Czy naprawdę da się zdobyć 70 proc. na maturze z języka polskiego, nie przykładając się jakoś szczególnie do nauki? Choć brzmi to zaskakująco, nauczyciele i uczniowie potwierdzają, iż to możliwe. Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) już planuje zmiany, by ukrócić takie praktyki, ale w tym roku maturzyści mogą wykazać się... sprytem.
Łatwiejsza matura?
W 2025 roku obowiązkowy zakres materiału z języka polskiego został zmniejszony o około 20 proc., co wpłynęło także na listę lektur. Liczba książek, którą powinni przeczytać maturzyści, uległa skróceniu, co nie znaczy, iż arkusz będzie łatwiejszy niż w latach poprzednich. Mamy tu jednak pewną lukę, którą maturzyści z pewnością wykorzystają. Co mam na myśli?
Nataniel Brożnowicz, który stworzył nowoczesną platformę Maturalni.pl, opublikował na TikToku filmik, który ma już kilkanaście tysięcy polubień. Jego treść to prawdziwa petarda!
– Zazdroszczę maturzystom z roczników 2025 i 2026! Wystarczy wam jedna lektur z czterdziestu jeden, by zdać język polski na 70 proc. – słyszymy na początku nagrania.
Jak to możliwe? Nataniel postanowił zapytać jedną z nauczycielek języka polskiego, czy faktycznie wystarczy znajomość jednej lektury, by zdać maturę z języka polskiego. I to na 70 proc.? Co usłyszał?
– Tak, da się zdać, bo tylko test historycznoliteracki wtedy nam nie pójdzie, jeżeli znamy tylko jedną lekturę. Język polski w użyciu jest w ogóle bez lektur, a do wypracowania wystarczy jedna lektura z tych obowiązkowych i ciśniemy choćby po 70 proc. – mówi Katarzyna Dammico, nauczycielka polskiego i egzaminatorka CKE.
Jak to wygląda w rzeczywistości? Na egzaminie z polskiego maturzysta dostaje dwa arkusze. Pierwszy zawiera pytania testowe, a drugi dwa tematy wypracowań do wyboru, bez narzucenia lektury obowiązkowej. Tym samym maturzysta, znając tylko jedną lekturę, będzie mógł napisać odpowiedź, która zagwarantuje mu zdanie egzaminu (oczywiście pod warunkiem, iż będzie wystarczająco dobra).
Nic dodać, nic ująć. Tylko zazdrościć! Jednak tak, jak wspomniałam na początku CKE, już pracuje nad wprowadzeniem zmian, no bo kto to słyszał, by maturzyści tak chodzili na skróty?
Lista lektur obowiązkowych - matura 2025
Oto i ona. Poziom podstawowy:
Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja,
Sofokles, Antygona,
William Szekspir, Makbet,
Molier, Skąpiec,
Adam Mickiewicz, Dziady cz. III,
Bolesław Prus, Lalka,
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara,
Stanisław Wyspiański, Wesele,
Stefan Żeromski, Przedwiośnie,
Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem,
Albert Camus, Dżuma,
George Orwell, Rok 1984,
Sławomir Mrożek, Tango.
Poziom rozszerzony:
Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki),
William Szekspir, Hamlet,
Juliusz Słowacki, Kordian,
realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary),
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata,
Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy,
Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa,
Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku.
A do tego fragmenty (poziom podstawowy):
Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana,
Homer, Iliada (fragmenty),
wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: Lament świętokrzyski (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty),
Pieśń o Rolandzie (fragmenty),
Ignacy Krasicki, wybrana satyra,
Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność,
Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty),
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty),
Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty).
I fragmenty (poziom rozszerzony):
Homer, Odyseja (fragmenty),
Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty),
Franz Kafka, Proces (fragmenty),
Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe,
Sławomir Mrożek, wybrane opowiadanie,
wybrany esej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta,
Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu,
Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty),
Marek Nowakowski, Górą "Edek" (z tomu Prawo prerii),
Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie),
Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach),
Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty).
