budynek powstał jako ostatni na zamówienie miejscowego lekarza Huberta Godera. Sam Goder należał do niezwykle poważanych osób w mieście. Wystarczy wspomnieć choćby fakt, iż to on wspólnie z księdzem Taschem miał negocjować zwolnienie aresztowanych obywateli polskich w Lesznie w 1919 r.

Za piękną i ciekawą elewacją mieściło się nie tylko mieszkanie właściciela, ale i prywatna klinika chorób kobiecych.

W budynku do dziś zachwycają bardzo interesujące i doskonale zachowane detale.

Caritas

„Działalność charytatywna jako miłość miłosierna realizowana była w Kościele zawsze – od momentu jego założenia przez Chrystusa. To On sam pomagał chorym, cierpiącym, będącym w potrzebie. Polecił to czynić Apostołom i wszystkim członkom swojego Kościoła” – czytamy na stronie Caritas Archidiecezji Poznańskiej.

Początki działalności Caritas Poznań sięgają lat 90. ubiegłego wieku. W ponad 30-letnią historię wpisuje się także Dom Dziecka w Lesznie.

– 21 września 2009 r. Arcybiskup Metropolita Poznański ks. Stanisław Gądecki zgodnie ze Statutem Archidiecezji Poznańskiej powołał do istnienia Placówkę Opiekuńczo-Wychowawczą w Lesznie. Pod koniec października oficjalnie ją otwarto. W uroczystości brali udział m.in. goście z biura Caritas w Poznaniu, na czele z ks. Waldemarem Hanasem oraz ks. Wicedyrektorem Tomaszem Renem. Obecne były władze, pracownicy Domu Dziecka, Siostry Nazaretanki oraz pierwsza mieszkanka domu. Dyrektorką została s. Bernadeta Dyc, a jej zastępczynią s. Paula Dewille – wspomina siostra Regina Zymela.

Pierwszą lokalizacją był budynek u zbiegu ulic: Lipowej, Starozamkowej i Obrońców Lwowa.

– Dom przy ulicy Lipowej 33 tętnił życiem codziennych euforii i trosk. Organizowano wyjazdy, wycieczki i przeróżne rajdy. Uczestniczono w życiu Kościoła, szkoły czy wspólnoty lokalnej. Podopieczni angażowali się w zajęcia sportowe, kulturalne i rekreacyjne, podobnie jak dzieje się to dziś – dodaje siostra.

Niestety stan techniczny obiektu pozostawiał wiele do życzenia. Pomieszczenia nie były zbyt przestrzenne. Do budynku nie przylegał ogród. Zapadła decyzja władz Caritas o zakupie i remoncie domu przy ulicy Paderewskiego 8, należącego od międzywojnia do Sióstr Elżbietanek.

Przeprowadzka

W roku 2015 rozpoczęła się bardzo poważna adaptacja obiektu.

– Władze Caritas na czele z ks. dyrektorem Waldemarem Hanasem, a w późniejszym czasie z obecnym dyrektorem ks. Marcinem Janeckim oraz całą rzeszą ludzi dobrej woli zdobywały fundusze poprzez festyny, zbiórki, koncerty, licytacje. Ponadto Caritas jako jednostka nadrzędna wzięła na swoje barki cały ciężar organizacji inwestycji. Nie można tu pominąć zaangażowania J. E. ks. Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego. Liczne firmy, organizacje, stowarzyszenia i ludzie o otwartym sercu mają spory wkład w powstałe dzieło niesienia pomocy dzieciom. Każdy grosz, każda okazana pomoc została dobrze wykorzystana – podsumowuje.

– Oto dziś widzimy tego efekt. Pięknie wyremontowany budynek daje schronienie dzieciom i młodzieży. Pozwala nieść podopiecznym ducha Ewangelii, ideę Caritasu. Wychowankowie znaleźli się w murach placówki z różnych powodów. Istotne jest, aby stworzyć im choćby namiastkę domu. Niechaj w pięknym budynku życie jego mieszkańców będzie pogodne i owocne.

Siostra Regina podkreśla ogromną pomoc, jaką w działalności placówki niosą wolontariusze.

Wspomagają oni pracę wychowawców i całego personelu, a przede wszystkim pomagają dzieciom przy odrabianiu lekcji oraz rozwijają ich zainteresowania. Są wsparciem także podczas codziennych czynności, takich jak naprawa roweru czy sklejenie butów.

Jeden z wolontariuszy został uhonorowany przed Dyrektora Caritas Archidiecezji Poznańskiej w roku 2022.

Warto zaznaczyć, iż w części obiektu znajdują się mieszkania treningowe, przeznaczone dla matek w trudnej sytuacji rodzinnej.

Zabytek

Dzięki wsparciu miejskiego konserwatora zabytków w Lesznie udało się odrestaurować i zachować m.in. wewnętrzną stylową stolarkę drzwiową, imponujące witraże okienne, a także odnowić parkiety i fasety sufitowe. Moją uwagę przykuwa dobrze zachowana posadzka. Trudno mi opisać zachwyt, który odczuwałem, spoglądając na zdobione kafle. Chłonąłem zabytkowe dekoracje, nie wiedząc, czy patrzeć przed siebie (na witraże), zadzierać głowę do góry (fasety) czy pod nogi (podłoga).

Nie mogłem oczywiście przejść obojętnie obok nowych elementów wystroju. Największe wrażenie zrobiły na mnie motywujące hasła i cytaty, które można zaobserwować na ścianach praktycznie w całym obiekcie.

Przy ulicy Ignacego Paderewskiego w Lesznie znajduje się kilka zabytkowych gmachów, m.in. kościół staroluterański (ob. ewangelicko-augsburski). Zdecydowana większość budynków pełni funkcje mieszkaniowe, więc ze zrozumiałych względów nie są dostępne dla zwiedzających. Podobnie dom przy Paderewskiego 8 – nie jest otwarty dla osób postronnych. Niemniej wyremontowana willa napawa optymizmem.

Tymczasem stan wielu innych obiektów wpisanych do ewidencji zabytków pozostawia sporo do życzenia. Zaniedbane, zapomniane, samotne, zostawione na pastwę czasu, zielska czy wandali. Niewzbudzające w nikim, prócz pasjonatów, cienia uśmiechu.

Ufam, iż powodów do uśmiechu nie zabraknie mieszkańcom pięknej zabytkowej wili przy Paderewskiego 8, którzy dzięki Caritas Archidiecezji Poznańskiej i ludziom o otwartych sercach znajdują ciepło rodzinnego ogniska.