Podkoziołek w Biskupicach Zabarycznych – Wracają Tradycje

Tradycje zapustne Wielkopolski – chodzenie z Kozą i Podkoziołek, praktykowane są w niektórych miejscowościach. Punktem kulminacyjnym tej tradycji jest tzw. Podkoziołek, którego definicję odnajdujemy w słowniku języka polskiego : „ według zwyczaju ludowego zachowanego w Wielkopolsce zabawa urządzana w ostatni wtorek karnawału, na której młodzież tańczy i bawi się za pieniądze dziewcząt…”. Jan Bystroń – polski etnograf i socjolog w 1926 roku zaliczył Podkoziołka do najważniejszych zwyczajów obrzędowych.

Chodzenie z Kozą w 2020 roku wpisano na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Obrzęd ten wywodzi się z tradycji przedchrześcijańskiej związanej z pogańskimi świętami przełomu zimy i wiosny, a także pożegnaniem Starego i powitaniem Nowego Roku. Odbywa się w zapusty, a polega na wędrowaniu po wsi grupy przebierańców zakończonym zabawą w Karczmie. Nazwa „Podkoziołek” wzięła się z rzucania przez panny opłat pod wystruganą figurkę koziołka w celu wykupienie tańców z wybranymi chłopcami lub opłaceniem muzykantów. Podkoziołkiem jest również sam taniec, który jednak niczym innym nie jest, tylko zwyczajnym Kujawiakiem. Cały obrzęd zaczyna się pochodem przebranych postaci , każda postać ma znaczenie magiczne nawiązujące do wegetacji w budzącej się wiosną przyrodzie. Wśród przebierańców odnajdziemy Kozę, Niedźwiedzia, Bociana, Parę Młodą, Diabła, Śmierć, Kominiarza, Górala, Dziada, Cyganów, Heroda i Żyda. Towarzyszą tym wyprawą rymowanki i przyśpiewki.

13 lutego uczniowie Szkoły Podstawowej w Biskupicach Zabarycznych w ramach lekcji historii o regionie pod przewodnictwem Księdza Juliana Kopińskiego ulicami Biskupic Zabarycznych wędrowali w barwnym korowodzie , a w nim Kozioł, Niedźwiedź, Młoda Para, Cygan , Cyganka, Żyd, Góral, Diabeł, Śmierć, Kominiarz, Bocian, Król Herod i Akordeonista. Orszak przebierańców zapukał do drzwi mieszkańców, grali, śpiewali, tańczyli… Scenariusz Podkoziołka opracował ks. Julian oraz uczniowie klasy piątej i szóstej na podstawie książki pt. „Com widział i słyszał spisałem” wieloletniego nauczyciela, folklorysty, publicysty i historyka Jana Brody. Mamy nadzieję, iż ta tradycja wróci do kalendarza zwyczajów naszej okolicy i będzie kultywowana.

Dziękujemy serdecznie za pomoc w przygotowaniu tej pięknej inscenizacji Rodzicom, panu Ł. Raszewskiemu, T. Wróblowi, K. Możdżanowskiemu, G. Łuczakowi, Stowarzyszeniu „Wspólne Dobro” i innym. Ogromne podziękowania składamy wszystkim mieszkańcom wsi za wielką życzliwość i euforia podczas przyjmowania przebierańców „Podkoziołka”

Do zobaczenia za rok….

Ks. J. Kopiński