„Biografie nieznane: zapomniane, pomijane, wykluczone” były tematem IX Ogólnopolskiej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej „Współczesne przestrzenie edukacyjne biografistyki”, która w dniach 18-19 września 2025 r. odbyła się w Akademii Zamojskiej. W wydarzeniu udział wzięło ponad 120 znakomitych prelegentów nie tylko z Polski, ale także z Włoch i Ukrainy.
Jak podkreślił koordynujący wydarzenie naukowe dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. AZ, prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą, celem konferencji była próba odkrycia, przypomnienia lub wydobycia „z niepamięci” biografii osób niezwykłych: prawych, pracowitych, walecznych, działających dla innych, często wybitnie uzdolnionych, których dokonania odcisnęły pozytywne piętno na losach innych, ale o ich działalności w tej chwili prawie nikt nie wie, nie pamięta, lub których historia z premedytacją skazała na zapomnienie.
– Biografie są źródłem wiedzy o roli jednostkowych wydarzeń życiowych, o wydarzeniach historycznych, przemianach społecznych, trendach w kulturze i sztuce, osiągnięciach w nauce i sporcie, postępach w różnych dziedzinach nauki i techniki. Odgrywają one ogromną rolę w procesie wychowania i socjalizacji, w zdobywaniu wiedzy i poszerzaniu horyzontów intelektualnych, są także wykorzystywane w różnych terapiach i działaniach edukacyjnych. Edukacyjny wymiar doświadczeń zawartych w biografiach stanowi z jednej strony sposób na poznanie, w jakim stopniu człowiek na swojej drodze życia poddał się kształtowaniu czynników zewnętrznych: od sytuacji społeczno-gospodarczo-politycznej, poprzez rodzinę, najbliższe środowisko, po obiektywne zdarzenia, które wywarły wpływ na jego wewnętrzny świat. Z drugiej – poznawanie biografii pozwala na kreowanie wzorów i wzorców osobowych, postaw, idei, które mają wpływ na rozwój człowieka na wielu płaszczyznach życia. Obserwując te zjawiska, coraz wyraźniej dostrzegamy, iż w otaczającym nas świecie, przepełnionym biografią i biograficznością, wiele biografii interesujących poznawczo, ważnych dla kultury i sztuki, nauki, historii, polityki, dla państwa i narodu, małych ojczyzn i całego społeczeństwa, religii i Kościoła zostało wyrzuconych poza nawias dyskursów naukowych, kulturowych, społecznych, politycznych, religijnych czy edukacyjnych – mówił prof. Ryszard Skrzyniarz podczas otwarcia konferencji. Dodał, iż pragnąłby, aby konferencja przyczyniła się do pogłębienia wiedzy na temat biografistyki i umożliwiła wymianę doświadczeń między naukowcami z różnych dyscyplin i ośrodków.
Wydarzenie zainicjowała sesja plenarna, podczas której zaproszeni goście, w tym prof. dr hab. Władysława Szulakiewicz, dr hab. Teresa Olearczyk, prof. KAAFM, dr hab. Renata Bednarz-Grzybek, dr hab. Agnieszka Regulska, prof. UKSW, dr hab. Małgorzata Czerwińska, prof. UZ oraz dr hab. Anna Jabłońska, prof. UJK, przedstawiły tajniki odkrywania, badania i opisywania „zapomnianych” biografii. Wystąpienia te wzbudziły duże zainteresowanie uczestników i wywołały ożywioną dyskusję na temat metodologii i wyzwań związanych z badaniem ludzkich losów.
Poszczególne bloki tematyczne konferencji obejmowały obszary takie jak m.in. 1) Biografie wychowawców, pedagogów i nauczycieli – dwa panele; 2) Biografie uczonych; 3) Księża, zakonnicy i siostry zakonne w trosce o drugiego człowieka – dwa panele; 4) W kręgu biografistyki kobiecej; 5) Zafascynowani sztuką: biografie artystów; 6) Uwikłani w historię; 7) Dbając o zdrowie i kondycję ludzi; 8) W poszukiwaniu swojego miejsca na Ziemi. Wszystkie wystąpienia wzbudziły zainteresowanie i ożywione dyskusje uczestników.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez Instytut Pedagogiki Akademii Zamojskiej oraz Ośrodek Badań Biograficznych im. prof. Grażyny Karolewicz. Konferencja finansowana była w ramach projektu dofinansowanego ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Doskonała nauka II.
