Nowa matura z polskiego już w maju. Maturzyści zdążą ogarnąć tę listę lektur?

Zdjęcie: Lektury obowiązkowe: matura 2023 w nowej formule ma dużo dłuższą listę lektur. fot.cottonbro studio/Pexels


Lektury obowiązkowe na maturze z języka polskiego w Formule 2023 budzą wiele emocji, szczególnie wśród maturzystów i ich rodziców. Wszyscy są zszokowani, iż lista obowiązkowych lektur w stosunku do tej poprzedniej sporo się wydłużyła. Do matury podstawowej obowiązuje aż 49 obowiązkowych pozycji, a do rozszerzonej dodatkowe 28 lektur. Zobaczcie, co maturzyści muszą znać, przystępując w maju do egzaminu z języka polskiego.


Lektury obowiązkowe na maturę 2023 z języka polskiego to lista lektur, które maturzyści muszą znać, przystępując do egzaminu maturalnego.

Lektury obowiązkowe na maturze 2023 dzielą się na listę lektur do matury podstawowej i rozszerzonej z języka polskiego - z większością lektur uczniowie zapoznają się podczas 4-letniej nauki w liceum.

Lektury obowiązkowe na maturę 2023 zostały uzupełnione przez listę pozycji dodatkowych, które zalecają poloniści. To nie tylko książki, ale również filmy i sztuki teatralne.

Lektury obowiązkowe: matura 2023

Lektury obowiązkowe na maturze 2023 z języka polskiego uległy zmianie. Od 2023 roku uczniów liceów ogólnokształcących i szkół artystycznych obowiązuje matura w nowej Formule 2023. Zmiany dotyczą kilku płaszczyzn: zakresu materiału części przedmiotów, a także m.in. tego, ile przedmiotów jest obowiązkowych na egzaminie maturalnym. W nowej Formule 2023 zmieniła się również matura z języka polskiego i razem z nią lista lektur obowiązkowych.

Nowe zasady dotyczą wyglądu całego arkusza i tego, w jaki sposób sprawdzana jest wiedza maturzystów, a lista lektur zwiększyła się z 13 do ponad 40 pozycji. Poloniści już od dłuższego czasu mówią o tym, iż matura z języka polskiego powinna mieć podniesiony poziom. Mówiono również o tym, iż lektury obowiązkowe na maturze 2023 powinny ulec zmianie – uczniowie pisząc wypracowania podawali bowiem wiele przykładów z tzw. tekstów kultury, czyli filmów, seriali i gier.

To wszystko były zwykle trafne spostrzeżenia, ale polonistom bardziej zależało na tym, by uczniowie kończąc szkołę, byli zaznajomieni z pewnymi tekstami literackimi, które są po prostu klasyką, którą warto znać z powodu jej ogromnej wagi dla polskiej kultury.

Lista lektur obowiązkowych na maturę: poziom podstawowy

Lektury obowiązkowe na maturze 2023 z polskiego to teksty, które omawiane są na lekcjach języka polskiego z nauczycielem. To zarówno całe dzieła (powieści, zbiory opowiadań, dramaty), fragmenty oraz pojedyncze wiersze konkretnych autorów, czyli poezja. Oto cała lista lektur obowiązkowych na maturę podstawową z polskiego:

Lista lektur obowiązkowych na maturę: poziom rozszerzony

Lista lektur na maturę 2023 z jezyka polskiego na poziomie rozszerzonym to dosyć długie zestawienie. Na rozszerzeniu bowiem obowiązuje uczniów znajomość tego, co jest wymagane na podtsawowej maturze z polskiego oraz dodatkowo lista 28 lektur, które nie są omawiane w podręczniku , który przygotowuje uczniów do podstawowej matury z języka polskiego. Te dodatkowe lektury na maturę rozszerzoną to:

Lektury dodatkowe do matury z polskiego, tzw. uzupełniające

Dodatkowo do lektur wymienionych wyżej tych z zakresu podstawowego i rozszerzonego, w każdym roku nauczania licealnego, uczniowie muszą zapoznać się z 2 lekturami uzupełniającymi (całość lub fragmenty):

Sofokles, Król Edyp

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty)

Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty)

Giovanni Boccaccio, Sokół

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty)

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty)

Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty)

Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów)

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I)

Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty)

Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory

Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty)

Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła

Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty)

Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty)

Aleksander Fredro, Śluby panieńskie

Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty)

George Byron, Giaur (fragmenty)

Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem

Maria Konopnicka, wybór wierszy

Stefan Żeromski, Echa leśne

Zofia Nałkowska, Granica

Tadeusz Peiper, wybór wierszy

Joseph Conrad, Lord Jim

Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Edward Stachura, wybór wierszy

Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty)

Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony)

Jan Józef Szczepański, Święty

Tadeusz Różewicz, Kartoteka

Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty)

Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty)

Stanisław Lem, Wizja lokalna

Samuel Beckett, Czekając na Godota

Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani

Eugène Ionesco, Lekcja

Dodatkową wiedzą, którą warto mieć są sztuki teatralne i filmowe, które uczniowie mogą obejrzeć, by uzupełnić swoją wiedzę o literaturze:

Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski

Amadeusz, reż. Miloš Forman

Dekalog, reż. Krzysztof Kieślowski, wybrane filmy z cyklu

Dziady, reż. Konrad Swinarski

Elektra, reż. Piotr Chołodziński

Emigranci, reż. Kazimierz Kutz

Kartoteka, reż. Krzysztof Kieślowski

Kordian, reż. Jerzy Englert

Lawa. Opowieść o "Dziadach" Adama Mickiewicza, reż. Tadeusz Konwicki

Moralność pani Dulskiej, reż. Tomasz Zygadło

Nad Niemnem, reż. Zbigniew Kuźmiński

Noc listopadowa, reż. Andrzej Wajda

Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak

Rewizor, reż. Jerzy Gruza

Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has

Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Zygmunt Hübner

Sanatorium pod klepsydrą, reż. Wojciech Jerzy Has

Śluby panieńskie, reż. Andrzej Łapicki

Wizyta starszej pani, reż. Jerzy Gruza

Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk

Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda