Podczas konferencji prasowej Minister Nauki Dariusz Wieczorek poinformował o planowanych zapisach nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Wśród zapowiadanych zmian jest m.in. uszczelnienie systemu wizowego, zmiany w funkcjonowaniu studiów podyplomowych i kwestie związane ze wzmocnieniem uprawnień studentów i doktorantów.
Jakość kształcenia to priorytet
– Wciąż intensywnie działamy w temacie powodzi, jednak ze względu na zbliżający się rok akademicki chciałbym też przybliżyć założenia nowelizacji ustawy. Główny cel to uporządkowanie spraw w zakresie szkolnictwa wyższego. Musimy dbać o jakość nauki. Wielokrotnie w rozmowach z rektorami słyszałem, iż sprawy związane z oszustwami na uczelniach podyplomowych kładą się cieniem na wszystkich jednostkach. Chcemy zwiększyć kompetencje Ministra Nauki nad uczelniami, które nie kształcą zgodnie z prawem, mają negatywne opinie PKA, tak, ażeby Minister miał prawo taką uczelnię zlikwidować. – powiedział Minister Nauki Dariusz Wieczorek. Minister Nauki wskazał także na odpowiedzialność związaną z planowanym prawem do likwidacji uczelni niepublicznych: – To bomba atomowa w rękach Ministra. To odpowiedzialność moja i kolejnych ministrów – korzystanie z tego prawa będzie wymagało niezbitych dowodów na łamanie prawa.
Zmiany obejmą także prawo do prowadzenia studiów podyplomowych – będą je posiadały tylko uczelnie, które prowadzą kształcenie na studiach pierwszego stopnia. Zdaniem Ministra Nauki to właśnie takie ośrodki mają odpowiednią kadrę i zaplecze do prowadzenia studiów podyplomowych.
Uszczelnienie systemu wizowego dla studentów
– Chcę wyraźnie podkreślić – bardzo nam zależy, aby coraz więcej studentów przyjeżdżało do Polski się kształcić. Czekamy jednocześnie na publikację raportu NIK, która odkryje, do jakich nadużyć doszło w kwestii wiz. Planujemy zapis, zgodnie z którym uczelnie będą musiały przyjmować więcej studentów polskich niż zagranicznych. – wskazał Minister Nauki Dariusz Wieczorek.
Możliwość przyjmowania studentów zagranicznych zostanie także ograniczona do uczelni akademickich, tj. takich, które prowadzą kształcenie przynajmniej jednego kierunku studiów z kategorią B+ lub wyższą. Możliwość kształcenia studentów w ramach programu Erasmus+ będą miały również państwowe szkoły wyższe. Zmiany przygotowywane są w porozumieniu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych.
Demokratyzacja uczelni – zmiany w strukturach akademickich
– Kolejna niezwykle ważna kwestia to demokratyzacja uczelni. Uważamy, iż żadna zewnętrzna struktura, jak rada uczelni, nie może mieć wpływu na wybór rektora. To powinien być wybór studentów i pracowników uczelni. – powiedział Minister Nauki Dariusz Wieczorek.
Planowane jest także rozszerzenie składu rady uczelni o zatrudnionego w uczelni przedstawiciela młodych naukowców, powoływanego przez senat. Zmiany będą też dotyczyć składów kolegiów elektorów: minimalny skład kolegium ma po zmianach wynosić przynajmniej 80 osób.
Wzmocnienie uprawnień studentów i doktorantów
Wśród zmian planowanych w zakresie uprawnień studentów i doktorantów Minister Nauki Dariusz Wieczorek zapowiedział m.in.:
- możliwość wystąpienia o przyznanie zapomogi przez doktorantów,
- uregulowania instytucji Rzecznika Praw Studenta i Rzecznika Praw Doktoranta,
- doprecyzowanie przepisów dotyczących przyznawania stypendium doktoranckiego i ustalania jego wysokości,
- rozszerzenie katalogu świadczeń o stypendia za działalność społeczną.
Konsolidacja uczelni dla efektywnego zarządzania środkami
– Chcemy, by środki były wydawane efektywnie, a nie efektownie. Widzimy, ile obiektów jest niewykorzystywanych. Chcemy, by uczelnie współpracowały, dzieliły się infrastrukturą i bazą dydaktyczną, a docelowo, by uczelnie się łączyły. Większa uczelnia to mniejsze koszty obsługi i zwiększenie efektywności wykorzystania bazy. W jednej uczelni stoją niewykorzystywane budynki, a w drugiej brakuje sal. Większe uczelnie to też większe możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych. – powiedział Minister Nauki Dariusz Wieczorek.
Jak wskazał Minister Nauki, uczelnie będą miały wybór we wskazanej kwestii. Zachętą do dokonania konsolidacji mają być dodatkowe środki przeznaczone na koszty związane z transformacją oraz podniesienie subwencji dla połączonych podmiotów. Nowe zapisy ustawy mają także doprecyzować wiele kwestii formalnych, takich jak m.in. dodanie związków uczelni do katalogu podmiotów działających na rzecz systemu szkolnictwa wyższego i nauki, czy uregulowanie kwestii włączenia filii utworzonej przez uczelnię publiczną do innej uczelni publicznej.
Źródło: MNiSW
