Nowy okres świadczeniowy 800 plus zaczął się z istotnymi zmianami. Od 1 czerwca prawo do świadczenia dla dzieci obcokrajowców zależy od realizacji obowiązku edukacyjnego w polskim systemie szkolnym. To naturalne wymaganie, które obowiązuje w większości państw europejskich i ma zapewnić integrację najmłodszych mieszkańców Polski.
Fot. Warszawa w Pigułce
Era powszechnego 800 plus bez żadnych warunków właśnie się skończyła. Wraz z rozpoczęciem nowego okresu świadczeniowego 1 czerwca wprowadzono zmiany, które uzależniają prawo do świadczenia od spełniania podstawowych obowiązków edukacyjnych. Dzieci obcokrajowców zamieszkałych w Polsce muszą teraz realizować obowiązek przygotowania przedszkolnego lub szkolnego w polskim systemie edukacji, by ich rodziny mogły otrzymywać miesięczne wsparcie.
Zmiana wprowadza zasadę, która funkcjonuje w większości państw europejskich – dostęp do świadczeń społecznych jest powiązany z wypełnianiem podstawowych obowiązków obywatelskich, w tym przypadku obowiązku edukacyjnego. W większości państw świadczenia przyznawane są osobom, których centrum życia, rodziny i interesów znajduje się w kraju w którym pobiera się świadczenie.
Obowiązek edukacji warunkiem świadczenia
Najważniejsza zmiana w nowym okresie świadczeniowym dotyczy rodzin obcokrajowców zamieszkałych w Polsce. Po nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy z 1 lipca 2024 roku, której zapisy dotyczą wszystkich dzieci obcokrajowców, prawo do 800 plus zostało uzależnione od realizacji obowiązku przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki w przedszkolu lub szkole należącej do polskiego systemu edukacji.
Oznacza to, iż rodzice obcokrajowców, których dzieci nie uczęszczają do polskich placówek oświatowych, straciły prawo do miesięcznego świadczenia 800 złotych. Choć statystycznie największą grupę stanowią rodziny ukraińskie, przepis dotyczy wszystkich dzieci obcokrajowców zamieszkałych w Polsce. Ustawę uchwalono w połowie ubiegłego roku, ale zmiany zaczęły obowiązywać dopiero od okresu świadczeniowego rozpoczynającego się 1 czerwca 2025 roku.
To naturalne wymaganie, które funkcjonuje w większości państw europejskich. Obowiązek edukacji dla wszystkich dzieci zamieszkałych na terytorium danego kraju jest standardem, który ma zapewnić równe szanse rozwoju i integrację z lokalnym społeczeństwem. W Polsce również obowiązuje powszechny obowiązek edukacyjny, który dotyczy wszystkich dzieci przebywających na terytorium kraju.
Zmiana może dotyczyć rodzin, które z różnych powodów nie realizują obowiązku szkolnego – na przykład prowadzą edukację domową bez odpowiednich zezwoleń, korzystają wyłącznie z systemów edukacyjnych kraju pochodzenia działających online lub z innych przyczyn nie są włączone w polski system oświatowy.
Terminy decydują o wysokości wypłat
Niezależnie od zmian dotyczących obowiązku edukacyjnego, wszyscy rodzice muszą pamiętać o kluczowych terminach składania wniosków na nowy okres świadczeniowy, który potrwa do 31 maja 2026 roku. ZUS określił jasne zasady, które bezpośrednio wpływają na wysokość i terminowość wypłat.
Rodzice, którzy złożyli poprawnie wypełniony wniosek do 30 kwietnia 2025 roku, otrzymują świadczenie za nowy okres do 30 czerwca bez żadnej przerwy. To najkorzystniejsza opcja, która gwarantuje ciągłość wypłat i spokój finansowy rodziny.
Ci, którzy złożyli wniosek po 1 maja, ale przed 30 czerwca 2025 roku, otrzymają świadczenie z opóźnieniem, ale z pełnym wyrównaniem od czerwca. Oznacza to, iż mimo późniejszego złożenia dokumentów, rodzina nie straci żadnych pieniędzy należnych za nowy okres świadczeniowy.
Najbardziej dotkliwe konsekwencje czekają rodziny, które złożą wniosek po 30 czerwca 2025 roku. W takim przypadku świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało tylko od miesiąca, w którym rodzic złoży wniosek. To oznacza realną stratę setek złotych dla wszystkich dziecka, jeżeli dokumenty zostaną złożone z większym opóźnieniem.
ZUS wprowadził obowiązek składania wniosków wyłącznie w formie elektronicznej, co ma usprawnić proces obsługi świadczeniobiorców. Wypłaty również są realizowane bezgotówkowo na rachunki bankowe, co eliminuje tradycyjne formy obsługi klientów. Wnioski można składać za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych eZUS, portalu Emp@tia, bankowości elektronicznej i bezpłatnej aplikacji mobilnej mZUS. Dotychczas ZUS otrzymał już prawie 3,7 miliona wniosków na nowy okres świadczeniowy.
