Sztuczna inteligencja w nauczaniu

W gwałtownie zmieniającym się świecie technologia staje się nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. Odgrywa ona znaczącą rolę w różnych dziedzinach. Jednym z obszarów, gdzie jej potencjał jest szczególnie widoczny, jest edukacja. Termin „sztuczna inteligencja” (ang. artificial intelligence, AI) staje się coraz bardziej popularny. Technologia ta wywołuje jednak wiele kontrowersji i pytań wśród nauczycieli.

Jednym z głównych elementów budzących zainteresowanie społeczności edukacyjnej jest zdolność sztucznej inteligencji do personalizacji procesu nauczania. Dzięki analizie danych i programom komputerowym systemy oparte na sztucznej inteligencji mogą dostosować wygenerowane treści tak, aby pasowały do indywidualnych potrzeb, umiejętności, poziomu zrozumienia i preferencji uczniów.

Korzystanie ze sztucznej inteligencji wcale nie oznacza zastąpienia nauczycieli, ale raczej wspieranie ich pracy i ułatwianie przy tym dostępu do nowoczesnych narzędzi edukacyjnych. AI (w rodzimej wersji SI) otwiera przed nami nieograniczone możliwości doskonalenia procesów nauczania i uczenia się. Wprowadziła innowacyjne narzędzia i technologie. Integrując je z procesem nauczania, zwiększamy interaktywność i efektywność lekcji. Jak zatem umiejętnie wykorzystać SI, aby sprostać wymaganiom współczesnej edukacji?

Nauczanie zdalne dało nauczycielom szereg korzyści związanych z rozwijaniem kompetencji cyfrowych. Warto zauważyć, iż tworzenie interesujących i skutecznych zajęć przy wykorzystaniu narzędzi dostępnych w Internecie sprawia, iż lekcje nabierają atrakcyjności, a uczniowie angażują się emocjonalnie i współpracują z klasą. Moi uczniowie na co dzień korzystają z interaktywnych ćwiczeń, gier planszowych oraz pomocy dydaktycznych stworzonych przez sztuczną inteligencję. Okazuje się, iż może ona pełnić rolę asystenta nauczyciela w procesie nauczania, przynosząc liczne korzyści i wspierając w różnych aspektach pracy.

Narzędziem, świetnie wyposażonym w SI, jest Chat GPT, stworzony przez firmę OpenAL. Wykorzystywany jest przez ludzi na całym świecie do wielu różnych celów. Wspomaga naukę języków obcych, rozwiązuje problemy biznesowe czy generuje treści na dowolny temat. Chat GPT pomoże wykonać prezentację multimedialną lub stworzyć scenariusz zajęć. To wszystko zajmuje zaledwie ułamek dotychczasowego czasu. W jaki sposób jest to możliwe? Wystarczy wejść z Chatem GPT w interakcję.

Wystarczy, iż będziemy używać odpowiednich promptów, czyli poleceń. Można zwrócić się do niego, aby podał treść slajdów wraz z tytułami do wykonania prezentacji, przykładowe zabawy rozwijające daną umiejętność lub ćwiczenia utrwalające poznane słownictwo. Chat stworzy dla ciebie dialog, czytankę na dowolny temat. Wszystko to możemy samodzielnie modyfikować, aby dostosować do potrzeb i możliwości swoich uczniów. Oczywiście, każdy uczeń jest inny, dlatego ostateczna weryfikacja oraz ustalenie końcowego zdania zawsze powinny należeć do nauczyciela. Efektywność sztucznej inteligencji jest największa, gdy pełni rolę naszego asystenta.

W jaki sposób wykonać multimedialne ćwiczenie dla uczniów? Chat GPT przygotuje treści, które wystarczy tylko wkleić w dowolny szablon na lubianej przez większość nauczycieli platformie Wordwall. Przykładem może być stworzona przez SI lista haseł i definicji na temat poznanej lektury, którą wystarczy wkleić w opcji ,,krzyżówka’’. Chat stworzy listę słów i podzieli je na kategorie według liczby sylab – i kolejne ćwiczenia stworzone. Podobnie wykonamy gry w aplikacji Flippity.net, dzięki której stworzymy teleturnieje na lekcje czy interaktywne gry planszowe.

Wiele znanych platform rozwinęło się o dodatkowe możliwości, jakie daje SI. Przykładem jest Quizizz. Platforma wygeneruje quiz na dowolny temat w kilka sekund. Dostosuje do wieku i umiejętności dzieci. Dodatkowo wyjaśni odpowiedzi, a choćby przetłumaczy quiz na dowolny język. Wygenerowany quiz możemy udostępnić uczniom na kilka sposobów. o ile nie chcemy grać online z użyciem telefonów lub komputerów, drukujemy gotowy test w postaci karty pracy. Kartkówka gotowa! Najmłodsi uczniowie zaś bardzo chwalą sobie wspólną grę na żywo. Nauczyciel wyświetla quiz na tablicy, a uczniowie wybierają poprawne odpowiedzi. Quiz możemy również udostępnić jako pracę domową.

Sztuczna inteligencja udostępniła aplikacje to tworzenia grafik, wideo, animacji, awatarów i innych interaktywnych elementów. Wygenerowane grafiki SI zachwycają najmłodszych. Co więcej, sami je tworzą na lekcji. To świetna zabawa. Najnowocześniejsze narzędzia przekształcają tekst napisany przez uczniów w grafikę. Podczas zajęć z edukacji polonistycznej uczniowie tworzą szczegółowy opis krajobrazu, postaci lub dowolnego zwierzęcia i oczekują z niecierpliwością efektów. Tutaj wyobraźnia nie zna granic. Gotowe grafiki wykorzystujemy do utrwalania słownictwa na języku angielskim, tworzenia animacji edukacyjnych, opowiadań oraz do różnego rodzaju projektów szkolnych. Grafiki stworzone przez SI pobudzają wyobraźnię i zachęcają do rozmów na przeróżne tematy.

Pierwsze mówiące awatary zagościły w naszej szkole kilka lat temu, mając na celu nie tylko urozmaicanie lekcji, ale także efektywniejsze przekazywanie treści edukacyjnych. Uczniowie doceniają innowacyjne podejście, gdy to właśnie awatar komunikuje cele lekcji i formułuje polecenia do zadań. Awatary, oparte na sztucznej inteligencji, stanowią w tej chwili kolejny wymiar w naszych metodach nauczania, pozwalając na jeszcze bardziej interaktywne i angażujące doświadczenia edukacyjne. Nie są już tylko statycznym obrazem ani nagranym głosem. To całkowicie nowy wymiar.

Okulary VR to kolejne urządzenie, które umożliwia uczniom zanurzenie się w innej rzeczywistości. Daje możliwość eksplorowania wirtualnego świata w sposób niedostępny przy użyciu telefonów czy ekranów komputera. Dzięki okularom VR uczniowie przenoszą się w dowolne miejsca na świecie. Może być to wirtualny spacer po szkole w Szkocji, w której można wysłuchać ciekawostek od jednego z pracowników, czy też odbyć wycieczkę do starożytnego Rzymu. Okulary VR stają się istotnym narzędziem wspomagającym tworzenie nowoczesnych scenariuszy lekcyjnych, które angażują zmysły uczniów.

Sztuczna inteligencja nie tylko wprowadza innowacje do procesu nauczania, ale również sprzyja bardziej efektywnym możliwościom rozwoju dla uczniów i przede wszystkim usprawnia pracę nauczycieli. Warto jednak pamiętać, aby stosować SI jako narzędzie wspomagające, a nie zastępcze. To nauczyciel najlepiej rozumie, czego potrzebują jego uczniowie. Potrafi dostosować proces nauczania do różnorodnych stylów uczenia się. Sztuczna inteligencja nie zastąpi też ludzkiej empatii, zrozumienia i umiejętności motywowania uczniów, co pozostaje najważniejsze dla skutecznego nauczania.

Paulina LEWAŃCZYK, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i języka angielskiego w Szkole Podstawowej w Kiełpinie (woj. pomorskie)