Światowy Dzień Ludności

lesko.info 7 godzin temu

Światowy Dzień Ludności został ustanowiony przez Radę Zarządzającą Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w 1989 roku. Decyzja ta była odpowiedzią na rosnące zainteresowanie problematyką demograficzną po symbolicznej dacie 11 lipca 1987 roku, kiedy to liczba ludności świata osiągnęła 5 miliardów.

Światowy Dzień Ludności – 11 lipca

Światowy Dzień Ludności obchodzony jest corocznie 11 lipca. Został ustanowiony przez Radę Zarządzającą Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w 1989 roku jako odpowiedź na rosnące zainteresowanie kwestiami demograficznymi po symbolicznym przekroczeniu przez populację światową liczby 5 miliardów ludzi (11 lipca 1987).

Cel dnia:

Zwrócenie uwagi opinii publicznej na najważniejsze kwestie demograficzne, takie jak tempo wzrostu ludności, planowanie rodziny, dostęp do opieki zdrowotnej, prawa reprodukcyjne, edukacja kobiet i młodzieży, migracje, nierówności społeczne oraz wpływ wzrostu populacji na środowisko naturalne i zasoby planety.

Tegoroczny kontekst (2025)

Temat przewodni obchodów:

Empowering young people to create the families they want in a fair and hopeful world
(Wzmocnienie pozycji młodych ludzi, aby mogli tworzyć rodziny, jakie pragną, w sprawiedliwym i pełnym nadziei świecie).

Hasło to podkreśla potrzebę zapewnienia młodzieży dostępu do informacji, edukacji, opieki zdrowotnej oraz możliwości decydowania o własnym życiu i przyszłości. Zwraca uwagę na kwestie reprodukcyjne, edukacyjne, społeczne i ekonomiczne, które wpływają na jakość życia młodych pokoleń – zwłaszcza w kontekście globalnych wyzwań, takich jak zmiany klimatu, migracje, bezrobocie czy nierówności płci.

Kluczowe dane demograficzne (2025)

Populacja:

Liczba ludności świata w lipcu 2025 roku wynosi około 8,2 miliarda.
Tempo wzrostu populacji spada – jest najniższe od połowy XX wieku.

Prognozy:

2038 – światowa populacja przekroczy 9 miliardów.
2050 – przewidywane 9,7 miliarda.
2084 – szczytowy poziom około 10,3 miliarda, po czym możliwy stopniowy spadek.

Dzietność:

Globalny współczynnik dzietności to około 2,24 dziecka na kobietę.
W wielu regionach, zwłaszcza w Europie, Azji Wschodniej i Ameryce Północnej, dzietność spadła poniżej progu zastępowalności (2,1).

Starzenie się społeczeństw:

Mediana wieku globalnie wzrasta – z około 31 lat w tej chwili do prognozowanych 42 lat do końca stulecia.
Liczba osób w wieku 65 lat i więcej wzrośnie z 857 milionów obecnie do ponad 2,4 miliarda w 2100 roku.

Rozkład geograficzny:

60% ludności świata mieszka w Azji.
Najszybszy przyrost demograficzny obserwuje się w Afryce Subsaharyjskiej – do 2050 roku populacja tego regionu wzrośnie o ponad 79%.
Przewiduje się, iż Indie, Nigeria i Demokratyczna Republika Konga będą głównymi motorami wzrostu populacyjnego w nadchodzących dekadach.

Wyzwania i zagrożenia

Nierównomierność demograficzna:

W krajach rozwiniętych obserwuje się starzenie populacji, malejącą dzietność i kurczenie się siły roboczej.
W krajach rozwijających się przez cały czas wysoka dzietność i młode społeczeństwa, ale często przy braku odpowiednich zasobów, infrastruktury i systemów wsparcia.

Kryzysy klimatyczne i migracje:

Zmiany klimatu i degradacja środowiska przyczyniają się do migracji, konfliktów o zasoby i nierówności społecznych.
Populacje najbardziej narażone to mieszkańcy regionów o gęstej zaludnionej przestrzeni przybrzeżnej, terenach suchych i objętych konfliktami.

Prawa reprodukcyjne i dostęp do opieki:

W wielu krajach kobiety i młodzież wciąż nie mają dostępu do edukacji seksualnej, środków antykoncepcyjnych czy opieki okołoporodowej.
Brak autonomii w decyzjach dotyczących planowania rodziny i brak wsparcia systemowego pogłębia cykle ubóstwa i nierówności.

Znaczenie obchodów

Światowy Dzień Ludności ma na celu nie tylko zwrócenie uwagi na statystyki, ale przede wszystkim zainspirowanie rządów, organizacji i społeczeństw do działań w zakresie:

wspierania młodzieży w podejmowaniu świadomych decyzji życiowych i rodzinnych,
zapewnienia równego dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej,
promowania zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem zmieniających się realiów demograficznych.

Wpisuje się on w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs), szczególnie:

Cel 3: Dobre zdrowie i jakość życia,
Cel 4: Dobra jakość edukacji,
Cel 5: Równość płci,
Cel 10: Mniejsze nierówności,
Cel 11: Zrównoważone miasta i społeczności.

Działania ONZ i instytucji partnerskich

Obchody organizowane są przez UNFPA (Fundusz Ludnościowy Narodów Zjednoczonych) oraz liczne organizacje międzynarodowe, rządowe i pozarządowe. W ich ramach odbywają się:

publikacje raportów (np. „State of World Population”),
kampanie informacyjne i edukacyjne,
warsztaty i webinary dla nauczycieli, decydentów, społeczności lokalnych,
działania promujące prawa reprodukcyjne i zdrowie publiczne.

Podsumowanie

11 lipca 2025 obchodzimy 36. edycję Światowego Dnia Ludności.
Żyje nas w tej chwili ok. 8,2 mld; tempo wzrostu spowalnia, ale demograficzne wyzwania pozostają ogromne.
Główne trendy: globalne starzenie się, nierówny wzrost populacji (Afryka vs Europa), wymóg zrównoważonego rozwoju.
Tegorocznemu obchodowi towarzyszy ważne przesłanie: wzmocnić młodych, dając im narzędzia i prawa, by mogli świadomie kształtować swoje rodziny i przyszłość.
Obchody są obchodzone globalnie przez ONZ i partnerów: konferencje, raporty, materiały edukacyjne i kampanie – w duchu zrównoważonego rozwoju (zbieżne z Celami SDG).