Fascynacja niebieskim światłem, ruszające się obrazy czy interesujące dźwięki, sprawiają, iż każdy maluch zastyga przed bajką jak zahipnotyzowany. Rodzice twierdzą, iż to tylko edukacyjna bajka czy aplikacja, nie zawsze zdając sobie sprawę z tego, iż wyrządzają dziecku olbrzymią krzywdę. Tymczasem eksperci znajdują coraz więcej powodów, by ekrany zniknęły z życia naszych dzieci (przynajmniej w pierwszych latach ich życia). To ile dokładnie czasu przed ekranem nie zaszkodzi dziecku?
Najnowsze wytyczne
W miarę jak media cyfrowe stają się coraz bardziej wszechobecne, wyzwaniem wydaje się znalezienie równowagi między zaletami i wadami cyfryzacji naszego życia. Sądząc po liczbie malutkich dzieci z telefonami w rączce, które można zauważyć w przestrzeni publicznej, limity ekranowe są ignorowane przez wielu rodziców. Szwedzcy eksperci zajęli właśnie zdecydowane stanowisko w sprawie czasu spędzanego przez dzieci przed ekranem. Nie pozostawiają one żadnych wątpliwości.
Otóż w przygotowanym przez nich raporcie można przeczytać, iż dzieci poniżej drugiego roku życia nie powinny korzystać ze telefonów, tabletów ani oglądać telewizji. Z kolei maluchy od trzech do pięciu lat mogą przed ekranem spędzać co najwyżej godzinę!
Szereg problemów zdrowotnych
Dlaczego te ograniczenia są takie ważne? Wielu rodzicom te limity wydają się nierealne i zbyt wyśrubowane. A jednak kolejne twarde dane potwierdzają, iż ekrany w przypadku małych dzieci mogą przynosić więcej szkody niż pożytku. Choć mogłoby się wydawać, iż bajka czy gra to szansa na mądrą rozrywkę, to jednak warto wiedzieć, iż mózgi małych dzieci nie są jeszcze na tyle dojrzałe, aby sobie poradzić z takim przekazem.
W raporcie szwedzkich ekspertów zauważono, iż mózgi małych dzieci nie są przygotowane do skutecznego filtrowania i rozumienia informacji z ekranów cyfrowych. Zamiast tego istnieją dowody na to, iż w dłuższej perspektywie spędzanie czasu przed ekranem może prowadzić do drażliwości, słabej koncentracji, a choćby problemów behawioralnych czy depresji u dzieci.
W mediach cyfrowych dziecko ma często do czynienia z szybkimi cięciami i przejściami, intensywnymi kolorami i dźwiękami. Zdaniem ekspertów ekspozycja na takie bodźce zwiększa ryzyko rozwinięcia silnej potrzeby natychmiastowej gratyfikacji. To może skutkować w przyszłości problemami psychicznymi.
"W przeciwieństwie do książek media cyfrowe często mają wbudowane mechanizmy wzmacniające, które sprawiają, iż choćby małe dzieci coraz częściej chcą korzystać z ekranu" – zaznaczają szwedzcy badacze, ostrzegając również przed uzależnieniami od mediów.
Inne zalecenia
Aby pomóc w zachowaniu równowagi między czasem online a offline, specjaliści Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę również opracowali wytyczne na podstawie rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Amerykańskiego Stowarzyszenia Pediatrów (APA). Zgodnie z nimi poniżej 2 roku życia należy unikać urządzeń ekranowych. Wyjątkiem mogą być rozmowy wideo podtrzymujące relacje z bliskimi. W wieku 2-5 lat zalecany limit czasowy to godzina dziennie.
Raport szwedzkich naukowców jest bardziej restrykcyjny. Eksperci podkreślają, iż komunikacja dzięki ekranów nie jest tak edukacyjna jak interakcja z prawdziwymi ludźmi, opowiadając się za całkowitym zakazem spędzania czasu przed ekranem dla dzieci poniżej drugiego roku życia. A także przywala na maksymalny godzinny czas ekranowy, ale dopiero po trzecich urodzinach.
Autorzy raportu wyjaśniają, iż nauczenie dzieci rozsądnego wykorzystania czasu przed ekranem w dzisiejszych zasadach jest równie istotne, jak uczenie ich dobrych nawyków żywieniowych czy bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
