Drogi Czytelniku, zadam Ci teraz pytanie, które prawdopodobnie będzie pytaniem retorycznym. Czy kiedykolwiek doświadczyłeś takiej sytuacji, w której nie mogłeś wyrazić swojego zdania, wypowiedzieć się na jakiś temat, ponieważ nie pozwolono Ci lub po prostu nie wypadało się odzywać? Straszne uczucie, prawda? Wzbiera wtedy w człowieku złość albo wręcz odwrotnie – rezygnacja. W każdym razie – to nie jest nic przyjemnego mieć odebrany głos. A teraz wyobraź sobie, iż tak jest cały czas, tzn. nie możesz wyrazić swojej opinii, choćby poprosić o coś, sprzeciwić się. Jesteś zdany na innych…
Sama nie wiem, czy opisaną wyżej sytuację w ogóle można sobie wyobrazić, a jednak są wśród nas osoby, które rzeczywiście tego doświadczają. Osoby, które z powodu różnych zaburzeń, chorób są pozbawione możliwości komunikowania się z otoczeniem. Tutaj rodzi się kolejne pytanie – czy współczesny świat znalazł jakieś wyjście z tej sytuacji i dał tym osobom głos. Na szczęście odpowiedź jest twierdząca. Zresztą, prawo do komunikacji jest jednym z podstawowych praw człowieka, więc to nie jest jakiś wymysł, luksus, ale – minimum minimum.
Wszyscy, którzy mają trudności w zakresie skutecznego skomunikowania się z innymi mogą skorzystać ze wspomagających i alternatywnych metod komunikacji, czyli w uproszczeniu AAC. Są to wszelkie działania (narzędzia, metody pracy), których celem jest pomoc w komunikowaniu się osobom niemówiącym lub posługującym się mową w ograniczonym stopniu. Dzięki ich zastosowaniu ludzie, wykorzystując symbole, zdjęcia, aplikacje itp. odzyskują swój głos i stają się równoprawnymi obywatelami świata.
Co roku w październiku Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy w Janowie Lubelskim kładzie większy nacisk na popularyzację AAC i, włączając się w światowe obchody, przygotowuje różne działania. W roku 2024 Międzynarodowe Stowarzyszenie Komunikacji Wspomagającej i Alternatywnej (ISAAC) zaproponowało, żeby miesiąc AAC upływał pod hasłem: „Poczuj pozytywne wibrAACje”. Nasz Ośrodek zorganizował więc specjalne warsztaty dla uczniów klas VII i VIII, poprzez które przybliżał tematykę AAC. Z zaproszenia skorzystały trzy szkoły z powiatu janowskiego: Biała Druga, Momoty Górne oraz Potoczek. Młodzież wraz ze swoimi nauczycielami miała okazję nie tylko poznać teoretyczną odsłonę AAC, ale również samodzielnie tworzyła tablice do komunikacji w specjalnych programach komputerowych. Miejmy nadzieję, iż pozytywne wibrAACje, którą poczuli uczniowie dzięki uczestnictwie w warsztatach, zaowocuje w przyszłości większą wrażliwością na potrzeby osób z problemami w zakresie komunikacji.
My, jako Ośrodek nie skupiamy się jednak tylko na październiku. Każdy inny miesiąc jest dla nas tak samo ważny, żeby pomagać naszym Wychowankom odzyskać swój głos i wzbudzić w nich pozytywne wibrAACje.
Magdalena Niekra
( neurologopeda OR-W w Janowie Lubelskim)
