Światowy Dzień Roweru

lesko.info 3 dni temu

Światowy Dzień Roweru obchodzony jest co roku 3 czerwca. Święto zostało ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2018 roku w odpowiedzi na rosnącą świadomość na temat roli roweru w zrównoważonym rozwoju, zdrowiu publicznym i poprawie jakości życia. Inicjatorem obchodów był profesor Leszek Sibilski, polski socjolog mieszkający w USA, który wraz ze swoimi studentami rozpoczął kampanię na rzecz uznania roweru na arenie międzynarodowej.

Światowy Dzień Roweru – 3 czerwca

Wprowadzenie

Światowy Dzień Roweru to międzynarodowe święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) uchwałą nr A/RES/72/272 z dnia 12 kwietnia 2018 roku. Data obchodów została wyznaczona na 3 czerwca każdego roku.

Ustanowienie tego dnia miało na celu podkreślenie wyjątkowości roweru – prostego, przystępnego, niezawodnego i ekologicznego środka transportu, który ma nieoceniony wpływ na zdrowie, jakość życia, środowisko naturalne oraz rozwój społeczno-gospodarczy.

Inicjator i geneza

Inicjatorem ustanowienia Światowego Dnia Roweru był prof. Leszek Sibilski, polski socjolog i były kolarz torowy mieszkający w Stanach Zjednoczonych. Wraz ze swoimi studentami na amerykańskim uniwersytecie prowadził kampanię społeczną i naukową na rzecz uznania roweru jako narzędzia zrównoważonego rozwoju.

Po kilku latach starań kampania zyskała poparcie 56 państw członkowskich ONZ, w tym Polski, co doprowadziło do jednomyślnego przyjęcia rezolucji.

Znaczenie roweru

Rower to jeden z najbardziej uniwersalnych wynalazków w historii ludzkości. Używany na całym świecie przez osoby w każdym wieku, pełni różnorodne funkcje:

1. Środek transportu

Umożliwia codzienne dojazdy do pracy, szkoły, urzędów czy sklepów.
Redukuje korki i odciąża systemy komunikacji miejskiej.
Jest tani w eksploatacji, nie wymaga paliwa, jest cichy i nie emituje spalin.

2. Narzędzie zdrowego stylu życia

Regularna jazda na rowerze poprawia kondycję, wspiera układ krążenia i oddechowy, redukuje ryzyko chorób cywilizacyjnych (m.in. otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia).
Ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne – redukuje stres, poprawia nastrój, wspiera równowagę psychiczną.

3. Element polityki klimatycznej

Rower nie emituje gazów cieplarnianych.
Zmniejsza zużycie paliw kopalnych.
Wspiera działania na rzecz redukcji śladu węglowego i przeciwdziałania zmianom klimatu.

4. Czynnik integrujący społecznie

Jazda na rowerze sprzyja budowaniu relacji międzyludzkich.
Ułatwia przemieszczanie się osób o niskich dochodach.
Zwiększa dostęp do edukacji, pracy i usług publicznych, zwłaszcza w regionach wiejskich i ubogich krajach.

5. Inspiracja dla polityk miejskich

Coraz więcej miast wprowadza polityki prorowerowe: budowę ścieżek, wypożyczalnie rowerów miejskich, parkingi rowerowe, integrację rowerów z transportem publicznym.

Obchody i inicjatywy

Na całym świecie z okazji Światowego Dnia Roweru organizowane są liczne wydarzenia:

Masy krytyczne i przejazdy rowerowe – grupowe przejazdy ulicami miast promujące kulturę rowerową.
Rodzinne pikniki rowerowe i festyny – łączące rekreację, edukację i integrację.
Warsztaty edukacyjne – dla dzieci i dorosłych: bezpieczeństwo na drodze, serwis roweru, zasady ruchu drogowego.
Kampanie społeczne i informacyjne – podnoszące świadomość na temat korzyści z jazdy na rowerze.
Dni bez samochodu, tygodnie mobilności, wyzwania „do pracy na rowerze”.
Inicjatywy rządowe i samorządowe – dofinansowania do zakupu rowerów, rozbudowa infrastruktury rowerowej, programy miejskich rowerów publicznych.

Rower a zrównoważony rozwój

Światowy Dzień Roweru wpisuje się w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs), zwłaszcza:

Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia,
Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności,
Cel 13 – Działania na rzecz klimatu,
Cel 10 – Mniej nierówności,
Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja.

Rower w politykach publicznych

Wiele państw i miast na całym świecie dostrzega strategiczną rolę roweru. Podejmowane działania to m.in.:

tworzenie strategii mobilności aktywnej,
inwestycje w infrastrukturę rowerową (drogi rowerowe, przejazdy, sygnalizacja),
rozwój systemów rowerów publicznych,
wprowadzanie ulg podatkowych lub dofinansowań do zakupu roweru,
zachęty dla pracodawców wspierających pracowników dojazdami rowerowymi.

Ciekawostki

Według danych ONZ, na świecie jest ponad 2 miliardy rowerów, a liczba ta stale rośnie.
W niektórych krajach (np. w Holandii czy Danii) udział roweru w codziennych podróżach przekracza 30%.
Miasta takie jak Kopenhaga, Amsterdam, Utrecht, Oslo, Helsinki, Berlin są uznawane za najbardziej przyjazne rowerzystom.
W Polsce infrastruktura rowerowa dynamicznie się rozwija – w 2024 roku długość tras rowerowych przekroczyła 20 000 km.

Podsumowanie

Światowy Dzień Roweru to nie tylko okazja do świętowania, ale również do refleksji nad tym, jak ważne jest wspieranie zrównoważonej mobilności, ochrony środowiska i zdrowia publicznego. To także szansa na wspólną jazdę, edukację i integrację lokalnych społeczności wokół idei odpowiedzialnego, aktywnego i zdrowego stylu życia.

Rower nie tylko zmienia sposób, w jaki się poruszamy – ma potencjał, by zmieniać całe społeczności i miasta.