Od września 2024 roku w Polsce zaczęły obowiązywać nowe zasady przyznawania świadczenia 800 plus, które wprowadzają istotne zmiany dla rodzin z dziećmi, zwłaszcza dla uchodźców z Ukrainy. Zmiany te mają na celu lepszą integrację dzieci w polskim systemie edukacji oraz eliminację nadużyć związanych z pobieraniem świadczeń. Nowe przepisy już teraz wpłynęły na liczbę przyznawanych zasiłków, co pokazują najnowsze dane przedstawione przez wiceminister edukacji, Joannę Muchę.
Fot. Shutterstock
Od września 2024 roku wprowadzone zostaną nowe kryteria przyznawania świadczenia 800 plus, co już teraz powoduje istotne zmiany. Wiceminister edukacji Joanna Mucha w rozmowie z TVN24 przedstawiła aktualne dane, które pokazują spadek liczby osób otrzymujących to świadczenie.
Mucha poinformowała, iż od początku roku liczba świadczeń 800 plus dla dzieci z Ukrainy zmniejszyła się o 36 tysięcy. Wiceminister tłumaczy to wprowadzeniem obowiązku szkolnego, który został powiązany z wypłatą świadczeń. Co ciekawe, mimo tego spadku, liczba ukraińskich dzieci przebywających w Polsce wzrosła w tym samym okresie o 10,5 tysiąca.
Premier Donald Tusk również odniósł się do tych zmian. Podkreślił, iż ich głównym celem jest zapewnienie, iż ukraińskie dzieci mieszkające w Polsce będą objęte obowiązkiem szkolnym oraz otrzymają edukację na poziomie porównywalnym do polskich rówieśników. Dodatkowo, Tusk zaznaczył, iż zmiany mają na celu ograniczenie nadużyć, takich jak pobieranie świadczeń na dzieci, które faktycznie nie przebywają na terenie Polski.
Według Centrum Edukacji Obywatelskiej, od 1 września do polskich szkół może uczęszczać od 20 do 60 tysięcy dzieci z Ukrainy. Nowe regulacje, zdaniem rządu, mają nie tylko ułatwić integrację ukraińskich dzieci w polskim systemie edukacji, ale także zapewnić bardziej efektywne wykorzystanie środków przeznaczonych na świadczenia socjalne.
Rząd przewiduje, iż te zmiany spowodują znaczne zmniejszenie liczby wypłacanych świadczeń 800 plus dla obywateli Ukrainy. Wycofanie części wniosków przez rodziców sugeruje, iż nie spełniali oni nowych wymagań.
Zmiany w edukacji i 800 plus: Nowy obowiązek
Od września 2024 roku polski obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy zostanie zaostrzony, co jest częścią szerszych reform wprowadzanych przez Ministerstwo Edukacji. Zgodnie z nowymi przepisami, wszystkie dzieci uchodźców z Ukrainy w wieku szkolnym, które przebywają w Polsce, muszą uczestniczyć w polskim systemie edukacji na takich samych zasadach jak polskie dzieci. Oznacza to obowiązek rozpoczęcia edukacji w przedszkolu oraz kontynuowania nauki w szkołach podstawowych i średnich.
Nowe przepisy mają na celu zapewnienie, iż dzieci uchodźców będą miały równe szanse na integrację i nie zostaną wykluczone z systemu edukacji. Obowiązek szkolny został również ściśle powiązany z dostępem do świadczeń socjalnych, takich jak 800 plus, które będą przyznawane tylko wtedy, gdy dziecko rzeczywiście uczęszcza do szkoły w Polsce.
Celem tych zmian jest również zapobieganie nadużyciom, w których świadczenia były pobierane na dzieci, które nie przebywały w kraju lub nie brały udziału w edukacji. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie liczby dzieci uchodźców uczestniczących w polskim systemie edukacji, co powinno wspierać ich lepszą integrację i adaptację w nowym środowisku.
Nie tylko Polska. W innych krajach rząd zachęca do nauki poprzez przyznanie świadczeń
W różnych krajach podejście do powiązania świadczeń socjalnych z obowiązkiem szkolnym może się znacznie różnić. Oto kilka przykładów:
- Niemcy: W Niemczech świadczenie na dzieci, tzw. Kindergeld, jest przyznawane wszystkim dzieciom do ukończenia 18. roku życia, niezależnie od tego, czy uczęszczają do szkoły. Jednak dla dzieci powyżej 18 lat świadczenie jest kontynuowane tylko wtedy, gdy kontynuują naukę lub szkolenie zawodowe. W przypadku przerwania edukacji lub braku aktywności edukacyjnej, świadczenie zostaje wstrzymane.
- Francja: We Francji Allocation de rentrée scolaire (ARS), czyli dodatek na rozpoczęcie roku szkolnego, jest bezpośrednio powiązany z uczęszczaniem dziecka do szkoły. Wsparcie to jest przyznawane na zakup wyprawki szkolnej, ale samo świadczenie rodzinne Allocations familiales nie jest uzależnione od obecności w szkole.
- Wielka Brytania: W Wielkiej Brytanii istnieje system Child Benefit, który jest wypłacany na każde dziecko do 16. roku życia (lub 20. roku życia, jeżeli dziecko przez cały czas się uczy). W przypadku młodzieży, która nie kontynuuje edukacji, świadczenie jest przerywane. Ponadto wprowadzono Educational Maintenance Allowance (EMA), które jest przeznaczone dla uczniów z niskich dochodów rodzinnych, zachęcając ich do kontynuowania nauki po ukończeniu obowiązkowego wieku szkolnego.
- Stany Zjednoczone: W USA nie ma ogólnokrajowego systemu świadczeń podobnego do europejskich zasiłków na dzieci. Wiele stanów oferuje różne formy wsparcia finansowego, ale nie są one ściśle powiązane z obowiązkiem szkolnym. Istnieją jednak programy, takie jak Temporary Assistance for Needy Families (TANF), które mogą wymagać od rodziców spełnienia określonych warunków, takich jak zapewnienie regularnej edukacji dziecku, aby kontynuować otrzymywanie świadczeń.
- Szwecja: W Szwecji system zasiłków na dzieci (barnbidrag) jest niezależny od tego, czy dziecko uczęszcza do szkoły. Jednak istnieje również dodatkowe wsparcie dla uczniów powyżej 16. roku życia (studiebidrag), które jest powiązane z kontynuowaniem nauki. W przypadku przerwania edukacji, wsparcie to zostaje wstrzymane.
W wielu krajach świadczenia na dzieci nie są bezpośrednio powiązane z obowiązkiem szkolnym do pewnego wieku, ale w przypadku starszych dzieci kontynuowanie edukacji często jest warunkiem dalszego otrzymywania wsparcia finansowego. Celem takich powiązań jest zarówno zachęcanie młodzieży do kontynuowania nauki, jak i zapobieganie nadużyciom w systemie świadczeń socjalnych.
