Pierwszą zmianą, która wzbudziła niemało emocji, było przesunięcie rozpoczęcia roku szkolnego z 1 września na poniedziałek 4 września. To jednak dopiero wierzchołek góry lodowej. W TVP Info minister Czarnek mówił o pozytywach: darmowych laptopach dla uczniów IV klas, które mają pomóc im w nauce, a także bonach dla nauczycieli.
Szef MEiN nie wspomniał jednak o wyzwaniach, a jednym z największych są braki kadrowe. Szacuje się, iż w nowym roku szkolnym będzie brakować choćby 30 tys. pedagogów, a luki będą łatać nauczyciele w wieku emerytalnym oraz ci, którzy dobrowolnie zgodzą się na dodatkowe godziny pracy. Darmowy laptop z kolei nie rozwiąże problemów w związku z kryzysem zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży. Jak wynika z raportu przygotowanego przez Fundację GrowSPACE Poland jeden psycholog szkolny przypada na 785 uczniów. To za mało, by zapewnić im wsparcie, którego w tej chwili tak potrzebują.
Co jeszcze czeka uczniów i uczennice w nowym roku szkolnym?
Zmiany w podstawie programowej wychowania fizycznego
Od roku szkolnego 2023/2024 uczennice i uczniowie raz w roku w okresie marzec-kwiecień będą poddawani testom sprawnościowym. Testy nie będą miały wpływu na ocenę z WF-u, a ich celem jest poprawa sprawności fizycznej dzieci i młodzieży i próba ich zaktywizowania. Test będzie się składał z czterech części:
biegu wahadłowego 10 razy po 5 metrów, który ma służyć pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych,
20-metrowego wytrzymałościowego biegu wahadłowego służącemu pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu,
tzw. deski, która ma pomóc w ocenie zdolności siłowo-wytrzymałościowych całego ciała,
skoku w dal z miejsca, by ocenić skoczność i siłę uczniów i uczennic.
Wyniki wraz z masą ciała uczniów i ich wiekiem będą odnotowywane w ewidencji "Sportowe Talenty". Zmiany dotyczą klas IV–VIII szkoły podstawowej, szkół branżowych I stopnia oraz liceów ogólnokształcących i techników, w tym szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne.
Nowy przedmiot: Biznes i Zarządzanie
W szkołach średnich pojawi się nowy przedmiot, Biznes i Zarządzenie, który zastąpi Podstawy Przedsiębiorczości. Podczas lekcji BiZ uczniowie i uczennice będą uczyć się o finansach, oszczędzaniu i zjawiskach gospodarczych, a wiedza ma być przekazywana w jak najbardziej przystępny i praktyczny sposób. Dodatkowo uczniowie mają rozwijać "kompetencje przyszłości": współpracę, komunikację i kreatywność oraz uczyć się innowacyjnego podejścia do problemów gospodarczych i społecznych.
Zmiany na egzaminie ósmoklasisty
Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała nowy harmonogram przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w 2024 roku. Ósmoklasiści podejdą do egzaminu wcześniej niż tegoroczni uczniowie 8 klas. W roku szkolnym 2023/2024 egzamin ósmoklasisty odbędzie się w następujących terminach:
14 maja 2024 r. (wtorek), godz. 9:00 – język polski,
15 maja 2024 r. (środa), godz. 9:00 – matematyka,
16 maja 2024 r. (czwartek), godz. 9:00 – język obcy nowożytny.
W minionym roku szkolnym egzamin odbywał się w dniach 23-25 maja, co oznacza, iż w roku szkolnym 2023/2024 ósmoklasiści będą mieć o 9 dni mniej na przygotowanie i naukę do egzaminu. W nowym roku szkolnym zmieni się również system oceniania prac. Jak podaje CKE, nauczyciele w przyszłym roku nie będą już sprawdzać całych prac, tylko się specjalizować w wybranej grupie zadań i sprawdzać tylko je w większej liczbie prac.
Drugi tom podręcznik do HiT
W pierwszym tomie podręcznika do Historii i Teraźniejszości, przedmiotu wprowadzonego do szkół średnich przez Przemysława Czarnka, roiło się od skandalicznych tez. Jego autor, historyk prof. Wojciech Roszkowski, zestawia nazizm z "ideologią gender" (samo to sformułowanie jest bzdurą), metodę leczenie niepłodności in vitro nazywa "produkcją ludzi" i "hodowlą", uderza w lewicę, ateistów, środowisko LGBTQ+. Niektóre z kontrowersyjnych fragmentów zostały usunięte z podręcznika, jednak do szkół trafia właśnie jego drugi tom.
Ministerstwo Edukacji i Nauki dopuściło podręcznik do użytku szkolnego, choć zdaniem Edyty Książek z Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego zawiera on "oceny i domniemania, a nie fakty" (wypowiedź dla "Gazety Wyborczej"). Z kolei Marszałek Senatu Tomasz Grodzki w rozmowie z TVN24 ironicznie stwierdził, iż "ten podręcznik nie powinien nazywać się 'historia i teraźniejszość', tylko chyba 'histeria i turbulencje'".
Zmiany w podstawie programowej języka polskiego
Uczniowie szkół średnich będą zgłębiać wiedzę o języku polskim dzięki gier edukacyjnych, które włączono do podstawy programowej. Oznacza to, iż stanowią one część listy lektur do matury i będzie można je wykorzystywać przy części pisemnej egzaminu dojrzałości. Mowa o grach: "This War of Mine" oraz "Gra Szyfrów".
Jak czytamy na stronie MEiN: "Gry wideo stanowią jeden z kluczowych elementów współczesnej kultury. Cyfrowe opowieści angażują dziesiątki milionów odbiorców, dając podstawy do przeżywania pasjonujących opowieści, rozwijają umiejętności psychomotoryczne, są przestrzenią budowania międzyludzkich relacji i źródłem artystycznej ekspresji. Przykładem takich gier są: 'This War of Mine' oraz 'Gra Szyfrów', które z uwagi na konteksty pedagogiczne i społeczne, zostały dodane do podstawy programowej języka polskiego".
Inne zmiany, które wchodzą w życie wraz z nowym rokiem szkolnym 2023/2024 to:
Język łaciński będzie traktowany na równi z językami obcymi nowożytnymi. Oznacza to, iż będzie można zdawać go na maturze zamiast angielskiego, niemieckiego lub rosyjskiego albo jako dodatkowy przedmiot.
Zmiany w podstawie programowej techniki w klasach IV-VI. Zmiany mają przygotować uczniów do bezpiecznego zachowania się w ruchu drogowym (jako pasażer, pieszy, kierujący rowerem lub innymi urządzeniami wykorzystywanymi przez uczniów w ruchu drogowym, takimi jak: hulajnogi elektryczne, urządzenia transportu osobistego, urządzenia wspomagające ruch, itp.).
Powstają Branżowe Centra Umiejętności, które mają być odpowiedzialne za koordynację kształcenia zawodowego i branżowego w województwach.
"Godziny czarnkowe", czyli czas, jaki nauczyciele mieli wygospodarować na konsultacje z dziećmi i rodzicami, zostają zastąpione "zajęciami fakultatywnymi". Jak mówił minister Czarnek w TVP Info, mają one być poświęcane na klasowe wycieczki czy gry, by "odbudować relacje rówieśnicze".
Kuratorzy oświaty będą mogli decydować o zamknięciu szkół niepublicznych choćby w trakcie roku szkolnego, jeżeli dyrektor placówki nie wypełni woli kuratora.
Nie można również zapominać o tzw. Lex Czarnek 3.0, czyli Projekcie Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej "Chrońmy dzieci. Wspierajmy rodziców". Ta "ochrona dzieci" to w praktyce ograniczenie organizacjom pozarządowym dostępu do szkół.
