Dziś dla uczniów w całej Polsce rozpoczął się rok szkolny 2024/2025. Jest to z pewnością szczegóły czas dla najmłodszych, ale równie istotny dla młodzieży. Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadziło "odchudzoną" podstawę programową kształcenia ogólnego. Dotyczy to uczniów z klas IV-VIII szkoły podstawowej, w liceach, technikach i branżowych szkołach I i II stopnia.
Ograniczony o około 20 proc. zakres treści nauczania – wymagań szczegółowych – da nauczycielom i uczniom więcej czasu w spokojniejszą i bardziej dogłębną realizację programów nauczania.
Zrezygnowano głównie z tych treści, które są nadmiarowe na danym etapie edukacyjnym, niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania w praktyce szkolnej. Zwrócono większą uwagę na rozwijanie umiejętności praktycznych zamiast wiedzy teoretycznej lub encyklopedycznej oraz na korzystanie w procesie nauczania – uczenia się z cyfrowych narzędzi oraz zasobów edukacyjnych dostępnych w Internecie.
Uszczuplone zostały treści nauczania następujących przedmiotów:
w szkole podstawowej (klasy IV–VIII): języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka łacińskiego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego – kaszubskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki
w liceum ogólnokształcącym i technikum: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka łacińskiego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego – kaszubskiego, historii, historii i teraźniejszości, wiedzy o społeczeństwie, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki, filozofii, języka łacińskiego i kultury antycznej, historii muzyki, historii sztuki
w branżowej szkole I stopnia: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego – kaszubskiego, historii, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki
w branżowej szkole II stopnia: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego – kaszubskiego, matematyki, informatyki.
Inne zmiany:
- w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego (tj. klas I–III – edukacja wczesnoszkolna) w zakresie edukacji przyrodniczej, polegającą na uzupełnianiu wymagań w obszarze „Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku” – o znajomość podstawowych zasad udzielenia pierwszej pomocy,
- wskazanie w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego (tj. klas IV–VIII) w zakresie języka polskiego, iż na egzaminie ósmoklasisty nie obowiązuje znajomość treści i problematyki krótkich utworów literackich poznawanych w całości, utworów literackich poznawanych we fragmentach i utworów poetyckich – dla klas IV–VI. Oczekiwanie od uczniów przystępujących do egzaminu ósmoklasisty znajomości problematyki krótkich tekstów, które były omawiane w klasach IV–VI przez jedną lub dwie godziny lekcyjne, jest wymaganiem nadmiarowym i nie jest konieczne do rzetelnego sprawdzenia umiejętności polonistycznych na egzaminie przeprowadzanym w klasie VIII. Należy dodać, iż w latach 2019–2024 na egzaminie ósmoklasisty obowiązywały tylko lektury z klas VII i VIII,
- zmianę w zakresie przedmiotu wychowanie fizyczne, polegającą na wydłużeniu o jeden miesiąc (luty) okresu, w którym w szkole są przeprowadzane testy sprawnościowe. W roku szkolnym 2023/2024 testy te były przeprowadzane w okresie dwóch miesięcy (od marca do kwietnia) i po pierwszym roku funkcjonowania tych testów, na wniosek Ministerstwa Sportu i Turystyki, został wydłużony o jeden miesiąc okres na ich przeprowadzanie w celu ułatwienia szkołom organizacji tego procesu,
- rezygnację z odrębnej podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotu język mniejszości narodowej lub etnicznej – język niemiecki, co stanowi konsekwencję zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 2 lutego 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. poz. 144). Oznacza to, iż od 1 września 2024 r. ponownie będzie jedna wspólna podstawa programowa kształcenia ogólnego dla wszystkich języków mniejszości narodowej lub etnicznej – tak jak miało to miejsce przed rokiem szkolnym 2022/2023.
Zmiany w podstawie programowej zostały przygotowane tak, aby nie było konieczności wymiany podręczników. W roku szkolnym 2024/2025 i w latach kolejnych uczniowie mogą korzystać z dotychczasowych podręczników. Wydawcy przekażą nauczycielom korzystającym z ich podręczników informacje o tym, które fragmenty dotychczas wydanych podręczników wykraczać będą poza zakres uszczuplonej podstawy programowej. /MEN/
