Rzeczniczka Praw Uczniowskich podsumowała rok. Poznańska komisja o wsparciu dla dzieci zagrożonych wykluczeniem

Jak wynika ze sprawozdania, rzeczniczka podejmowała działania zarówno interwencyjne, jak i edukacyjne, budując świadomość praw uczniowskich. Zgłaszane przez dzieci i młodzież problemy dotyczyły m.in. przemocy rówieśniczej, braku przejrzystości w ocenianiu, nieuprawnionych żądań składek przez rady rodziców, a także prób wykluczania uczniów z klas przez innych rodziców. Rzeczniczka współpracowała z dyrekcjami szkół, radami pedagogicznymi, rodzicami i instytucjami zewnętrznymi, m.in. Urzędem Miasta, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, Kuratorium Oświaty i poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. W tym roku została również nominowana do prestiżowej Nagrody Korczaka.

– „Dzięki jej pracy poznajemy realny obraz trudności, z jakimi mierzą się uczniowie w poznańskich szkołach” – mówił Marek Sternalski, przewodniczący komisji. – „Reagowanie na potrzeby buduje zaufanie do miejskiej oświaty” – dodała radna Marta Mazurek.

Ważnym punktem obrad było przyjęcie stanowiska w sprawie sytuacji uczniów z grup szczególnego ryzyka wykluczenia. Jak podkreśliła autorka dokumentu, radna Zuzanna Bartel, w poznańskich szkołach uczą się dzieci, które doświadczają wielopoziomowych trudności: to uczniowie z doświadczeniem migracji, z niepełnosprawnościami rozwojowymi (w tym w spektrum autyzmu i z ADHD), osoby z rodzin dotkniętych ubóstwem oraz młodzież należąca do społeczności LGBT+.

Dzieci z tych grup często spotykają się z niezrozumieniem, izolacją lub dyskryminacją, nie tylko ze strony rówieśników, ale też czasem ze strony dorosłych. Występowanie więcej niż jednego z wymienionych czynników znacznie zwiększa ryzyko wykluczenia społecznego i pogorszenia stanu psychicznego. Komisja zwróciła uwagę, iż część młodych osób nie może liczyć na odpowiednie wsparcie w rodzinie, a szkoła powinna być dla nich miejscem bezpieczeństwa i zrozumienia.

Zgodnie z przyjętym stanowiskiem, każda szkoła powinna mieć jasno wskazaną osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń dotyczących sytuacji zagrażających bezpieczeństwu uczniów. Osoby te powinny być specjalnie przeszkolone w pracy z dziećmi należącymi do mniejszości, zarówno kulturowych, jak i społecznych czy tożsamościowych. Komisja zaleca również, aby informacje o tych osobach były łatwo dostępne i stale widoczne w przestrzeni szkoły.

Na wniosek radnej Marty Mazurek do dokumentu dodano postulat stworzenia systemu wsparcia dla osób zaufania działających w szkołach. Mieliby oni dostęp do materiałów, procedur i szkoleń, co ułatwiłoby im adekwatne reagowanie w sytuacjach kryzysowych.

Treść stanowiska wywołała ożywioną dyskusję. Zastrzeżenia zgłosił radny Przemysław Alexandrowicz, który skrytykował uwzględnienie w dokumencie odniesienia do społeczności LGBT+. Jego zdaniem stanowisko powinno być bardziej ogólne i nie wskazywać konkretnych grup. Innego zdania była radna Bartel, która przypomniała, iż tożsamość seksualna kształtuje się już we wczesnym wieku i jako osoba nieheteronormatywna wie, jak ważna jest widzialność i uznanie dla różnorodności w środowisku szkolnym.

Z kolei były radny Krzysztof Rosenkiewicz sugerował, by nie tworzyć zamkniętej listy grup narażonych na wykluczenie. Jego zdaniem ważniejsze jest ogólne poszanowanie godności każdego ucznia, niezależnie od tego, do jakiej społeczności należy. W odpowiedzi Marta Mazurek podkreśliła, iż wymienione w dokumencie grupy wymagają szczególnej uwagi i są objęte rekomendacjami wielu instytucji zajmujących się edukacją i prawami człowieka.

Komisja ostatecznie przyjęła stanowisko w zaproponowanej formie. Tylko jeden z członków głosował przeciw.