W czasach, gdy młodzież bombardowana jest krótkimi treściami i natychmiastową gratyfikacją, inicjatywy takie jak konkursy organizowane przez Towarzystwo Kultury i Historii Techniki, działające w ramach FSNT- NOT mają wyjątkowe znaczenie i wartość. Wspierając rozwój intelektualny, promując wiedzę techniczną i inspirowanie do działania, trzy cykliczne przedsięwzięcia – Młody Innowator, Olimpiada Wiedzy Technicznej – Inżynieria w Elektroenergetyce oraz konkurs Numerus Primus Inter Pares – skutecznie podtrzymują zainteresowanie naukami ścisłymi i inżynierią wśród młodzieży.
Jak podkreśliła w swoim wystąpieniu Ewa Mańkiewicz-Cudny, prezes Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, „Celem tych konkursów jest nie tylko rozwijanie kreatywnych zdolności młodzieży, ale i ich wrażliwości społecznej oraz umiejętności pracy zespołowej”.
Minister edukacji narodowej Barbara Nowacka w swoim liście skierowanym do organizatorów zauważyła, iż tego typu inicjatywy uczą „interdyscyplinarnego podejścia do zdobywania wiedzy, rozwijają krytyczne myślenie i pozwalają odnajdywać innowacyjne rozwiązania realnych problemów”.
Młody Innowator – przyszłość zaczyna się dziś
XVIII edycja konkursu Młody Innowator była jak zwykle przeglądem młodzieńczej pomysłowości i pasji. Konkurs adresowany do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych pokazuje, jak wielka siła drzemie w młodych umysłach. Prace oceniane były w trzech kategoriach: szkoły podstawowe, licea i technika – z uwagi na różne poziomy przygotowania uczestników. Prace konkursowe obejmowały rozwiązania technologiczne w różnych dziedzin, w tym ekologiczne, aż po pomoce dla osób z niepełnosprawnościami. – Pomysłowość młodych innowatorów budzi nasz największy podziw, bo pokazuje empatię młodzieży dla tych, którzy mają trudniej w życiu – zauważyła prezes Mańkiewicz-Cudny.
Podkreślając znaczenie konkursu zaznaczyła również: „Nie wszystkie prace były modelami fizycznymi, ale każda, choćby oparta tylko na dokumentacji i zdjęciach, pokazywała ogromne zaangażowanie i wiedzę”.
Współpracujące z NOT instytucje – w tym Urząd Patentowy RP – zwróciły uwagę na znaczenie tych działań dla budowania innowacyjnego społeczeństwa. Jak pisała prezes Ewa Skrzydło-Tytańska: „Realizacja tych inicjatyw znakomicie służy rozwojowi najbardziej utalentowanej młodzieży, zainteresowanej twórczym wykorzystaniem swojej kreatywności”.
Laureatką I miejsca w kategorii szkoła podstawowa została Iga Maliszewska z V klasy Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego im. Szarych Szeregów w Tarczynie za projekt „Mój domowy strażak”, przygotowany pod kierunkiem mgr inż. Ewy Błędowskiej – Kempińskiej.
W kategorii liceum ogólnokształcące zwycięzca została Zofia Chrapko z XXXVIII LO im. Stanisława Kostki Potockiego w Warszawie za projekt „Wykrywacz wczesnego stadium zakrzepicy”, przygotowany pod kierunkiem mgr Wacława Piędla oraz mg inż. Mariana Chrapko.
W kategorii technikum wyłoniono ex equo dwóch laureatów:
Ernesta Wieczorka z Technikum w Zespole Szkół im. Oddziału Partyzanckiego AK „Jędrusie” w Połańcu za projekt „Alertpath – inteligentny sygnalizator korytarza życia, przygotowany pod kierunkiem mgr inż. Mariusza Zyngiera
oraz
Michała Łukasiaka i Weronikę Woroszczuk z Technikum Mechatronicznego nr 1 im. inż. Piotra Drzewieckiego w Warszawie za „Projekt i wykonanie prototypu optycznego wzmacniacza ogniw fotowoltaicznych „FOTONIX”, przygotowany pod kierunkiem mgr inż. Magdaleny Polak i mgr inż. Kazimierza Okraszewskiego.
PRZYZNANO TEŻ NAGRODĘ SPECJALNĄ PREZESA FSNT-NOT
Otrzymał ją Szymon Konarski z Technikum nr 3 we Wrocławiu za projekt „Mechaniczny magazyn energii elektrycznej”, przygotowany pod kierunkiem dr inż. Kamila Łodygowskiego.
Olimpiada Wiedzy Technicznej Inżynieria w Elektroenergetyce
O ile Młody Innowator pokazuje praktyczne zastosowanie wyobraźni, o tyle Olimpiada Wiedzy Technicznej (OWT) to pokaz siły logicznego myślenia, wiedzy i zdolności analitycznych. W tegorocznej 51. edycji Olimpiady organizowanej pod zmienianą przed rokiem nazwą na OWT Inżynieria w Elektroenergetyce udział wzięło 1485 uczestników ze 172 szkół na terenie całego kraju.
Laureatem 51. Edycji olimpiady został Dominik Kruszewski, z Zespołu Szkół Elektrycznych im. prof. Janusza Groszkowskiego w Białymstoku, który otrzymał 100 punktów za rozwiązanie finałowych zadań.
Jak zauważył przewodniczący Komitetu Głównego OWT prof. Stanisław Wincenciak: „Sposób rozwiązania zadań przez laureata pierwszego miejsca w tej olimpiadzie wykraczał poza ramy szkoły średniej – to był poziom akademicki. Dla mnie jako nauczyciela akademickiego to ogromna satysfakcja”. Co więcej, to właśnie ta olimpiada stanowi dla wielu laureatów przepustkę na najlepsze uczelnie techniczne w kraju. Dyplom finalisty OWT to często gwarancja indeksu.
Nie sposób nie docenić roli nauczycieli – jak zauważył przewodniczący jury, „ani preferencje dyrekcji, ani gratyfikacje nie są w stanie oddać skali poświęcenia tych pedagogów. To ich praca prowadzi uczniów na sam szczyt”.
Numerus Primus Inter Pares – nie tylko czytanie z sensem
Trzecim z omawianych konkursów jest Numerus Primus Inter Pares, czyli rywalizacja zorganizowana przez Towarzystwo Kultury, Historii i Techniki, której celem jest promowanie czytelnictwa i rozbudzanie refleksyjnego podejścia do treści zawartych w czasopismach popularnonaukowych. W czasach spadających wskaźników czytelnictwa konkurs ten pełni rolę nie do przecenienia.
Nie chodzi tu jedynie o wiedzę techniczną, ale o umiejętność przyswajania i interpretowania tekstów, krytyczne myślenie oraz zdolność do tworzenia własnych opinii. A przecież – jak słusznie zauważono podczas gali – „bez czasopism, bez książki, bez wiedzy – trudno o sukces”. Konkurs ten nie tylko promuje tytuły wydawane przez środowiska techniczne, ale staje się też mostem między nauką a codziennym językiem młodego pokolenia.
W grupie czasopism popularyzujących naukę i technikę tytuł laureata – Numerus Primus inter Pares – nr 11-12 / 2024 jury przyznało czasopismu ŚWIAT RADIA, wydawany przez Spółkę Korporacją AVT.
W grupie czasopism specjalistycznych tytuł laureata – Numerus Primus inter Pares przyznano – numerowi10 / 2024 PRZEGLĄD GEODEZYJNY , którego wydawca jest SIGMA – NOT
Inwestycja w przyszłość – bez dotacji z Unii, ale z ogromnym zyskiem
Nie da się ukryć – wszystkie trzy konkursy są częścią większej układanki. Uczą pracy zespołowej, rozwijają pasje, inspirują do działania i pokazują, iż nauka nie musi być nudna. Jak podkreśliła prezes Mańkiewicz-Cudny: „Naszym celem jest nie tylko wspieranie rozwoju młodzieży, ale też budowanie w nich wrażliwości społecznej i gotowości do rozwiązywania realnych problemów”.
Wbrew pozorom, te działania nie wymagają wielkich funduszy – ich wartość wyraża się nie w euro czy dolarach, ale w kapitałach ludzkich, które Polska będzie zbierać przez dekady. A przecież – jak przypomina list minister Nowackiej – „kompetencje najważniejsze i interdyscyplinarność to dziś fundament sukcesu”.
Dlatego nie pozostaje nic innego, jak życzyć tegorocznym laureatom, by ta przygoda była dla nich początkiem pasjonującej podróży – czy to w kierunku laboratorium, firmy inżynieryjnej czy… orbity, jak w przypadku Sławosza Uznańskiego, o którym wspominano na gali jako o symbolicznym przykładzie: naukowcu, który też kiedyś zaczynał od szkolnej ławki i pierwszych konkursów.
Jolanta Czudak
