Od stycznia nauczyciele z wieloletnim stażem otrzymają nowy, wyjątkowo wysoki bonus. Po 45 latach pracy w zawodzie dostaną premię w wysokości czterokrotności miesięcznego wynagrodzenia. Rząd liczy, iż nagroda jubileuszowa zachęci pedagogów do pozostania w szkołach i złagodzi problem braku nauczycieli, który w ostatnich latach staje się coraz poważniejszy.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowy bonus dla nauczycieli od stycznia. Premia choćby 400 proc. pensji za pozostanie w zawodzie
Od stycznia 2026 roku nauczyciele z długim stażem pracy mogą liczyć na nowy, wyjątkowo wysoki dodatek. W znowelizowanej Karcie Nauczyciela znalazł się zapis o nagrodzie jubileuszowej za 45 lat pracy, której wysokość wyniesie aż 400 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Resort edukacji liczy, iż to zachęci do dłuższej aktywności zawodowej i zatrzyma doświadczonych pedagogów w szkołach.
Nowe zasady – więcej za wieloletnią pracę
Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadza zmiany w systemie nagród jubileuszowych. Po raz pierwszy pojawi się premia za 45 lat pracy, a nagroda za 40 lat zostanie podwyższona z dotychczasowych 250 do 300 proc. miesięcznej pensji.
Zasady te zostały ujednolicone z regulacjami obowiązującymi w samorządach, co ma na celu większą spójność systemu wynagradzania w sektorze publicznym. W praktyce oznacza to, iż nauczyciel, który przepracował 45 lat, otrzyma jednorazowo równowartość czterech miesięcznych pensji.
Ministerstwo Edukacji Narodowej tłumaczy, iż zmiany mają charakter motywacyjny. – To forma docenienia wieloletniej pracy i zachęta, by nauczyciele pozostawali w zawodzie dłużej, także po osiągnięciu wieku emerytalnego – poinformował wiceminister edukacji Henryk Kiepura.
Zachęta do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego
Resort podkreśla, iż wprowadzane rozwiązania mają nie tylko wymiar symboliczny, ale również praktyczny. Oprócz nowych nagród przewidziano szereg zachęt podatkowych dla tych, którzy zdecydują się pozostać aktywni zawodowo po osiągnięciu wieku emerytalnego.
– o ile pracownik po ukończeniu wieku emerytalnego przez cały czas pracuje, może skorzystać ze zwolnienia z podatku PIT od przychodów ze stosunku pracy do kwoty 85 528 zł rocznie – przypomina Kiepura.
Dodatkowo każdy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego może zwiększyć przyszłą emeryturę choćby o 10–15 proc.. W ocenie MEN takie rozwiązania mają zachęcić doświadczonych nauczycieli do pozostania w zawodzie i przekazywania wiedzy młodszym pokoleniom.
Nauczycieli coraz mniej
Zmiany w Karcie Nauczyciela to odpowiedź na rosnący kryzys kadrowy w polskich szkołach. Z danych Ministerstwa Edukacji i badań międzynarodowych wynika, iż Polska ma jedną z najstarszych kadr nauczycielskich w Europie.
Według raportu TALIS 2024, średni wiek nauczyciela w Polsce to 48 lat, a aż 45 proc. pedagogów ma 50 lat lub więcej. Dla porównania, średnia w krajach Unii Europejskiej wynosi 46 lat, a na świecie – 44.
Jeszcze bardziej niepokojące są dane dotyczące młodych nauczycieli. Zaledwie 4 proc. pedagogów w Polsce ma mniej niż 30 lat, co jest jednym z najniższych wyników wśród wszystkich państw uczestniczących w badaniu.
– W szkołach zaczyna brakować młodych ludzi. Starzejąca się kadra to problem, który może niedługo odbić się na jakości nauczania – ostrzegają eksperci oświatowi.
Praca coraz mniej atrakcyjna
Zawód nauczyciela w Polsce od lat boryka się z problemem niskich zarobków i rosnących obowiązków administracyjnych. W ostatnich latach odnotowano odpływ kadry, szczególnie wśród młodych absolwentów kierunków pedagogicznych, którzy wybierają inne ścieżki kariery.
Wielu nauczycieli odchodzi także z powodu przeciążenia biurokracją, braku stabilności finansowej i coraz większej presji psychicznej. Wprowadzenie nowych nagród jubileuszowych ma być jednym z kroków w stronę poprawy wizerunku zawodu i podniesienia jego prestiżu.
– Chcemy, by nauczyciele czuli, iż ich praca jest doceniana nie tylko słowami, ale także realnym wsparciem finansowym – przekonuje resort edukacji.
Premia to dopiero początek
Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. MEN zapowiada, iż realizowane są prace nad kolejnymi rozwiązaniami mającymi poprawić warunki pracy w szkołach. W planach są m.in. dodatki motywacyjne dla nauczycieli podejmujących pracę na terenach wiejskich i w małych miejscowościach, gdzie braki kadrowe są największe.
Związek Nauczycielstwa Polskiego pozytywnie ocenia samą ideę nagród jubileuszowych, ale podkreśla, iż problemu braku kadr nie rozwiążą jednorazowe premie. – To krok w dobrym kierunku, ale jeżeli nie wzrosną zasadnicze płace i nie poprawią się warunki pracy, młodzi ludzie dalej nie będą wybierać tego zawodu – komentują przedstawiciele ZNP.
Czy nowa premia zatrzyma nauczycieli w szkołach?
Choć wprowadzenie wysokiej nagrody za 45 lat pracy może być motywujące dla doświadczonych nauczycieli, eksperci są podzieleni co do jej skuteczności. Wskazują, iż na dłuższą metę potrzebna jest kompleksowa reforma systemu oświaty – z lepszym finansowaniem, wsparciem dla nauczycieli i odciążeniem ich z biurokratycznych obowiązków.
Jedno jest pewne – nowy bonus to wyraźny sygnał, iż rząd próbuje powstrzymać falę odejść z zawodu i zatrzymać w szkołach tych, którzy poświęcili edukacji całe życie.
