Przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025/2026 nauczyciele czekają na przełomowe zmiany. Na podpis prezydenta trafiły trzy nowelizacje Karty Nauczyciela, które przewidują likwidację tzw. „godzin czarnkowych”, skrócenie okresu zatrudnienia początkujących pedagogów, nowe zasady wynagradzania oraz dodatkowe przywileje emerytalne i zdrowotne.
Fot. Shutterstock
Zmiany w Karcie Nauczyciela coraz bliżej. Decyzja prezydenta przed 1 września
Na kilkanaście dni przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego 2025/2026 los tysięcy nauczycieli zależy od jednej decyzji. Na biurku prezydenta czekają trzy nowelizacje Karty Nauczyciela, które mają wejść w życie już 1 września. To pakiet regulacji obejmujący likwidację tzw. „godzin czarnkowych”, nowe zasady zatrudniania, a także zmiany w wynagrodzeniach i urlopach zdrowotnych.
Koniec „godzin czarnkowych”
Najgłośniejsza zmiana to likwidacja obowiązkowej godziny „dostępności w szkole”, wprowadzonej w 2022 roku przez ówczesnego ministra Przemysława Czarnka. Związek Nauczycielstwa Polskiego od dawna krytykował to rozwiązanie, wskazując, iż w praktyce było ono martwym przepisem i nie wpłynęło na poprawę kontaktów między szkołą a rodzicami. Od września 2025 roku nauczyciele będą zwolnieni z tego obowiązku.
Nowe zasady zatrudnienia i większa rola specjalistów
Nowelizacja przewiduje także skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego na czas określony – z dwóch lat szkolnych do jednego roku. W niepublicznych szkołach i placówkach łatwiej będzie zatrudniać pedagogów, psychologów czy logopedów. Specjaliści będą mogli świadczyć pomoc w wymiarze do dziewięciu godzin tygodniowo na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie wyłącznie etatu.
Wynagrodzenia i zastępstwa pod lupą
Nowe przepisy precyzują zasady obliczania wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe oraz doraźne zastępstwa. Nauczyciel otrzyma zapłatę choćby wtedy, gdy nie zrealizuje zajęć – pod warunkiem, iż w tym czasie prowadzi inne, przydzielone przez dyrektora, zajęcia. Uregulowano też kwestię przydzielania zastępstw nauczycielom bibliotekarzom i specjalistom, aby nie kolidowały one z ich obowiązkowym pensum.
Urlopy i awanse
Istotną zmianą jest możliwość skorzystania z urlopu zdrowotnego przez nauczycieli, którym do emerytury pozostaje mniej niż rok. Nowela przywraca również możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły na kolejny okres bez konkursu.
Podwyżki i nagrody od 2026 roku
Od stycznia 2026 roku wejdą w życie zmiany w systemie nagród jubileuszowych i odpraw emerytalnych. Przewidziano wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy w wysokości 400 proc. wynagrodzenia oraz podwyższenie świadczenia za 40 lat pracy. Poszerzona zostanie też grupa nauczycieli uprawnionych do świadczeń kompensacyjnych.
Jednolite pensum dla nauczycieli zawodu
Od września przyszłego roku ujednolicony zostanie tygodniowy wymiar godzin nauczycieli praktycznej i teoretycznej nauki zawodu. Obie grupy obowiązywać będzie pensum 18 godzin, co oznacza zmniejszenie obciążenia dla nauczycieli zajęć praktycznych.
Zmiany w Karcie Nauczyciela czekają już tylko na podpis prezydenta. jeżeli dokument zostanie zatwierdzony, nowe przepisy zaczną obowiązywać wraz z początkiem roku szkolnego 2025/2026.
