Propozycje i rekomendacje do profilu absolwenta_tki, kompetencji uniwersalnych oraz modelu nowej podstawy programowej

Organizacje społeczne zajmujące się edukacją przez ostatnie trzy lata pracowały nad kierunkami naprawy i rozwoju polskiej oświaty. W tym procesie uczestniczyło znaczne grono ekspertów i ekspertek ze środowisk szkolnych, akademickich i pozarządowych. Wypracowaliśmy propozycje rozwiązań kluczowych wyzwań stojących przed polską szkołą, z których w tej chwili mogą korzystać władze oświatowe. Dotyczy to także najważniejszej bodaj reformy – zmian w podstawie programowej, która, jeżeli będzie mądrze i odważnie zaplanowana, może na dobre zmienić filozofię nauczania i uczenia się na miarę potrzeb Polski w XXI wieku. Jesteśmy gotowi dalej brać udział we współtworzeniu tej zasadniczej zmiany jako niezależny, społeczny i zarazem merytoryczny partner. Byłoby to zgodne z zapowiadaną po wyborach 2023 roku zmianą sposobu zarządzania państwem – demokratyzacją i uspołecznieniem procesów tworzenia polityk publicznych. Poniżej przedstawiamy propozycje dotyczące modelu i zawartości profilu absolwenta_tki oraz wstępne postulaty odnoszące się do nowej podstawy programowej. Wskazujemy, jakie kompetencje powinna kształtować szkoła, żeby młody człowiek potrafił sprostać wymaganiom współczesnego świata w wymiarze osobistym, zawodowym i w życiu publicznym. Proponujemy też architekturę podstaw programowych (do dalszych dyskusji), która pozwala skutecznie wiązać kompetencje najważniejsze z treściami nauczania oraz z wymaganiami szczegółowymi do przedmiotów i obszarów międzyprzedmiotowych. Mamy nadzieję, iż to nie tylko ułatwi systemowe myślenie o tym, czego i jak mają uczyć nauczyciele_lki, ale także generować będzie nowe podejście do samego procesu nauczania i oceniania. Propozycje te nawiązują do doświadczeń tych krajów, które w ostatnich latach wprowadziły nowe curricula do systemu oświaty oraz do rekomendacji Unii Europejskiej w sprawie kompetencji kluczowych, a także licznych opracowań Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Uwzględniają także efekty prac prowadzonych w Instytucie Badań Edukacyjnych w ramach Polskiej Ramy Kwalifikacji i Zintegrowanej Strategii Umiejętności.